Breda wil in 2030 nationaal en internationaal vooroplopen en excelleren als een stad waar de menselijke maat van digitalisering centraal staat. Daartoe is een masterplan digitalisering bedacht: Bredata. Marieke Beekers is verbindingsmaker bij de gemeente Breda en kwartiermaker voor Mindware. "Met mindware geef ik invulling aan die menselijke maat van digitalisering.”
Bredata is een brede opgave die zich richt op digitalisering voor de gehele stad, waar de gemeente onderdeel van is. | Beeld: Still uit video over Bredata
“Tegenwoordig is iedereen verbonden met het internet, maar zijn we nog wel verbonden met elkaar? In Breda zijn we continu op zoek naar deze balans”, zet Beekers uiteen. “We zijn een stad met een top-of-the-bill digitale infrastructuur, waar tegelijkertijd ruimte is voor rust, fysiek menselijk contact en interactie. Bredata is een brede opgave die zich richt op digitalisering voor de gehele stad, waar de gemeente onderdeel van is. Maar de gemeente is zeker niet de enige partij in de stad die invloed heeft op de technologie en digitalisering in het publieke domein. Bewoners, ondernemers en andere partijen in de stad werken hierin op allerlei manieren en terreinen intensief samen.
‘Breda Brengt het Samen’
Ons motto ‘Breda Brengt het Samen’ passen we daarom ook toe binnen Bredata en op de mindware, de digitale ethiek. Dit doen we met een lerend, stedelijk ecosysteem: het ethisch stedelijk team. In dit team zitten belangrijke spelers uit Breda die zich bezighouden met digitalisering in de publieke ruimte. Denk aan het ziekenhuis, de veiligheidsregio, het taalhuis, woningbouwcorporaties, de hogescholen, zorgorganisaties, de gemeente zelf, enzovoort. We komen samen om van elkaar te leren, te reflecteren en samen te verdiepen. En om te kunnen adviseren bij digitale ethische vraagstukken in de stad.”
“Je moet vanuit een breed perspectief denken en handelen.”
Het stedelijk ethisch team is in het voorjaar van 2022 van start gegaan, telt momenteel zo’n tien leden die elke zes weken bij elkaar komen. Beekers: “Het is niet alleen een diverse groep qua organisaties maar ook qua rollen. We hebben de teamleden vanuit leer- en kennisnetwerken, en via contacten van collega’s en bestuurders bij elkaar gebracht. Ikzelf fungeer als kwartiermaker/begeleider voor het team. Vanuit de gemeente is de functionaris gegevensbescherming betrokken. Verder bestaat het team uit strategisch adviseurs, privacy officers, maar er is ook een lector ethiek. Je merkt dat de organisaties zelf ook nog zoekende zijn naar wie verantwoordelijk is voor ethische vraagstukken. Met deze mooie diverse groep voeren we een ethische dialoog, leren we van elkaar en delen we ideeën.”
Het brede perspectief
Technologie en digitalisering zijn overal. Denk aan de camera’s in de drukke winkelstraat en in openbare gebouwen, slimme lantaarnpalen, ringbells bij de voordeuren van inwoners, de buurtapp, sensoren, enzovoort. De gemeente is daarbij een belangrijke speler in het publieke domein, maar zeker niet de enige. “Dat is de reden dat we het belangrijk vinden om samen met al die andere organisaties in de stad over digitale ethiek te praten en casussen te bespreken,” benadrukt Beekers. “Je kunt dit niet alleen een onderwerp van de gemeentelijke organisatie laten zijn, maar je moet vanuit dat brede perspectief denken en handelen. Daarin zijn ook en vooral de inwoners belangrijk. Daarom investeren we in stedelijke kennis en dialoog op gebied van digitalisering en digitale ethiek door vrij toegankelijke ‘Bredata talks of the town’ te organiseren voor iedereen die interesse heeft in de impact van technologie voor de stad.”
“Breda maakt deel uit van de City Deal ‘Een slimme stad zo doe je dat’.”
City Deal
Ethiek is een belangrijke kwestie binnen veel gemeenten, maar veelal weet men niet hoe te beginnen. Wat kunnen gemeenten leren van Breda? “Ook wij zijn zoekende,” vertel Beekers. “Dat doe je door er met elkaar over spreken; dat is zo waardevol. Omdat je dan samen kunt zoeken, afwegen, je laten voorlichten, kennis verzamelen, mensen raadplegen. Het geeft invulling aan een goede dialoog. Ik zou daarom andere gemeenten willen adviseren om je heen te kijken naar welke organisaties in jouw stad of dorp een actieve rol hebben in het publieke domein en hen uitnodigen in gesprek te gaan over hoe zij omgaan met digitale ethiek. Kijk of je kunt samenwerken en samen kunt leren. Breda maakt bijvoorbeeld deel uit van de City Deal ‘Een slimme stad zo doe je dat’. Daarin leren we enorm veel van elkaar en hebben we veel kennis en methodieken verzameld. We zijn ook bezig om samen een kennisbank op gebied van digitale ethiek op te zetten. Zo’n City Deal is een fijne en snelle manier om andere gemeenten en organisaties te vinden met vragen en samen te overleggen.”
Diversiteit
Marieke Beekers besluit met een persoonlijke noot. “Er is best veel diversiteit in de aanpak van digitale ethiek. Wij hebben zelf een team van diverse organisaties, andere hebben alleen ethici, sommige alleen inwoners in hun team. Ik zou het interessant vinden te weten of die verschillende manieren van ethiek ‘bedrijven’ tot andere adviezen leiden. Waarin zitten de nuances? In hoeverre bepaalt het perspectief de uitkomst? Ik zou heel graag met andere gemeenten in gesprek gaan over de vraag hoe we niet alleen op het eigen gemeentelijke niveau, maar breder dan dat van elkaar kunnen leren.”
Meer weten: www.smartcitybreda.com
