WRR pleit voor actieve rol van de overheid in mediabeleid
Het huidige mediabeleid is niet meer toereikend om de democratische functies van de media te waarborgen. Dus moet de overheid de media hierbij ondersteunen, stelt WRR-voorzitter Corien Prins naar aanleiding van de publicatie van het WRR-rapport ‘Aandacht voor media. Naar nieuwe waarborgen voor hun democratische functies’. ‘De toekomst van de democratie staat op het spel’.
In dit rapport onderzoekt de WRR de kenmerken en werking van het huidige mediasysteem en wat deze betekenen voor de wijze waarop media invulling kunnen geven aan hun democratische functies. De overheid moet ervoor zorgen dat de media drie cruciale democratische functies kunnen vervullen: het informeren van burgers, het controleren van de macht en het bieden van een platform voor debat. Dat staat onder druk volgens de WRR. De digitalisering van de informatieomgeving heeft niet gebracht wat we ervan verwachtten. Het debat gaat vandaag de dag vooral over de schaduwzijden, zoals desinformatie en online bedreigingen.
In een interview op Innovation Origins waarschuwt Prins dat we snel moeten handelen. Steeds minder mensen consumeren pluriforme informatie. Ze verwijst hierbij naar het rapport van het Commissariaat voor de Media waaruit blijkt dat 78 procent van de jongeren hun nieuws oppikt via Instagram, TikTok en YouTube. Prins vroeg zich af: “Hoe ver laten we deze platforms gaan in het sturen van onze informatieconsumptie, en dus in het vormen van onze visie op maatschappelijke kwesties?” Volgens de WRR-voorzitter hebben we een nieuw geïntegreerd beleid nodig dat aansluit bij het hedendaagse mediasysteem.
Vier aanbevelingen
De WRR doet in het rapport vier hoofdaanbevelingen voor regeringsbeleid:
1. Maak maximaal gebruik van wet- en regelgeving om een betrouwbare en veilige informatieomgeving te realiseren
De WRR verwijst hierbij naar het pakket aan regels die met name de Europese Commissie heeft opgesteld om het functioneren van de digitale publieke ruimte te verbeteren en in lijn te brengen met Europese normen en waarden. De nationale overheid moet zich hier hard voor maken en investeren in de naleving hiervan. Ook moet voorkomen worden dan concentraties op de mediamarkt plaatsvinden.
2. Maak voor de democratie belangrijke informatie prominent zichtbaar en goed vindbaar
Grote internationale partijen (Big Tech) duwen het aanbod van Nederlandse partijen naar de marge van de publieke ruimte, concludeert de WRR. De Raad adviseert het totale aanbod van de publieke omroep herkenbaar neer te zetten en de krachten te bundelen rondom één distributiestrategie. Zo worden journalistieke content, cultuur en educatieve programma’s beter zichtbaar en kan tegenwicht geboden worden aan de concurrentie.
3. Versterk de lokale en regionale journalistiek
Vooral op lokaal en regionaal niveau hebben media het financieel moeilijk. Hier kan de overheid iets betekenen door een gezamenlijke visie en een neutraal financieringsmodel te ontwikkelen.
4. Stimuleer dat gebruikers verantwoordelijkheid nemen voor hun rol en positie in het nieuwe mediasysteem
Streef bij overheidscommunicatie naar gebruik van publiek georiënteerde media en investeer in alternatieve platforms, adviseert de Raad. En versterk de competenties van burgers om betrouwbare informatie te herkennen. Tenslotte richt de WRR de pijlen op politici die zich via de sociale media zonder tussenkomst van reguliere media tot de samenleving kunnen richten. Op hen rust een dubbele verantwoordelijkheid om geen onware informatie te verspreiden en zorg te dragen voor de kwaliteit van hun politieke communicatie.
Lees ook:
