Sexy onderwerp: Data Spaces

Ik had beloofd om verslag te doen van de voortgang van de bouw van onze eigen Zero Person Company. Ik moet jullie teleurstellen, ik mag er op dit moment even niets over zeggen. Gelukkig is er wel een ander (iets minder sexy) onderwerp, waarop allerlei gave ontwikkelingen plaatsvinden.
Inmiddels is zo ongeveer heel Europa het er wel over eens dat het geweldig zou zijn als de EU een infrastructuur die kan concurreren met de grote Big Tech partijen in de VS. Vooral als die infrastructuur ook nog recht doet onze wet- en regelgeving en aan onze normen en waarden voldoet ten aanzien van controle en eigenaarschap van data.
Er lopen inmiddels al jaren programma’s waarin de EU honderden miljarden uitgeeft aan een mogelijke oplossing. De gedachte daarachter is dat kleinere partijen samen schaalgrootte ontwikkelen zonder de nadelen van machtsconcentratie: een decentrale oplossing waarop leveranciers en gebruikers onafhankelijk van elkaar inpluggen en op basis van gestandaardiseerde protocollen diensten aanbieden en afnemen. Deze ontwikkeling vindt plaats onder de noemer “Data Spaces”.
In de basis is de oplossing niet nieuw. Als je een groot aantal computers met elkaar wil verbinden, dan doe je dat niet 1-op-1, maar creëer je een bus-architectuur waar alle computers op aan kunnen sluiten en voilà, daar is het internet. Wil je informatie uitwisselen met een groot aantal computers? We bouwen een bus-architectuur met standaard protocollen en plotseling is daar het World Wide Web. Destijds ging het om het verbinden van grote aantallen computers, nu gaat het om een generiekere infrastructuur die verwerking van data voor allerlei vormen van data-analyse mogelijk maakt. Een Data Space is dan in feite de onderliggende bus-architectuur waarmee de benodigde afspraken worden vastgelegd.
In theorie is dit geweldig nieuws. De werkelijkheid blijkt echter stroperig, want de waarde kan pas gerealiseerd worden als al die kleinere partijen meedoen. Er is echter hoop. Er zijn terreinen waar een stapsgewijze aanpak direct tot winst leidt. Een daarvan is data-analyse in de accountantscontrole. Nu moet een kantoor daar bij elke klant opnieuw een ad hoc oplossing voor neerzetten. Als we starten met een audit Data Space kost dat bij iedere volgende klant minder moeite. Dat bespaart tijd (en geld) bij zowel de klant als de accountant.
En dan begint het feest pas. Als andere kantoren ook aansluiten op de Data Space, dan wordt de periodieke (verplichte) roulatie van accountants voortaan veel eenvoudiger (opnieuw: tel uit je winst). En wat te denken van partijen zoals toezichthouders en de Belastingdienst? Ook zij zijn geïnteresseerd om in te pluggen. Al met al wordt een Data Space dan opeens een heel sexy onderwerp.
Deze blog is als column gepubliceerd in iBestuur Magazine #55 van juni 2025
Nog geen (gratis) abonnement? Klik HIER
Lees ook: