Politie moet online meer gegevens mogen verzamelen bij ordeverstoringen
De politie moet ruimere bevoegdheden krijgen om online gegevens te verzamelen over mogelijke of actuele verstoringen van de openbare orde. Dat staat in een nieuw wetsvoorstel dat vrijdag door het demissionaire kabinet is gepresenteerd.
Het voorstel voor de Wet gegevensvergaring openbare orde geeft de politie de mogelijkheid om persoonsgegevens uit publiek toegankelijke bronnen te verzamelen en te analyseren, ook als dit leidt tot een ‘meer dan beperkte inbreuk’ op iemands persoonlijke levenssfeer. Het gaat bijvoorbeeld om informatie op sociale media of open online fora.
Privacyrechten
Op dit moment mag de politie op grond van artikel 3 van de Politiewet al publiek toegankelijke bronnen raadplegen. Maar zodra zij daarbij persoonsgegevens verzamelt, is sprake van een grotere inbreuk op de privacy, en mag het onderzoek niet zonder meer worden voortgezet. Het kabinet wil die beperking versoepelen, mits er sprake is van een ernstige dreiging voor de openbare orde.
Volgens demissionair minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) is een wettelijke basis nodig om politieoptreden beter af te stemmen op de digitale werkelijkheid. ‘In open bronnen vinden we steeds vaker cruciale aanwijzingen over geplande verstoringen. Het huidige juridisch kader schiet daarin tekort’, aldus de minister.
Persoonsgegevens over gedrag en voorkeuren
Met het wetsvoorstel sluit Nederland aan bij een bredere trend in Europa, waar politiediensten steeds vaker pleiten voor extra bevoegdheden in de digitale ruimte. Tegelijkertijd groeit ook de maatschappelijke bezorgdheid over de grenzen van surveillance in een open samenleving.
In de toelichting op het wetsvoorstel wordt uitgelegd waarom online onderzoek al snel tot een stevige privacy-inbreuk leidt. Het gaat vaak niet alleen om feitelijke gegevens zoals namen of locaties, maar ook om gevoelige informatie over iemands gedrag, voorkeuren, sociale contacten of politieke overtuigingen. Deze gegevens zijn bovendien vaak met elkaar verweven, waardoor ze moeilijk los van elkaar te beoordelen zijn.
Het wetsvoorstel maakt het mogelijk om personen waarvan het vermoeden bestaat dat zij een rol spelen bij een ordeverstoring, digitaal te volgen via open bronnen. Dat moet wel gebeuren onder het gezag van de burgemeester, en binnen vooraf gestelde kaders.
Toezicht en waarborgen
Het ministerie benadrukt dat het voorstel twee belangrijke waarborgen bevat. Zo moet een rechter-commissaris vooraf toestemming geven voor het gebruik van de nieuwe bevoegdheden. Daarnaast geldt er een ‘scherper regime’ voor het verwerken van de verzamelde persoonsgegevens.
Tot 25 september kan het publiek via internetconsultatie.nl reageren op het voorstel. Daarna volgt verdere behandeling in de Tweede Kamer.
Lees meer:
