Gemeenten hebben nog een weg te gaan om Common Ground te bereiken. Er wordt progressie geboekt, maar het wachten is op de versnelling. “We moeten oppassen dat we ons niet te veel richten op de interne processen”, aldus Wouter Trumpie, Enterprise Architect Publieke Sector Europa bij Salesforce.
De architectuur van Salesforce sluit naadloos aan op de Common Ground-visie om gegevens makkelijker uitwisselbaar te maken. | Beeld: Shutterstock
Common Ground is het leidende inrichtingsprincipe bij de herinrichting van de gemeentelijke informatievoorziening. Met als doel om op een moderne en flexibele manier in te kunnen spelen op actuele maatschappelijke opgaven. In 2018 is het groeipact getekend waarin gemeenten, ketenpartners en leveranciers afspraken om samen op te trekken in deze opgave. In 2020 heeft Salesforce zich daarbij aangesloten.
In de kinderschoenen
Wouter Trumpie: “Onze architectuur sluit naadloos aan op de Common Ground-visie om gegevens makkelijker uitwisselbaar te maken. Die visie is gebaseerd op ontkoppelde componenten met afgebakende functionaliteit (bouwstenen) en gestandaardiseerde interfaces. Zo is het Salesforce-platform als cloudapplicatie ook opgebouwd. Het stelt je in staat om moeiteloos op te schalen en te variëren – en daarmee dus maatwerk te leveren in je ICT-ondersteuning – mits je dezelfde basisafspraken hanteert.”
“Het gaat om complexe processen die bovendien lokaal van elkaar verschillen.”
Her en der in Nederland zijn er projecten waarin de overheidsinformatievoorziening aangepast wordt volgens de Common Ground-principes. Zelf is Salesforce in meerdere gemeenten actief. Maar overall staat de digitale transformatie van de dienstverlening in gemeenteland nog in de kinderschoenen, meent Trumpie. “Dat is ook niet zo vreemd”, stelt hij. “Het gaat om complexe processen die bovendien lokaal van elkaar verschillen. Je kunt niet in één keer een compleet landschap veranderen.”
Stip op de horizon
De meeste gemeenten zijn ook een e-government, in de zin dat zij producten en diensten digitaal aanbieden. Grote gemeenten weten daar inmiddels ook een behoorlijke transparantie in te bereiken. Maar de mate waarin er sprake is van coördinatie in de uitvoering van die producten en diensten laat nog te wensen over. Laat staan dat gemeenten datagedreven en proactief inspelen op de wensen en behoeften van inwoners en bedrijven. “Dat een gemeente bij wijze van spreken weet dat jij een bouwvergunning nodig hebt, voordat je zelf die aanvraag gedaan hebt.”
Dat laatste is de stip op de horizon. De kracht van Common Ground is dat iedere gemeente zijn eigen route en tempo kan kiezen, maar dat uiteindelijk hetzelfde doel wordt bereikt, namelijk een uniforme, toegankelijke informatievoorziening. “Salesforce biedt een gedeelte van de oplossing, die dan weer makkelijk te integreren is in andere oplossingen. Zo ga je stap voor stap verder. En op een gegeven moment komt die versnelling vanzelf.”
Altijd gericht op inwoners en bedrijven
Wel waarschuwt Trumpie voor een valkuil voor gemeenten in dit traject. De verleiding is groot om alle energie naar binnen te richten, ook gelet op de grote beleidsopgaven waarvoor zij staan. Maar interne processen pas je ultiem aan om inwoners en bedrijven beter van dienst te kunnen zijn.
De AVG stelt dat je gegevens mag delen zolang de inwoner het zelf in zijn of haar belang acht en daarmee instemt.”
“Je moet antwoord vinden op de vraag hoe je het best met je ‘klant’ kunt interacteren. Welke klantervaring kun je hem bieden, als hij een beroep doet op de gemeente? En hoe werk je achter de schermen samen als die aanvraag meervoudig is? Ik vind dat je een bepaalde mate van inefficiency mag of moet accepteren als het de publieke dienstverlening ten goede komt.”
Als obstakel voor Common Ground wordt vaak de privacywetgeving gezien. Het idee dat data grootschalig uitgewisseld kunnen worden, kan op gespannen voet staan met de bescherming van persoonsgegevens. Wouter Trumpie ziet het niet zo. “De AVG stelt dat je gegevens mag delen zolang de inwoner het zelf in zijn of haar belang acht en daarmee instemt. Daar hebben we het in de gemeentelijke dienstverlening over.”
Europese Common Ground
Er is ook een Common Ground-visie op Europees niveau: de Single Digital Gateway. “In 2023 wordt het once only-principe van kracht. Dat betekent dat een Europese inwoner maar één keer bepaalde basisgegevens hoeft in te vullen. Die gegevens komen vervolgens in heel Europa beschikbaar, mocht hij of zij zich tot een overheidsloket wenden. Deze regelgeving wordt alleen nog niet afgedwongen, maar dat is een kwestie van tijd.”
