Praten over geld en vooral hoe je daarmee om moet gaan als je er niet veel van hebt. Het is nog altijd een taboe. Uden pakt het bij de basis aan. Samen met scholen leren ze kinderen en jongeren al vroeg omgaan met geld. Belangrijk, juist voor jonge mensen, om armoede te voorkomen.
Fragment uit de video op de website onderwijs.uden.nl.
Jessica Weterings is adviseur Armoede en Participatie in Uden. Ze vertelt dat er in de gemeente nieuw armoedebeleid is vastgesteld. “We hebben vanaf het begin de belangrijkste partijen uit het veld betrokken, waaronder het onderwijs. Ook spraken we met inwoners die het onderwerp als geen ander kennen. ‘Voorkomen van’, kwam steeds terug als thema. Ons nieuwe beleid is nu veel meer gericht op het voorkomen van situaties waarin inwoners gebruik moeten maken van de beschikbare regelingen, die er uiteraard ook nog zijn. Uit de gesprekken met de partijen werd duidelijk dat kinderen de schakel zijn. Kinderen moeten alle kansen krijgen om zich op sociaal, mentaal en fysiek vlak te ontwikkelen, ongeacht de situatie waarin ze opgroeien, Ook daarvoor biedt ons beleid nieuwe regelingen in de vorm van een Kindpakket. Maar daarin zit voor de kinderen en gezinnen niet de grootste winst. We weten allemaal dat armoede een grote impact heeft op de sociale en mentale ontwikkeling van kinderen. Daarom is het belangrijk om kinderen zo vroeg mogelijk te leren omgaan met geld. Dat is natuurlijk een verantwoordelijkheid van ouders, maar ook scholen kunnen daarin een belangrijke rol spelen. Dat was ons vertrekpunt voor de samenwerking met het onderwijs.”
Selectie op de website
Praten over geld en armoede; voor scholen is het één van de vele thema’s die voor opgroeiende kinderen en jongeren van belang zijn. Ook zij zien het belang van het onderwerp, maar de planning van de scholen biedt simpelweg vaak onvoldoende ruimte om alle thema’s een plek te geven. Weterings: “Er is wel veel lesmateriaal beschikbaar over omgaan met geld, maar het ontbreekt de leerkracht vaak aan tijd om eens goed uit de zoeken wat daarvan geschikt is voor zijn groep. Omdat wij het onderwerp zo belangrijk vonden, zijn we in gesprek gegaan met het onderwijs om te kijken hoe we daarbij konden helpen.”
Uden heeft het voortvarend aangepakt. “Trainee Maud van der Weem is in de wereld van de lespakketten over geld gedoken en heeft er een schematisch overzicht van gemaakt”, gaat Wetering verder. “Van materiaal voor kleuters tot en met lespakketten voor het voortgezet onderwijs. Daarna is daaruit in samenspraak met docenten het beste en leukste geselecteerd. We hebben deze materialen overzichtelijk een plek gegeven op de website http://onderwijs.uden.nl. Docenten kunnen zo snel zien welk materiaal er voor hun groep beschikbaar is en bijvoorbeeld filmpjes rechtstreeks aanklikken op het digibord.”
Totaalaanpak
Weterings: “Persoonlijk contact is natuurlijk ook belangrijk. Daarom gaan we bij scholen langs om uitleg te geven over het nieuwe beleid, met daarbij de regelingen uit het Kindpakket. Maar ook de onderwijswebsite komt aan de orde. Je bouwt zo een relatie op en krijgt meteen feedback op onze aanpak. Daar blijft het overigens niet bij, we zien dit als een totaalaanpak. We hebben bijvoorbeeld samen met de Sociaal Raadslieden een spreekuur op het ROC ingericht. Daar kunnen leerlingen terecht met vragen over bijbaantjes, studiefinanciering, sparen en dat soort zaken. Daarnaast hebben we gastlessen ingekocht bij de organisatie MoneyWays. Zij werken via de zogenoemde peer education method: jongeren van dezelfde leeftijd, de peers of rolmodellen, vertellen in de klas over hun eigen ervaringen met financiële uitdagingen.”
In de totaalaanpak kijkt Uden niet alleen naar armoedepreventie en de verbinding met scholen. Er is ook werk gestoken in het voorzieningenpakket van de gemeente. Zo is er een volwaardig Kindpakket ontwikkeld, samen met organisaties als stichting leergeld, Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds Weterings: “Er is veel, maar het aanbod is versnipperd en lastig te vinden voor de doelgroep. We hebben dat ondergebracht op één centrale plek waar zowel kan worden gekeken waar men recht op heeft als daadwerkelijk een aanvraag kan worden gedaan Beleidsmatig zien we het als een geheel: preventie en voorzieningen.”
Delen via Pilotstarter
De Udense aanpak rond armoede en kinderen is uniek. Maar de gemeente wil dat zeker niet exclusief houden. Integendeel. Daarom staat het ook als best practice op de Pilotstarter. Jessica Weterings: “We willen onze visie en aanpak delen én van andere gemeenten horen hoe zij het doen. Uiteraard gaan onze aanpak evalueren. Ook dat zullen we delen. Ik ben echt heel benieuwd hoe andere gemeenten met dit ontzettend belangrijke thema omgaan. We kunnen vast van elkaar leren.”
De Pilotstarter bundelt innovatiekracht van gemeenten
Elke gemeente herkent het: je barst van de ideeën om inwoners en ondernemers beter van dienst te zijn. Of omgekeerd: je hebt juist geen idee hoe je het aan moet pakken en bent benieuwd hoe anderen dat doen.
De Pilotstarter is het platform waar gemeenten elkaar kunnen vinden. Om ideeën vorm te geven en samen aan de slag te gaan met gemeenschappelijke vraagstukken. Om mogelijkheden te verkennen en expertise te delen. En vooral: om met elkaar innovaties op te pakken. Samen kom je immers verder.
VNG Realisatie ondersteunt bij de opzet van de pilots, zorgt voor de communicatie en bekijkt of een pilot breder ontwikkeld moet worden. Zo wordt een lokaal idee misschien wel de praktijk voor alle Nederlandse gemeenten!
