Transparantie Kieswijzer 2025
Open State analyseerde de verkiezingsprogramma’s van alle partijen met zetels in de Tweede Kamer en constateert dat er in de afgelopen twee haar weinig is veranderd. Er is nog geen lobbyregister, het algoritmeregister blijft vrijblijvend, en de Woo-doorlooptijden zijn verder opgelopen.
De politieke vertrouwenscrisis lijkt verder vergroot, maar de uitweg blijft duidelijk: transparant bestuur. Voor die openheid is politieke moed en een duidelijke koerswijziging nodig. De partijprogramma’s laten zien dat de weg naar openheid er ligt, maar niet elke partij ervoor kiest om die in te slaan.
Per thema beoordeelden ze of een partij ervoor kiest om transparantie actief en concreet te versterken (groen), gedeeltelijk te verbeteren, maar niet concreet (oranje), of juist te verzwakken vergeleken met hoe het nu gaat (rood).
Conclusie
De Transparantie Kieswijzer laat volgens Open State Foundation een duidelijke scheiding zien tussen partijen die transparantie een warm hart toedragen en partijen die het thema geen aandacht geven of zelfs stappen terug willen zetten. Concrete voorstellen en heldere visies zijn volgens hen te vinden bij GL-PvdA, D66, SP, PvdD, Volt, DENK en NSC. Daartegenover laten ChristenUnie, FVD en PVV in hun programma’s niet zien hoe zij over transparantie denken.
De kieswijzer kleurt dit jaar ook aanzienlijk roder. Waar ze in 2023 geen partijen vonden die kozen voor stappen terug op openheid, las Open State Foundation nu vijf programma’s die dat wel doen. VVD en JA21 verkiezen innovatie en productiviteit boven transparantie. En CDA, BBB en SGP doen elk eigen voorstellen om het recht op informatie uit de Wet open overheid af te zwakken.
Het contrast tussen NSC, dat alle transparantiethema’s omarmt, en CDA, dat de Woo wil afzwakken en lobby- en algoritmetransparantie negeert, springt in het oog. Hierdoor krijgt de transparante koers die door Pieter Omtzigt werd ingezet een onzekere toekomst in het politieke midden.
Het is duidelijk dat de kiezer 29 oktober wat te kiezen heeft op het gebied van transparantie.
Lees alles over de Transparantie Kieswijzer op de site van Open State Foundation
Lees ook:
