Voorbeeldplan breedband buitengebied
De overheid laat breedband in het buitengebied te veel op zijn beloop. Wat nodig is, is een voorbeeldplan voor gemeenten waarmee ze aan de slag kunnen. Nu hangt het te veel af van het toeval en van burgerinitiatieven. De kans op succes is daardoor niet gegarandeerd, zo becijferde de Universiteit van Groningen (RUG), die succes- en faalfactoren bij breedbandinitiatieven in kaart heeft gebracht.
De RUG laat zien dat je niet moet wachten op burgerinitiatieven. Die zijn weliswaar soms succesvol geweest, maar vooral “een noodkreet om aansluiting op fatsoenlijk en toekomstbestendig internet”. Met alle risico’s voor de burger van dien. Verder schrijft de RUG: “Voor een redelijke kans op succes moeten initiatiefnemers in ieder geval beschikken over veel sociaal, intellectueel en financieel kapitaal, en heel veel doorzettingsvermogen.” Het onderzoek toont aan dat het met afwachtende overheden in elk geval niet gaat werken.
Wat wel kan helpen is een voorbeeldplan met daarin alles zoveel mogelijk voorgebakken, zodat overheden die bedeeld zijn met minder – intellectueel – kapitaal het ook gewoon kunnen. Om te beginnen is er de financiering en dat is vaak een kwestie van creativiteit. De ene gemeente leent zelf goedkoop en leende tegen marktrente door: dat levert geld op. De andere gebruikt breedband voor cameratoezicht in het buitengebied, bespaart daarmee op veiligheid en maakt zo de business case rond. En zo zijn er tal van manieren om het financieel rond te krijgen.
Maar ook de aanleg zelf ter hand nemen, de door het glas toegenomen WOZ-waarde opstrijken (in de UK is iets van 20 procent becijferd), de eigen bijdrage van burgers opstrijken, subsidies opstrijken, en na een aantal jaar voor 1000 euro per perceel aan de markt verkopen, leiden na zeven jaar met 1500 percelen al tot een heel gunstige business case.
Zo’n econometrische verkenning zou idealiter onderdeel kunnen zijn van de tools voor overheden, zodat zij met het invullen van een spreadsheet al een heel aardig beeld krijgen van de verdiensten. Nu denken wethouders en gedeputeerden vaak nog dat het bakken geld kost, omdat de markt het niet oppakt. Zij snappen blijkbaar niet dat de kabelaar de toename van de WOZ-waarde niet int, evenmin als de besparingen op veiligheid, gezondheid en onderwijs.
Niemand kan verwachten dat in een willekeurig buitengebied een willekeurige overheidsdienaar een complex econometrische uitstapje kan of zal maken zonder hulp. Initiatiefnemers moeten aan de hand meegenomen worden, en dat ontbreekt vooralsnog. Een voorbeeldplan compleet met hulp voor financieringsmogelijkheden kan hen over het dode punt heen trekken.
