Technisch ‘kan het’, dus laat de slimme jongens het werk doen!
Sommige mensen geloven werkelijk dat alleen technologische ontwikkeling de primaire drijfveer is voor alle sociale en culturele veranderingen. Maar verdienen de techies, die het ‘beter weten’ dan ouwe bureaucraten, ook die macht? We moeten een manier vinden om waarheid en recht te herdefiniëren. Deel 2 van de serie over desinformatie en de uitholling van de Staat.
Eens waren Elon Musk, Peter Thiel, Marc Andreessen en al die andere slimme witte mannen nog jong en onschuldig, slim, creatief en ambitieus. De toekomst was van hen! Gek genoeg heeft hun hang naar de toekomst ze uiteindelijk reactionair gemaakt. Denk aan Musk met zijn dromen van de kolonisatie van Mars.
Techno-utopisme
In de dagelijkse wereld botst zulk techno-utopisme op het realisme. Dromen zijn bedrog. Je eerste auto’s lekken. Je eerste raketten storten neer. Iemand moet dat betalen en wie betaalt bepaalt. De realisatie van utopische techno-visies botsen met de realiteit dat implementatie vaak veel langzamer en problematischer gaat dan verwacht, immers ’tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren’. Sociale, juridische, economische en politieke uitdagingen.
Als die er nou eens niet meer zouden zijn! Een beetje autistische programmeur kan ook werkelijk gaan geloven in technologisch determinisme. In Silicon Valley lopen zoveel nerds dat mensen werkelijk geloven dat alleen technologische ontwikkeling de primaire drijfveer is voor alle sociale en culturele veranderingen. Het is makkelijk om op je tekentafel de complexiteit van menselijke samenlevingen te negeren en de macht en invloed van menselijke keuzes, politiek en culturele factoren te onderschatten. Overheidsdatabanken kun je gewoon deleten.
Zulk futurisme wordt reactionair, omdat het bestaande sociale structuren en machtsdynamiek domweg negeert of onderschat. Daar komen dure rechtszaken van, maar als je veel waarde toevoegt en de lieveling van hedgefunds bent geworden, kan elitarisme onderdeel van je wereldbeeld worden. De nadruk op geavanceerde technologieën om de menselijke capaciteiten te verbeteren kan misschien in het begin leiden tot zorgen over ongelijkheid, maar ook irritatie oproepen over de Untermensch die niet weet wat goed voor ze is en alleen maar in de weg loopt.
Er ontstaat behoefte om een toekomst te realiseren die fundamenteel breekt met het heden, door de geleidelijke, evolutionaire aard van maatschappelijke verandering gewoon over te slaan. Technisch ‘kan het’, dus donder gewoon op en laat de slimme jongens het werk doen!
Zo werd Silicon Valley de bron van de Neoreactionary (NRx) Movement die aanstuurt op de CEO-Monarch die gaat over alle geld en techniek van de samenleving, maar ook bijvoorbeeld van de post-rationalistische Zizian Death Cult, een groep transgender killer veganisten (only in America) die alle non-veganisten haten, maar wel AI kunnen programmeren.
Singulariteit
Het rationalisme heeft van oudsher de rede hoger gewaardeerd dan geloof of intuïtie. Onze hele Rule-Based Order functioneert bij de gratie van de rede. In Silicon Valley echter is het rationalisme bij sommigen doorgeslagen richting de ‘singulariteit’ – een theoretisch punt waarop AI de menselijke intelligentie overtreft. Da’s niet best voor de mensheid, die dan dommer is dan de machine. Postrationalisten verwelkomen de singulariteit en maken er een spiritueel apocalyptisch geloof van. Wat niet altijd lekker valt binnen de rechtstaat, maar… met God tezamen op één stoel, dat geeft een lekker machtsgevoel. Dus zoals Musk gefascineerd is door interplanetaire handel die buiten het bereik van aardse wetten ligt, zouden techmiljardairs best in een wereld willen leven die is ontdaan van wetten en praktische bezwaren, zoals toezicht.
Corporatief fascisme als het politieke eindspel van de tech-elites, met de Verenigde Staten en andere naties verdeeld in leengoederen, geregeerd door techleiders die economieën en het machinerie van governance hebben gegrepen. Sociale media maken dit zo makkelijk!
