Gemeenten besteden 52,3 miljoen euro aan de ontwikkeling van gezamenlijke producten en diensten via het fonds Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU). Hugo Aalders, directeur VNG Realisatie, vertelt wat gemeenten in 2019 uit dat fonds kunnen verwachten.
Uit het fonds GGU worden gezamenlijke activiteiten gefinancierd. Het is de financiële basis onder de beweging samen organiseren, waarbij gemeenten steeds meer samenwerken rond taken die in alle gemeenten min of meer hetzelfde zijn. De uitvoering ligt grotendeels in handen van VNG Realisatie. Hugo Aalders, directeur VNG Realisatie: “Wat GGU inhoudt is samen met gemeenten ontwikkeld. Ze zijn allemaal eigenaar. Het is een breed en samenhangend portfolio dat gemeenten helpt om onder meer hun dienstverlening en informatievoorziening te verbeteren. En dat hen in staat stelt om maatschappelijke opgaven aan te gaan. Alle gemeenten, van groot tot klein, hebben er wat aan.”
Negen prioriteiten
Het fonds GGU kent een negental prioriteiten, met elk meerdere projecten die bijdragen aan die prioriteit. De prioriteiten vallen uiteen in drie groepen: ‘beleidsinhoudelijk’, een ‘gemeenschappelijke basis voor de toekomst’ en ‘continuïteit en betrouwbaarheid’. Aalders: “Er staan dingen bij die we al doen en die we blijven doen, zoals de Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten, het ketenregiebureau Sociaal Domein en Waarstaatjegemeente. Dat valt onder continuïteit en betrouwbaarheid.” Een gemeenschappelijke basis voor de toekomst gaat onder meer over de Gemeenschappelijke Gemeentelijke Infrastructuur (GGI) en Common Ground. “Onder deze prioriteit vallen producten en diensten die gemeenten in 2019 kunnen gebruiken, zoals GGI. Maar ook trajecten die vragen om een lange adem, zoals de standaardisatie van basisprocessen in werk en inkomen, digitale identiteit en de inrichting van Common Ground.” De beleidsinhoudelijke prioriteiten gaan over twee domeinen: het sociaal domein en het fysiek domein, concreet de invoering van de Omgevingswet. Het doel van alle activiteiten die vallen onder het fysiek domein is ervoor zorgen dat gemeenten op 1 januari 2021, als de Omgevingswet in werking treedt, hun dienstverlening aan inwoners en ondernemers kunnen continueren. De projecten die vallen onder de prioriteit sociaal domein moeten ervoor zorgen dat gemeenten hun dienstverlening in het sociaal domein veel meer integraal, vanuit de leefwereld van inwoners, kunnen vormgeven. Zodat gemeenten hun inwoners – waar nodig – één arrangement kunnen bieden op het gebied van zorg en veiligheid, werk en inkomen, schuldhulpverlening, Wmo en jeugdhulp.
Concrete resultaten
Gemeenten kunnen in 2019 concrete resultaten verwachten bij elke prioriteit, vertelt Aalders. Zoals een actuele kalender waarop gemeenten kunnen zien wat er wanneer collectief wordt aanbesteed, een standaard voor hoe klantreizen het beste uitgevoerd worden en duidelijke afspraken over het beheer van collectief ontwikkelde voorzieningen. Hij licht het laatste toe: “VNG Realisatie beheert zaken die gemeenten collectief hebben ingekocht. Zoals vaste en mobiele communicatie. Maar ook de Stembureau-app, die door een aantal gemeenten is ontwikkeld en nu door een groot aantal gemeenten wordt gebruikt. Wat we beheren zal naar verwachting groeien, omdat er steeds meer collectief wordt ontwikkeld of ingekocht.” Aalders noemt nog een aantal concrete zaken die gemeenten in 2019 kunnen verwachten. Zoals een set dataspelregels: richtlijnen en principes voor het omgaan met dataverzamelingen in de openbare ruimte en andere aspecten van de smart society. “Daarbij krijgen gemeenten instrumenten die hier concreet invulling aan geven. Zoals een modelovereenkomst die ze kunnen sluiten met leveranciers van smart society-oplossingen en een paragraaf die zij kunnen opnemen in hun APV over het verzamelen van data in de openbare ruimte.” Nu zijn gemeenten veelal afhankelijk van de voorwaarden van leveranciers van smart society-toepassingen, met deze modelovereenkomst wordt die verhouding gelijkwaardiger.
Eigenaarschap
Aalders benadrukt dat de activiteiten in GGU gemeenten helpen bij hun aanpak van maatschappelijke opgaven. Zoals laaggeletterdheid en schuldenproblematiek. “Daar zijn we dit jaar met onze partners mee bezig. Er komen bijvoorbeeld handreikingen en toolkits hoe om te gaan met laaggeletterdheid. En samen met het Kloosterhoeveberaad en SchuldenlabNL werken we aan een doorbraak op het gebied van problematische schulden.” Veel activiteiten gebeuren in samenwerking, vertelt Aalders. Niet alleen met gemeenten, maar ook met de rijksoverheid, ketenpartners zoals uitvoeringsorganisaties en met marktpartijen. Aalders wijst in dit verband op de Standaard Verwerkersovereenkomst Gemeenten: “Een groot aantal leveranciers is betrokken geweest bij het opstellen daarvan. Die samenwerking doen we steeds meer, op allerlei onderwerpen. Het illustreert de veranderende relatie tussen gemeenten en leveranciers.”
Veel gemeenten zijn actief betrokken bij de activiteiten in het fonds GGU, VNG Realisatie speelt een ondersteunende en soms regisserende rol. Aalders wijst erop dat gemeenten zelf verantwoordelijk zijn en blijven. “Alle gemeenten zijn eigenaar van de GGU. Zij bepalen of wat er wordt ondernomen nog steeds aansluit bij wat zij nodig hebben. Wij gaan vanuit VNG Realisatie duidelijker maken wat gemeenten wanneer kunnen verwachten, van gemeenten verwachten we dat ze ons scherp houden.”
