Plussen en minnen voor de digitale infrastructuur in verkiezingsprogramma’s

Dat de digitale infrastructuur als ruggengraat én zenuwstelsel van onze samenleving moet worden beschouwd, wordt door alle politieke partijen wordt onderschreven. Dat is positief vindt de brancheorganisatie voor de datacenter-industrie (DDA), maar het negatieve beeld dat partijen tegelijkertijd neerzetten over datacenters zijn ze wel beu.

De Dutch Data Center Association (DDA) noteert zes plusjes en vier minnetjes in de tien programma’s die de brancheorganisatie analyseerde.

1. Zo goed als alle partijen benoemen dat de digitale infrastructuur cruciaal is voor het leven dat we leiden en beschouwd kan worden als ruggengraat én zenuwstelsel van onze samenleving. Ook zien partijen van links tot rechts dat de aanvalsdreiging afgelopen jaren vanuit verschillende hoeken is toegenomen en dat investeringen in cyberveiligheid en cyberweerbaarheid noodzakelijk zijn. Het beschermen van onze vitale infrastructuur staat daarmee hoog op de politieke agenda.
2. Een ruime meerderheid van de partijen schrijft dat Nederland koploper en/of knooppunt moet zijn in de digitale (wereld)economie. Met name VVD, D66 en Volt zetten hier op in door te pleiten voor meer innovatie, onderzoek en het versterken van de kenniseconomie. Daarbij benoemen haast alle programma’s het feit dat een te grote afhankelijkheid van geopolitieke machtsblokken als China en de VS niet wenselijk is.
3. Een derde element waar het gros van de partijen oog voor heeft, is het belang van digitale vaardigheden, mediawijsheid en/of cyberbewustzijn. De manier waarop hier invulling aan gegeven wordt, verschilt overigens. Zo pleit Volt voor een verplichte basistraining voor ambtenaren en zet het CDA sterk in op beter techniekonderwijs.
4. We hebben ook gekeken hoe concreet partijen hun voorstellen maken, want algemene wensen in verkiezingstijd zeggen niet zoveel. Op het gebied van de digitale infrastructuur scoren VVD, CDA en CU punten door het expliciet te hebben over het beschermen van internetkabels of zeekabels. BBB schrijft terecht over het belang van goede digitale infrastructuur voor het landelijk gebied.
5. Partijen als D66 en PvdA/GL benadrukken de relatie tussen duurzaam en digitaal, maar als snel ontstaat de neiging dit op een negatieve manier te doen (zie verder bij de minpunten). NSC en BBB onderscheiden zich echter verrassend met concrete voorstellen over het hergebruik van restwarmte en het bedienen van warmtenetten.
6. De voorstellen over meer samenwerking, betere organisatie, integrale aanpak en krachtenbundeling zijn in veel van de programma’s te vinden. BBB en Volt springen eruit door te pleiten voor een minister voor Digitale Zaken.

1. Dat datacenters impact hebben op het gebruik van stroom, grond en water is een feit. Maar teveel partijen (Partij voor de Dieren, PvdA/GL, D66, Volt, NSC) benaderen dit gegeven eenzijdig en/of gaan voorbij aan de harde feiten en cijfers hierover: het water- en grondgebruik is echt miniem en het stroomgebruik is al jaren constant ondanks de datagroei. D66 spreekt denigrerend van ‘vierkante dozen’ en PvdD is zelfs woest over de ‘(wind)energieslurpende datacenters’. Andere partijen maken het minder bont en spreken over meer transparantie en strenge eisen. Dat is natuurlijk een goed voornemen, want de datacenter-sector is de meest duurzame sector die er is.
2. De SP en PvdA/GL spreken respectievelijk van gratis internet en een publieke digitale ruimte. Hoe sympathiek ook, dit soort voorstellen valt een beetje in de categorie gratis bier voor iedereen en het bashen van het bedrijfsleven. Nederland heeft zo ongeveer de beste digitale infrastructuur ter wereld en deze is aangelegd door private partijen onder toeziend oog van de overheid. Reguleren is dus prima, maar nationaliseren als een nutsvoorziening is een brug te ver.
3. NSC schrijft kritisch te zijn over het “toevoegen van datacentra aan het landschap”; PvdA/GL wil het zelfs toetsen aan de binnenlandse behoefte. Dat is onverstandig, want de digitale infrastructuur is een grensoverschrijdende sector die juist kan zorgen voor nationale soevereiniteit. Even verderop onderkent PvdA/GL dit zelf ook door te reppen over een Europese digitale infrastructuur. Hier spreekt de partij zichzelf dus tegen.
4. Hoewel BBB best een goed programma heeft als het gaat om digitalisering, is het jammer dat de partij dagdroomt over “ondergrondse datacentra”. Als we echt ondergronds gaan, laten we dan beginnen met de megastallen…