Public Spaces en Waag dringen bij politiek aan op vergaande digitale soevereiniteit
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van oktober 2025 roepen Public Spaces, Waag Futurelab en Commons Network politieke partijen op om digitale soevereiniteit hoog op de agenda te zetten. In een gezamenlijke brief doen de organisaties vier concrete tekstsuggesties voor verkiezingsprogramma’s. Hun boodschap: technologie raakt de kern van onze samenleving en vraagt om stevig publiek beleid.
Digitalisering biedt grote kansen, maar leidt ook tot ontwrichting, stellen de organisaties. Desinformatie, polarisatie en verslavende algoritmes op commerciële sociale mediaplatforms bedreigen het publieke debat en de democratie. Daarnaast zorgen de dominantie en afhankelijkheid van Amerikaanse en Aziatische Big Tech-bedrijven voor verlies van zeggenschap over data, infrastructuur en publieke waarden.
“Er bestaat nauwelijks een digitaal publiek domein”, schrijven de initiatiefnemers. “Publieke en maatschappelijke organisaties, het MKB, zorg en onderwijs hebben alternatieven nodig om zich digitaal te organiseren. Als samenleving zijn we onvoldoende weerbaar zolang we afhankelijk blijven van private platforms die primair winstgedreven zijn.”
Vier beleidsvoorstellen
Om die weerbaarheid en soevereiniteit te versterken, doen de organisaties de politiek vier suggesties voor verkiezingsprogramma’s:
- Alternatieve publieke sociale media
Investeer in publieke en onafhankelijke sociale platforms die niet winstgedreven zijn maar publieke waarden centraal stellen. Ondersteun maatschappelijke initiatieven zoals #MakeSocialsSocialAgain en TheNextSocials. - Maatschappelijke moderatie
Breng moderatie van sociale media onder bij publieke en culturele instellingen en publieke media, met bijbehorende financiering. Het publieke debat hoort niet afhankelijk te zijn van buitenlandse techbedrijven. - Publiek beheer van digitale infrastructuur
Behandel digitale infrastructuur als kritieke infrastructuur en investeer structureel in publieke alternatieven voor essentiële functies zoals communicatie, cybersecurity en betalingsverkeer. Deze worden nu gedomineerd door niet-Europese Big Tech bedrijven. - Een Soeverein Tech Fonds
Richt een nationaal fonds op, naar Duits voorbeeld, dat investeert in publieke digitale infrastructuur en publieke AI. Uitgangspunten: open source, interoperabiliteit, privacy by design en bedrijfsmodellen die publieke waarden waarborgen.
Oproep aan politiek
De brief benadrukt dat digitale weerbaarheid de basis vormt van een sterke democratische rechtsstaat. “Als we onze maatschappelijke veerkracht terug willen winnen, moeten we investeren in het digitale publieke domein en in instituties die de samenleving daarin ondersteunen.”
Lees ook:
