Washingtons memorandum: een digitale oorlogsverklaring?
Voordat het weekend begon, kwam het Witte Huis met een verklaring van ongekende hardheid. Op 21 februari 2025 publiceerde het een memorandum, getiteld “Defending American Companies and Innovators From Overseas Extortion and Unfair Fines and Penalties” waarin Washington de aanval opent op de Europese digitale regulering en privacywetten, met expliciete dreiging van sancties
Economische tik voor wie Amerikaanse bedrijven hindert
Het memorandum waarschuwt dat de Verenigde Staten met harde actie zullen reageren op buitenlandse regelgeving die Amerikaanse techbedrijven benadeelt. Belasting op digitale diensten (Digital Services Taxes) en restrictieve wetgeving worden bestempeld als oneerlijk en discriminerend.
Om de schade te beperken dreigt de Amerikaanse regering met tegenmaatregelen, waaronder handelstarieven en andere vergeldingsacties. Zoals het memorandum van het Witte Huis stelt: ” … imposing tariffs and taking such other responsive actions necessary to mitigate the harm to the United States and to repair any resulting imbalance.” De boodschap is duidelijk: Wie Amerikaanse bedrijven hindert, kan rekenen op economische vergelding.
EU verstrikt in geopolitieke techstrijd
Het Witte Huis opent hiermee de aanval op de Digital Markets Act (DMA), de Digital Services Act (DSA) en de General Data Protection Regulation (GDPR), essentiële wet- en regelgeving in Europa die gericht is op het reguleren van techbedrijven en het versterken van digitale autonomie.
Het memorandum heeft niet alleen gevolgen voor Europese wet- en regelgeving, maar ook voor nationale wetgeving rondom gegevensbescherming en datalokalisatie. Het heeft directe impact op hoe we op nationaal niveau bepalen waar en hoe data binnen de eigen landsgrenzen moet worden opgeslagen en verwerkt, wat de uitvoering van deze wetgeving onder druk zet.
Ook bedrijven en burgers onder druk
Dit is meer dan alleen spierballentaal richting overheden, het is ook een waarschuwing aan bedrijven. Europese cloudproviders en softwarebedrijven staan in de vuurlinie. De dreiging van economische vergelding kan Europese bedrijven onder druk zetten om zich aan te passen aan de eisen van grotere techgiganten, die bepalen met wie zij zaken doen, zowel in Europa als daarbuiten.
Het gaat niet alleen om economische druk. De controle over digitale markten staat eveneens op het spel. De VS wil de beperkingen op dataverzameling en advertenties verminderen, wat Europese regels voor online privacy en eerlijke concurrentie ondermijnt. Als Europa toegeeft, betekent dit niet alleen concessies op economisch vlak, maar ook een fundamentele verschuiving in de bescherming van gebruikersdata.
Voor Europese burgers zijn de gevolgen even ingrijpend. Het memorandum ondermijnt niet alleen de Europese wetgeving en de belangen van bedrijven, maar zet ook de privacy van burgers op het spel. Als Europa toegeeft aan de druk, betalen zij de prijs. Versoepeling van datadoorgifte verzwakt de privacywetgeving, waardoor persoonsgegevens minder goed beschermd zijn. Zodra data bij Amerikaanse cloudproviders staat, kunnen Amerikaanse autoriteiten er zonder beperking bij, ongeacht Europese regels.
VS verruilt diplomatie voor sancties
Washington en Big Tech verzetten zich al jaren tegen Europese regelgeving, die volgens hen onevenredig schadelijk is voor Amerikaanse bedrijven. Het Witte Huis streeft naar een zoveel mogelijk gedereguleerde markt voor de techbedrijven en ziet de strengere EU-wetgeving als een bedreiging. Zo maken diplomatieke druk en handelsdreigementen al lange tijd deel uit van Washingtons geopolitieke strategie.
Wat is er anders? De toon is openlijk dreigend. Het memorandum noemt “oneerlijke straffen” en “chantage” en laat er geen twijfel over bestaan: Washington is bereid tot economische en diplomatieke escalatie. Het dreigt met tegenmaatregelen, waaronder handelssancties en juridische stappen.
Europa een bedreiging voor VS?
Wat misschien nog zorgwekkender is, is hoe de VS Europa nu als een economische bedreiging neerzet. Waar eerdere kritiek zich richtte op specifieke regels, wordt nu de hele Europese digitale strategie als schadelijk voor Amerikaanse belangen bestempeld. Deze verschuiving is een duidelijke breuk met eerdere Amerikaanse standpunten.
Waar Washington voorheen vooral druk uitoefende via diplomatieke kanalen en lobbywerk, kiest het nu voor een openlijke confrontatie. Washington verhardt zijn standpunt, verhoogt de druk en laat er geen twijfel over bestaan, dit is geen waarschuwing, maar een aankondiging van actie.
Europa staat op geopolitiek kruispunt
Voor overheden, bedrijven en burgers in Europa is de boodschap duidelijk: buigen voor Amerikaanse druk of vechten voor digitale autonomie? Wat nu een handelspolitiek conflict lijkt, dreigt uit te groeien tot een fundamentele breuklijn in de digitale machtsverhoudingen tussen de VS en Europa. Europa staat op een kruispunt: volgt het de lijn van Washington en accepteert het economische en juridische druk, of kiest het voor tegenmaatregelen en een steviger geopolitiek standpunt om zijn digitale soevereiniteit te beschermen?
De keuze is nu snel onvermijdelijk: standhouden of toegeven. Europa moet zijn digitale autonomie actief verdedigen door tegenmaatregelen te nemen en de digitale regulering te versterken. Dit betekent het beschermen van privacywetgeving tegen externe inmenging en het nemen van concrete stappen om de afhankelijkheid van buitenlandse clouddiensten en niet-Europese techbedrijven en hun regeringen te verminderen.
Lees ook:
