De lijst met mensen die de tijdelijke commissie ICT van de Tweede Kamer hoorde, is indrukwekkend. Toch meent iBestuur dat daar nog wel een fris geluid aan toegevoegd kan worden. Om een spreekbuis te bieden aan opvallende geluiden in het veld, start iBestuur het Ongevraagd Advies Bureau.

Marjan Delzenne, Centrum voor Budgetmonitoring en Burgerparticipatie

Actieve bewoners uit de Amsterdamse Indische Buurt wilden meer grip op het beleid in hun buurt. Stadsdeel Oost wilde de begroting begrijpelijk maken. Twee sporen kwamen samen. Hoe transparantie over geld samenhangt met mensenrechten, burgerparticipatie en effectiviteit. En wat inzicht in cijfers op straatniveau het stadsdeel zelf oplevert.

De burgers mogen meer zelf bepalen welke aanpak zij in de wijk willen. Meer geld naar groenonderhoud, jongerenwerk of welzijn; de lokale arena van politieke afwegingen is geopend. In de stad waar ik woon doet het nieuwe college een extra duit in het zakje met geld voor de buurt. Meer echte zeggenschap is beloofd. Ik neem aan dat de inwoners straks heel content zijn. Maar ik mag toch hopen dat ze ook wel wat verder kijken dan de straat lang is.

ICT-aanbestedingen zijn in mijn ogen een vreemd soort gedrag, waarvan de waarde en het nut soms verregaand kunnen worden betwijfeld. Eén belangrijke bron van de problemen die zich in de praktijk voordoen, is de soms zeer dominante en doorgeslagen rol die externe aanbestedingsadviseurs zichzelf in aanbestedingstrajecten toebedelen.

Het zijn ‘kritische vrienden’, de collegabestuurders die als Gateway Reviewer langsgaan bij een opdrachtgever van een project of programma met een hoog risicoprofiel. Met open vragen en een scherpe blik helpen zij de opdrachtgever om het project waar nodig bij te sturen. Dat blijkt leerzaam, voor alle betrokkenen.

Veel bestuurders ontberen de bereidheid om juridisch te reageren als ze ICT-projecten zichtbaar uit de rails zien lopen, constateert Ruud Leether. Hij vindt dat falende leveranciers harder moeten worden aangepakt en dat de ‘ICT-braindrain’ bij de overheid moet stoppen.

Ineens was-ie er, de Nationaal Commissaris Digitale Overheid. Een afkorting was er ook al en een functionaris eveneens. Bas Eenhoorn wordt in augustus voor vier jaar NCDO. Minister Plasterk meldde het 28 mei aan de Tweede Kamer. Hoe dat zo? En wat gaat hij doen?

Tijdens de verhoren van de parlementaire onderzoekscommissie over de ICT-problemen bij de overheid komt de informatie in horten en stoten binnen. De rode draad: gebrek aan professionaliteit is standaard en dat hang je niet aan de grote klok. Dit resulteert in een goednieuwscultuur. Onwelgevalligheden vanaf de werkvloer worden op weg naar de ivoren toren zorgvuldig weggefilterd tot er een sneeuwwit verhaal overblijft.

Het verantwoorden van ICT-projecten in de gemeenteraad gaat vaak niet verder dan financieel abracadabra. De inhoudelijke kant blijft nogal eens buiten schot. Argwanende raadsleden moeten wellicht op zoek naar expertise uit de achterban.