Uitzonderingen Woo niet van toepassing op informatie over emissies in het milieu
De Wet open overheid (Woo) kent een aantal uitzonderingen waaronder openbaarheid achterwege kan blijven, maar deze zijn niet van toepassing op milieu-informatie als het gaat om emissies in het milieu. Dit stelt Open State Foundation in reactie op de aankondiging van drie media organisaties dat zij een kort geding aanspannen tegen demissionair minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), die uitstootgegevens van Nederlandse veehouderijen niet vrij wil geven.
Wat de politieke agenda van minister Wiersma en de BBB, waaraan zij politiek verbonden is, ook mag zijn, de minister schaadt hiermee het vertrouwen van de burger, stelt Open State Foundation. “Ze heeft nu nog een laatste kans om zelf aan herstel te werken. Transparantie zorgt voor vertrouwen. Waar transparantie mogelijk is, en zeker waar deze wettelijk vereist is, moet daar uitvoering aan gegeven worden.”
Misbruik van bevoegdheid
In juli 2025 kwalificeerde de rechter het handelen van de minister als “misbruik van bevoegdheid” en “dient geen rechtens te respecteren doel”. Open State Foundation wijst erop dat het weigeren van een rechterlijke uitspraak en het doelbewust vertragen van transparantie een gevaarlijk precedent schept voor de rechtsstaat en democratie. Het ondermijnt het fundament van transparantie die zo hard nodig is in onze democratie en het belast de reeds overbelaste rechterlijke macht.
Hoger beroep
In haar reactie op de uitspraak van de rechtbank stelt Wiersma dat zij in hoger beroep gaat om de persoonsgegevens van ondernemers te beschermen. Het persoonlijk informeren van de veehouders is volgens haar geen misbruik van bevoegdheden, maar een kwestie van zorgvuldig bestuur. Het belang van de openbaarheid van de emissiegegevens is volgens Open State Foundation echter zó groot dat andere belangen geen obstakel mogen vormen voor de openbaarheid, dit is ook zo opgenomen in de Woo artikel 5.1 lid 7.
De adviezen van Open State Foundation, haar eigen ambtenaren, het ACOI en de uitspraak van de rechter in eerste aanleg zijn echter duidelijk en eenduidig.
Het ACOI stelde ook dat de minister met de procedure valse verwachtingen wekt; boeren zouden kunnen gaan geloven dat ze met een bezwaarschrift de publicatie van hun bedrijfsgegevens zouden kunnen tegenhouden. Maar volgens het college is dat niet zo; bij een belangenafweging zal het belang van openbaarheid altijd zwaarder wegen.
Kamervragen
De Tweede Kamer heeft hierover op 5 augustus ook kritische Kamervragen gesteld. Zo is er onder meer aandacht voor de verhouding tussen de intenties van de Minister en de wet, de extra druk die het hoger beroep legt op een al zwaar belaste rechterlijke macht, het negeren van het advies van ACOI, en de vraag of het verantwoord is om grote belastinggelden te besteden aan een procedure waarvan LVVN al heeft aangegeven dat de uitkomst ondenkbaar zal veranderen.
Lees ook:
