VenJ en politie halen de vernieuwing binnen

Winnaars van de VenJ Appathon

Geluid speelt een belangrijke rol in de strafrechtketen, maar is niet eenvoudig vast te leggen op een manier die leidt tot betrouwbaar bewijs. Denk aan de politie die in de openbare ruimte verhalen van burgers hoort en moet noteren. Dat gebeurt vaak op plekken met veel omgevingsgeluiden, waar al dan niet meerdere mensen aanwezig zijn. Waar mensen ‘twee richtmicrofoons op hun hoofd’ hebben, de beschrijving van onze oren volgens geluidstechnicus bij de politie Dennis Bergfeld, nemen gewone microfoons ongefilterd alle geluid waar. Tikkende vingers op een tafel klinken dan, als de smartphone op tafel ligt en afhankelijk van de situatie, harder dan het stemgeluid. Daarbij is het technisch niet mogelijk om stemmen te scheiden. Wel is het mogelijk te filteren en ruis te verlagen. Bergfeld zou graag ruwe audio-data ontvangen van collega’s zodat hij in postproductie zoveel mogelijk bronmateriaal heeft om te bewerken.

Politieman Olof van der Ziel wil met een druk op de knop opnemen wat burgers op straat hem vertellen en dat koppelen aan de Mobiel Werken-app (zie kader) waar hij dagelijks mee werkt. Liefst met real-time vertaalfunctionaliteit. Wat men onderling zegt wordt misschien wel opgenomen, maar is niet altijd direct te verstaan. “Als het een taal is die ik niet spreek, hoe weet ik dan wat er nog meer speelt?”

Meldkamer en OM

En dan is er het operationeel centrum, voorheen de meldkamer, waar ieder jaar 2,6 miljoen gesprekken binnen komen. Daar zit veel emotie bij en onsamenhangende verhalen. Het kan onduidelijk zijn wie de beller is en waar deze zich bevindt. Toch moet al deze audio goed worden opgeslagen, zegt Frans Biegelaar van de eenheid Oost-Nederland. Omdat intonatie belangrijk is, omdat mensen gesprekken soms achteraf ontkennen, omdat collega’s iets willen terugluisteren. Vastleggen gebeurt overigens ook in woorden. Dat geldt ook voor alle verslagen en verhoren. Dat is een enorme hoeveelheid tikwerk. Hoeveel tijd zou een goede spraak-naar-tekst-functionaliteit kunnen besparen? Aan het eind van de keten zit het Openbaar Ministerie (OM), een “belangrijke afnemer van processen-verbaal in welke vorm dan ook”, aldus Officier van Justitie Rick Mol. Het OM werkt al veertien jaar aan het ontwikkelen van een digitaal dossier. “Waar we vroeger al blij waren met een korrelige vlek op een beveiligingscamera moeten opnames nu betrouwbaar zijn en de authenticiteit gewaarborgd.”

Mobiel Werken App

De Basisomgeving Mobiel Werken is een politieapp waarmee agenten op hun telefoon de identiteit van mensen en paspoorten en rijbewijzen kunnen scannen. Ook kunnen er digitale boetes mee worden uitgeschreven en verwerkt. De app maakt daarbij gebruik van zowel interne als externe systemen om bijvoorbeeld te kijken of iemand gezocht wordt of gevaarlijk is. Ook openstaande boetes worden vermeld.
De politie wil de mogelijkheden van de app verder uitbreiden. Zo is het in Den Haag mogelijk om ter plekke aangifte te doen met de app en wordt de beschikbaarheid van de app verbreed naar andere afdelingen binnen het politiekorps, zoals de recherche.
Om te voorkomen dat via de mobieltjes gevoelige informatie op straat komt te liggen, zijn er extra veiligheidsmaatregelen genomen. Zo wordt er geen gevoelige informatie op het mobieltje bewaard. Raakt de agent de telefoon kwijt of wordt deze gestolen, dan is de inhoud van het toestel op afstand te wissen. Alle handelingen en informatie op de mobiele telefoon worden bovendien centraal opgeslagen en bewaard.

Twee dagen denken

De ontwikkelteams die zich hadden aangemeld voor de ‘VenJ Appathon: van beeld naar geluid’ hadden de twee dagen in de Caballero-fabriek in Den Haag echt wel nodig. De lijst met gewenste functionaliteit groeide met iedere spreker, maar niemand leek erdoor afgeschrikt. Twee dagen lang was de sfeer positief en het energieniveau hoog. Peter Muijen, vanuit het OM verbonden aan het programma ‘Digitaal Werken in de Strafrechtketen (DWS)’: “Met deze Appathon halen we de vernieuwing binnen. Die input uit de markt is onontbeerlijk.” Programmamanger DWS bij de politie Bas van Tol was verrast over de openheid van de spelers. “Team GlobalOrange vroeg of de app op termijn ook door burgers gebruikt mocht worden. Ik werd er stil van. Dat hadden de opsporingsorganisaties zelf nooit bedacht.” Paul Huijser van het programma Digi-OM: “Ze hadden die vraag ook voor zichzelf kunnen houden, maar door hem te delen, werd hij krachtiger. Dit is de manier om softwareproducten te maken. Nog te vaak ligt de nadruk op financiën, waardoor het vertrekpunt beheer is en niet de mensen die met de software moeten werken.” De drie waren het erover eens dat de technologie er is om de strafrechtketen digitaler te maken en betrouwbaar te houden. Ze hoopten aan de start van de Appathon dat de aanwezige denkkracht bestaande technologieën op een unieke manier zou combineren.

Winnaar ‘Verhoord’

Die hoop werd op zaterdag bewaarheid. Het beste functioneel ontwerp was van team Milvum, dat meedeed omdat “boeven niet vrijgesproken mogen worden op basis van slecht bewijs”, aldus teamlid Salim Hadri. Hun app ‘Verhoord’ verbetert het proces van verhoor tot en met de rechter, vond de jury. De app heeft onder andere een duidelijke aan-uitknop (de opname start zodra de app opent), een koppeling met de politie-app Mobiel Werken en een spraak-naar-tekst-functionaliteit. Inzet van blockchaintechnologie waarborgt authenticiteit en maakt de oplossing decentraal inzetbaar. De jury was zeer gecharmeerd van het zelflerende karakter van de app. Hoe meer informatie bekend is, hoe beter de app gaat werken. Het meest innovatieve idee kwam van team Anycode, vier jonge ondernemers die eerder dit jaar hun universitaire studie Informatica afrondden. Hun ‘Geluidsagent’ zet geluid om naar tekst in iedere taal om daarna vertaald te kunnen worden.

Bij de opening van de Appathon zei plaatsvervangend secretaris-generaal en CIO van VenJ Roland Barendse: “We zetten de luiken van het departement open om expertise van buiten naar binnen te halen.” Dat het zoveel moois zou opleveren, had niemand durven hopen.

Het tweede iBestuur Mobility congres is een work-in-progress. Ruim twintig overheidsorganisaties – van gemeenten tot de Belastingdienst – markt, onderwijs en startups brengen in co-creatie tijdens besloten bijeenkomsten nog onontgonnen gebieden op het snijvlak van overheid en mobility in kaart. Van een overheidsbreed ontwikkelplatform tot security, van blockchain tot duurzaam mobiel en stressvrij 24/7 bereikbaar.

Op 20 april presenteren de deelnemers de nieuwe ‘mobiele landkaart’ tijdens het iBestuur Mobility Congres 2017 in Den Haag. Meer informatie: ibestuur.nl/mobility