Enkele tientallen gemeenten hebben hun GBA niet op orde. Gemeenten kunnen de kwaliteit van hun GBA sterk verbeteren met risicogestuurd huisbezoek. ICTU ontwikkelde hiervoor een methodiek, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Arre Zuurmond (Kafkabrigade, HEC, Zenc) werkte mee aan het onderzoek van ICTU, waarvan het rapport ‘Kwaliteitsverbetering van de GBA in de praktijk’ in april werd gepubliceerd. Tijdens dat onderzoek bleek dat tussen de dertig en vijftig gemeenten hun GBA goed op orde hebben. Er is een grote middenmoot waar de kwaliteit van de GBA voldoende is en er is een groep van dertig tot vijftig gemeenten waar de GBA van slechte kwaliteit is en die bovendien weinig tot niets doen om deze kwaliteit te verbeteren. “Generiek beleid heeft voor deze groep dan ook geen zin, het ministerie kan beter een specifieke aanpak voor deze gemeenten ontwikkelen”, zegt Zuurmond.
Risico’s
ICTU onderzocht de kwaliteit van de GBA en ontwikkelde een methodiek om deze kwaliteit te verbeteren. Voor het onderzoek werd de kwaliteit van de GBA van alle gemeenten in kaart gebracht. In 51 gemeenten werden huisbezoeken gedaan op in totaal 5.399 adressen. Men bezocht adressen met een verhoogd risico op fouten in de GBA, waar bijvoorbeeld brieven van het CJIB als onbestelbaar retour kwamen. Ook werden adressen geselecteerd op basis van bekende risico’s: zo is de kans op fouten groter bij huurhuizen dan bij koophuizen. Met deze methode van risicogestuurd huisbezoek is de kans op succes het grootst, concluderen de onderzoekers. Zuurmond: “Als je dit huisbezoek combineert met andere gemeentelijke bezoeken, dan maak je de kwaliteit van de GBA veel beter, tegen een aanvaardbare financiële inspanning.”
Huisbezoek
Zuurmond ging een avond mee op huisbezoek, bij een adres waar een grote uitvoerder via de terugmeldvoorziening gemeld kreeg dat de geadresseerde niet op brieven reageert. “De GBA zegt dat het adres klopt. Maar daar wordt het probleem van de uitvoerder niet mee opgelost, want de brieven worden niet beantwoord.” De geadresseerde bleek een licht verstandelijk gehandicapte vrouw, die haar post niet opent. Haar zuster woont om de hoek. “Je zou in het systeem een mantelzorger moeten kunnen benoemen, zoals bij DigiD-machtigen, die voortaan een kopie van haar post krijgt. Dat zou dit probleem echt oplossen.”
Kwaliteitsprogramma
Gemeenten kunnen met de in dit onderzoek ontwikkelde methodiek jaarlijks de kwaliteit van de GBA meten, zoals is toegezegd aan de Tweede Kamer. De correctheid moet daarmee uitkomen op 99 procent (nu 95 procent). De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen om de kwaliteit van de GBA te verbeteren. Zoals het landelijk invoeren van good practices, wat nog steeds onvoldoende gebeurt. Bijvoorbeeld woningbouwverenigingen landelijk laten in- en uitschrijven in de GBA en het Kadaster vragen om verhuizingen door te geven. Ook pleiten ze voor het beter afhandelen van terugmeldingen, met name van het CJIB, omdat dit een sterke indicator is voor fouten in de GBA. Dit jaar en volgend jaar loopt er een kwaliteitsprogramma om de betrouwbaarheid van de GBA op 99procent te krijgen, de onderzoekers raden aan om hun aanbevelingen in dit programma mee te nemen.
Hier vindt u het onderzoek ‘Adresonderzoek Samen Leren’.
