Samen Organiseren gaat niet alleen over de samenwerking tussen gemeenten, maar ook die met andere partijen. Bijvoorbeeld met uitvoeringsorganisaties. Voor alle partijen biedt dat voordelen. “De winst, de toegevoegde waarde, zit in het gesprek en de ontmoeting tussen partijen.”
Beeld: UWV
Het gezamenlijk oppakken van uitdagingen en kansen, zoals gemeenten de afgelopen jaren steeds vaker doen, is voor Fred Paling een logische gedachtegang. Sterker: bij UWV, waarvan hij sinds begin dit jaar voorzitter van de Raad van Bestuur is, zit het samenwerken in het bloed. “De grote uitvoeringsorganisaties werken in de vorm van de Manifestgroep al lang samen, bijvoorbeeld op het gebied van ICT. Ook al omdat wij maar al te goed beseffen dat het in je eentje erg lastig is om al die zaken op te pakken.”
Paling kijkt met veel plezier naar Samen Organiseren. “Ik beschouw het als een kansrijke beweging, waarbij ik met name de pragmatische insteek van gemeenten kan waarderen. Ook gemeenten wordt het steeds duidelijker dat zij niet altijd zelf aan de lat hoeven te staan. Zeker niet als het gaat om infrastructurele of echte beleidsarme ondersteuningsprocessen.” Die pragmatische insteek van gemeenten komt voor Fred Paling niet als een verrassing. “Gemeenten hebben een enorme taakvergroting gekregen en bovendien is er minder geld beschikbaar. Dat betekent dat een pragmatische benadering van de uitvoeringstaken eigenlijk wel een vorm van samenwerking nodig heeft. Ik denk dat de combinatie van nieuwe taken en de noodzaak om goed te kijken naar de besteding van de beschikbare euro’s ertoe geleid hebben dat de energie er bij de gemeenten is om er nu ook écht werk van te maken. Daar ben ik erg blij mee.”
Kaartenbak
Blij is Paling omdat de samenwerkingen uiteindelijk ook ten goede komen aan werkzoekenden en werkgevers. “Als UWV hebben wij de opdracht om zoveel mogelijk mensen aan werk te helpen en te zorgen dat zij aan het werk blijven. Daarbij gaat het met name om hen die een wat moeilijkere positie hebben op de arbeidsmarkt. Wij zijn een intermediair tussen werkzoekende en werkgever. Gemeenten hebben in het kader van de Wet werk en bijstand eenzelfde soort rol. Als je weet dat je die twee partijen moet bedienen, dan is het verstandig om te kijken wat werkzoekenden én werkgevers nodig hebben. Werkgevers vinden het bijvoorbeeld prettig om op één plek terecht te kunnen als zij op zoek zijn naar geschikte mensen. Bij voorkeur verzameld in één kaartenbak. Het is handig als je dat met gemeenten organiseert. Een ander voorbeeld is onze no-riskpolis, de looncompensatie bij ziekte, een landelijke regeling waarbij werkgevers zich niet hoeven af te vragen in welke gemeente mensen met een arbeidsbeperking wonen of wat de condities zijn. Het zijn voorbeelden die aangeven dat het vaak beter is samen te organiseren, zodat niet alleen wij als uitvoeringsorganisatie er iets aan hebben, maar ook gemeenten én burgers. Daar gaat het uiteindelijk natuurlijk om: de burgers. ”
Van boven naar beneden
Wat betreft Fred Paling is er genoeg wat uitvoeringsorganisaties als UWV en gemeenten van elkaar kunnen leren. “Bijvoorbeeld als het gaat om het zoeken naar het goede schaalniveau. Als landelijke organisatie redeneren wij altijd van boven naar beneden. Wat kunnen wij beter regionaal of lokaal organiseren? Terwijl gemeenten meer kijken hoe die stap te maken is van lokaal naar regionaal of landelijk. De winst, de toegevoegde waarde, zit in het gesprek en de ontmoeting tussen beide. Natuurlijk zijn daarbij ook hobbels te overwinnen. Zo’n hobbel is standaardisatie. Bijvoorbeeld welke gegevens je van een werkzoekende in kaart brengt. Belangrijk daarbij is dat je elkaar ‘verstaat’. Vanuit een landelijke organisatie is dat relatief snel te doen. Anders is het als je zoiets moet ontwikkelen vanuit een samenwerkingsmodel met 380 partijen. Dat betekent compromissen sluiten. De grootste hobbel is wat mij betreft dat het proces van samenwerken op de inhoud leidt tot next-best- oplossingen. Dat moet je niet willen.”
Effecten verkiezingen
Hoewel Fred Paling blij is met Samen Organiseren (“Met name op het gebied van ‘kaartenbakjes’ en administratieve systemen worden er, over regio’s heen, slagen gemaakt”), zijn er ook zorgen. Die hebben vooral te maken met de effecten van de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart jongstleden. “Dit soort samenwerkingen hangt voor een belangrijk deel af van personen die elkaar kunnen vinden, elkaar begrijpen. Ik ben erg benieuwd wat de verkiezingen en de collegevorming opleveren qua wisseling van de wacht. Ook ben ik benieuwd of de initiatieven die in gang gezet zijn met dezelfde vaart kunnen worden gecontinueerd en of wij met elkaar straks weer hetzelfde beeld hebben van wat de samenwerking moet opleveren. Dat vind ik best wel spannend.”