Desinformatie
Sinds een jaar of twintig zoemt het internet van de alternatieve feiten, nepnieuws en volgelingen van samenzweringstheorieën, zoals QAnon. Mainstream media kampen met alternatieve mediakanalen, die ogenschijnlijk een vergelijkbaar verhaal brengen, maar dan wel met statements die verbazing en afgrijzen oproepen bij de echte experts in Internationale Betrekkingen, Public Affairs Management en informatiekunde. Er zijn concrete universitaire studies te volgen over de impact van desinformatie op het leveren van collectieve goederen en diensten. De mechanismen die desinformatie faciliteren, zoals Lawfare, political botnets, politieke oorlogsvoering, cognitieve oorlogsvoering en informatieoperaties zijn welbekend. Onzin dus dat desinformatie niet bestaat, zoals Peter Thiel protegé Vice-President J.D. Vance claimt. Hij heeft er als investeerder jarenlang zijn geld mee verdiend.
De verhaallijnen in heel veel desinformatie is te herleiden tot maar een paar bronnen, met banden die worden gekenmerkt door een complexe vermenging van ideologieën, persoonlijkheden en politieke strategieën. Een sleutelverhaal is de opkomst van een mythisch Neo-Eurazië. Dit idee is sterk beïnvloed door de theorieën van Lev Gumilyov en Alexandr Dugin, die hiermee een Russisch exceptionalisme en diepe antiwesterse sentimenten benadrukken. Hun ideologieën vinden weerklank bij ultranationalistische en rechts-extreme groepen in zowel Rusland als West-Europa en zijn omarmd door figuren zoals Sergei Glazyev, een adviseur van Poetin en voorstander van economisch interventionisme en de annexatie van Oekraïne. Sergey Vladilenovich Kiriyenko’s expertise in het manipuleren van politieke processen wordt ook gezien als onderdeel van deze bredere strategieën. Het is in dit gedachtegoed dat we de oorsprong van een aantal veel herhaalde desinformatie statements kunnen vinden. Zoals dat niet Rusland de oorlog met Oekraïne is begonnen, maar de NAVO. Of dat Rusland veiligheidsgaranties nodig hebben, terwijl het land al decennia lang niet is aangevallen en geen enkel land heeft interesse getoond in Russisch grondgebied.
Project 2025
Tot zover de Russische filosofie achter desinformatie. Nu de Amerikaanse variant. Project 2025 van The Heritage Foundation is gericht op het hervormen van de Amerikaanse federale overheid met conservatieve beleidsvoorstellen. Ondanks Trumps ontkenning van betrokkenheid, vertonen zijn acties en benoemingen tijdens zijn tweede termijn als president duidelijke parallellen met het project. Dit project, dat streeft naar radicale veranderingen in economisch en sociaal beleid, wordt bekritiseerd als een autoritaire beweging die de democratische fundamenten van de VS bedreigt. Na twee maanden Trump kunnen we stellen dat een groot aantal voorstellen van Project 2025 razendsnel worden geïmplementeerd.
Deze acties wijzen op een verschuiving naar autoritair bestuur in de Verenigde Staten, wat de Rule-Based Order wereldwijd onder druk zet. Tel daarbij dat de entourage van de Amerikaanse President een who-is-who is van figuren met expliciete Russische connecties.
Grenzen vervagen
Het resultaat is een brisante mix, waar Russische nationalistische ideologieën bewust worden verbonden met extreemrechtse bewegingen in West-Europa, pseudowetenschap en het internet. Sinds mensen dankzij het internet wereldwijd communiceren, kunnen zij ook wereldwijd samenwerken. Dat grenzen vervagen is horror voor mensen met een gedeelde afkeer van liberale en democratische principes en een voorkeur voor de veel simpeler wereld van autoritaire, nationalistische regimes. In het Westen mogen die mensen stemmen en dankzij desinformatie kun je de digitale voorkeuren van de online community prima manipuleren.
De zelfonderzoekende burger is als klapvee gewoon te koop, omdat zijn eigen demografie (wie je bent), sociometrie (wie je kent) en psychometrie (hoe je je voelt) dankzij zijn eigen zoekgeschiedenis, # hashtags en likes een met algoritme doorzoekbare footprint is geworden. Het resultaat is wat men in de literatuur ‘hypernormalisatie’ noemt. Dat komt aan de orde in deel 3 van deze serie
Lees ook:
