RVO: Wetten, regels en subsidieregelingen zijn te complex
Politici doen te vaak beloften die onhaalbaar zijn. Onhaalbaar, omdat het publieke dienstverleners in toenemende mate ontbreekt aan de tijd, uitvoeringskracht en ICT-capaciteit om waar te maken wat er in Den Haag beloofd wordt. Voornaamste knelpunt is de complexiteit van wetten, regels, subsidieregelingen en programma’s. Dat wordt nog eens versterkt door het vele stapelen van nieuw beleid, schrijft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland in de Stand van RVO 2023.
‘Het is tijd om minder te gaan doen en minder te willen. Minder beleid, minder wetten en regels, minder regelingen en minder programma’s in plaats van dat we nóg meer willen doen en nóg meer beleid willen optuigen.’ schrijft de RVO in de Stand van RVO 2023.
“Met minder kunnen we dus meer bereiken”, stelt directeur generaal RVO Abdeluheb Choho. ”Maar daarvoor zijn er wel scherpe keuzes van de politiek nodig. Ook is het essentieel dat de haalbaarheid, uitvoerbaarheid en de ambitie om het simpel te houden centraal komt te staan bij politiek en beleid. Alleen dan kan de volle potentie van ondernemend Nederland worden ingezet om een bijdrage te leveren aan de transities waar Nederland voor staat.”
De waarschuwing van de RVO komt een jaar na de publicatie van de eerste Staat van de Uitvoering. Het is een gevoelig signaal dat de rijksdienst afgeeft, omdat de politiek de afgelopen jaren juist heeft beloofd beter op de uitvoering te letten. In het voorjaar van 2021 publiceerde de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties er een belangwekkend rapport over uit, en ook in het toeslagenschandaal wordt het vaak als probleem benoemd dat de politiek een blinde vlek heeft voor uitvoeringsorganisaties. Deze uitvoerders van de overheid worden zelfs twee keer genoemd in de inleiding van het regeerakkoord van het inmiddels gevallen kabinet-Rutte IV.
Ondernemers positief over signaal van RVO
Ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland herkennen de zorgen van de RVO “volledig”. De belangenclubs noemen het “zeer goed dat ze dit signaal geven”. “Op tal van fronten loopt Nederland inmiddels vast. Van het overvolle stroomnet tot de enorme regelbrei. De hoeveelheid wet- en regelgeving voor het bedrijfsleven is de afgelopen jaren absoluut geëxplodeerd”, zeggen de ondernemers. Veel regels zijn onwerkbaar, worden bij belemmeringen niet aangepast of schrijven te vaak voor hoe iets moet.
“Daar moeten we samen met de overheid en een nieuw kabinet en de uitvoerders van beleid mee aan de slag”, stellen de ondernemersclubs. Zo willen zij dat bij nieuwe regels een toets komt of ze voor bedrijven wel werkbaar zijn en moet de wetgeving vereenvoudigen. “We moeten massaal focussen op de uitvoering van beleid en niet steeds ambitie op ambitie stapelen en nieuwe regels produceren.”
Oproep aan politici en beleidsmakers
In de Stand van RVO staan vier concrete oproepen aan de politiek en beleidsmakers:
- Betrek de uitvoering bij het ontwerp van nieuwe wetten en regelingen. Dan toetsen we vroegtijdig nieuwe initiatieven op uitvoerbaarheid en haalbaarheid voor ondernemers. Zo voorkomen we valse verwachtingen omdat niet haalbaar is wat de politiek belooft.
- Geef ruimte aan de uitvoering en laat de grootste groep het uitgangspunt zijn. Maak wetten en regels zo, dat er ruimte voor de uitvoering ontstaat. Als de grootste groep de norm bepaalt, kan een regeling grotendeels geautomatiseerd worden uitgevoerd. Zo ontstaat ruimte bij de uitvoering voor maatwerk voor de uitzonderingen. Nu wordt te vaak de uitzondering tot norm verheven en creëren we complexiteit en onuitvoerbare regelingen.
- Houd het simpel en coördineer. Er zijn nu te veel regelingen vanuit verschillende ministeries. Veelal concurreren of conflicteren deze regelingen met elkaar. Betere Rijksbrede coördinatie, betere samenwerking en meer bundeling van regels is de oplossing. Het uitgangspunt moet altijd zijn: houd het simpel.
- Verminder administratieve lasten voor ondernemers. Complexiteit die ondernemers ervaren bestaat uit vaak onnodige administratieve druk die voortkomt uit bewijslast. Het spreekt voor zich dat wij zorgvuldig met publieke middelen moeten omgaan. Maar tegelijkertijd moeten we oog houden voor de administratieve lasten voor de ondernemer.
