Minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) erkent dat ziekenhuizen vaak klem gezet worden door (software)leveranciers, met name Chipsoft. Hij gaat onderzoeken hoe zijn departement zorgorganisaties kan helpen hun onderhandelingspositie te versterken. Na de zomer moet hierover uitsluitsel komen
VWS wil een sterkere rol spelen in de markt voor zorg-ict. | Beeld: Shutterstock
Chipsoft heeft zich in de afgelopen 30 jaar ontwikkeld tot een leverancier met sterk monopolistische trekken in de zorgsector. Ziekenhuizen vinden dat de winstgevendheid van ChipSoft niet in verhouding staat tot de beperkingen die zij ervaren als het gaat om bijvoorbeeld interoperabiliteit. In 2018 had het bedrijf een winstmarge van liefst 46,3 procent. 51 ziekenhuizen hebben een zis/epd-systeem van ChipSoft. De nummer twee, Epic, bedient slechts elf ziekenhuizen.
Eigen verantwoordelijkheid
Het is de verantwoordelijkheid van de zorgpartijen zelf om ict-producten tegen de juiste prijzen in te kopen, stelt de minister in antwoord op Kamervragen van CDA-kamerlid Joba van den Berg. Maar leveranciers mogen geen misbruik van een economische machtspositie. Het CDA-voorstel om een maximale winstmarge wettelijk vast te stellen stelt de minister uit tot de behandeling van de Wet elektronische gegevensuitwisseling zorg (Wegiz).
Voor nieuwe partijen ligt de drempel erg hoog.
VWS wil een sterkere rol spelen in de markt voor zorg-ict. Gewerkt wordt aan de invulling van de rol van VWS bij de ondersteuning van het zorgveld en samenwerking met de ict-leveranciers. Dit gebeurt samen met koepels en gebruikersverenigingen. Na de zomer komt het ministerie ook met plannen om toetreding tot die markt aantrekkelijker te maken. Buitenlandse leveranciers stuiten vaak op het extreem ingewikkelde Nederlandse zorgsysteem. Voor nieuwe partijen ligt de drempel erg hoog. Overigens laat Kuipers het aan de Autoriteit Consument & Markt (ACM) over of bedrijven als ChipSoft eerlijk concurreren.
Standaardisatie
Ziekenhuizen zich vooral ergeren aan het gebrek aan interoperabiliteit. Waar andere leveranciers het gemakkelijk en vaak gratis maken om gegevens uit hun systeem te halen voor gebruik in andere software, hanteert Chipsoft een gesloten systeem. Dat maakt gegevensuitwisseling lastig en duur. Kuipers erkent dit probleem. Hij zet daarom in op standaardisatie. Daarmee wil de bewindsman niet alleen de drempel verlagen om van softwareleverancier te wisselen, maar ook bijdragen aan data-portabiliteit. Hij denkt aan open api’s als onderdeel van de op handen zijnde api-strategie in de zorg. Kuipers: ‘Dit bevordert de concurrentie en marktwerking, en kan wisselen van ict-leverancier vergemakkelijken.’
Chipsoft
IT-leverancier Chipsoft is hoofdpijndossier van veel directies in de zorg. Het bedrijf levert software van hoge kwaliteit en goede dienstverlening daaromheen, maar rekent daarvoor wel exorbitante prijzen, wat resulteert in een winstmarge van 42%, En dat in de zorgsector waar elk dubbeltje moet worden omgekeerd. Alternatieven zijn er eigenlijk niet voor de Nederlandse ziekenhuisdirecties. De toezichthouder op mededingingszaken – de Autoriteit Consument en Markt (ACM) – schreef hierover al een kritisch rapport, onder meer op basis van gesprekken met directies uit de zorgsector. De publicatie daarvan blijkt verhinderd door Chipsoft, dat vanwege angst voor imagoschade een zaak aanspande bij de bestuursrechter. Zelfs de rechtszaak over het ACM-rapport wordt achter gesloten deuren gevoerd, zo heeft Chipsoft bedongen. Een uitgebreide analyse over het softwarebedrijf verscheen in NRC.
