Ons stroomnetwerk wordt complexer. Steeds meer huishoudens en bedrijven wekken elektriciteit op en de stroomvraag groeit door elektrische verwarming en transport. Dat vraagt om nieuwe oplossingen om de capaciteit van het net beter te benutten en slimme manieren van energie opslaan.

In zelden aangedurfde openheid deelt Lochem haar ervaringen met een indringer die vorig jaar maandenlang het computernetwerk onveilig maakte, en vooral de daaruit getrokken lering. Want, vindt Sebastiaan van ‘t Erve, de burgemeester van de Achterhoekse gemeente, aan beveiligingsbewustzijn bestaat bij bestuurders een gevaarlijk tekort. “Iedereen was betrokken, maar niemand verantwoordelijk.”

Systemen nemen steeds meer besluiten over van mensen, en de maatschappij kijkt mee of de onderliggende algoritmes dat wel op een eerlijke manier doen. Worden vrouwen niet achtergesteld bij het solliciteren? En hebben achterstandsgroepen wel dezelfde kans op het krijgen van een krediet? Begrijpelijke vragen. Terechte vragen. Met de rechterlijke uitspraak over het Systeem Risico Identificatie van de overheid, SyRi, ook zeer actueel.

Hoe eet je een olifant? Antwoord: hapje voor hapje. Hoe moderniseer je de ICT-omgeving van een grote uitvoeringsorganisatie die het resultaat is van meerdere fusies? Op dezelfde manier: stukje bij beetje, maar dan verspreid over jaren. Zoals bij UWV, dat met hun aanpak laat zien dat overheid en ICT wel degelijk een gelukkig huwelijk kan zijn. “Wij kijken vijf jaar vooruit en daarmee zijn we uniek in overheidsland.”

In Amsterdam is onlangs besloten over de inzet van een algoritme om illegale vakantieverhuur sneller en beter op te sporen. En in Den Haag vroeg een bezorgd raadslid zich af waarom het hebben van een hond of koikarper een risicofactor is op fraude. Dit naar aanleiding van berichten in de pers over een big-brothersysteem voor opsporing van bijstandsfraude. Een mooi voorbeeld van algoritme-angst.

De aanleg van glasvezel was na 2010 aardig in het slop geraakt. Maar inmiddels vechten de kabelleggers elkaar in elk gehucht en buitengebied de tent uit. Dat leidt niet altijd tot de beste oplossing voor alle inwoners. Het grote KPN wordt zelfs regelmatig beschuldigd van monopolistische praktijken. “Ons doel is op termijn heel Nederland te verglazen […] We proberen oprecht steeds een oplossing te verzinnen waar iedereen mee kan leven.”

Vuil ophalen in Amsterdam is in essentie hetzelfde logistieke proces als vuil ophalen in Tynaarlo. Alle 355 gemeenten zijn dagelijks in de weer met een groot aantal generieke taken. Minder generiek zijn de honderden applicaties die zij gebruiken bij de uitvoering. Gemeenten hebben alle ruimte gehad én genomen om hun eigen IT-landschap in te richten. Het gevolg: silo-gebaseerde oplossingen, veel maatwerk en weinig standaarden. Common Ground moet daar een eind aan maken.

Soms word je herinnerd aan de oeroude, bijna magische macht van het geschreven woord. Afgelopen maanden waren er twee complementaire momenten. Nancy Pelosi die langzaam voor het oog van de camera de dikke vellen van de State of the Union verscheurt, terwijl president Trump met zijn rug naar haar toe het applaus in ontvangst neemt.

De keurige en zorgvuldige omgang met persoonlijke gegevens van u, mij en ieder ander gaat mij enorm aan het hart. Daarom moeten wij kunnen rekenen op een partij die met deskundigheid en groot feitelijk gezag toezicht houdt op naleving van de Europese en nationale privacywetgeving. “Met haar oorlogsverklaring aan het bedrijfsleven lijkt het er op dat de Autoriteit Persoonsgegevens kantoor houdt op Mars.”

Na jaren van onderhandelingen en een dreigend no-deal-scenario hebben de Britten eind januari dan toch de Europese Unie verlaten. Het afscheid van dierbare en strijdlustige Britse collega’s viel zwaar, in de wetenschap dat brexit niets meer dan een grote, tragische fout is. Voor­taan zijn het Verenigd Koninkrijk en de EU slechter af in een kolkende wereld vol grote uitdagingen. Taking back control in een vijver met Trump, Facebook en Huawei: veel succes.

Mededinging of privacy? Brussel of Den Haag? Justitie en Veiligheid of Economische Zaken? De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) of het Agentschap Telecom (AT)? Eén nieuwe toezichthouder of netwerksamenwerking? De arena voor regulering van geautomatiseerde data-analyse ligt open. Wie biedt?

Sinds de Citrix-crisis staat informatieveiligheid hoger op de agenda van gemeentelijke bestuurders en gemeentesecretarissen. De Informatie Beveiligingsdienst (IBD) van VNG Realisatie ziet dat zij beter inzicht krijgen in de risico’s die de organisatie loopt in de digitale samenleving. “De positie van de Chief Information Security Officers (CISO’s) wordt steeds belangrijker”, vertelt het hoofd van de IBD, Nausikaä Efstratiades.

Lourens Visser heeft als CIO Rijk (sinds september 2019) negen speerpunten op zijn agenda gezet. Bovenaan staat het toekomstbestendig maken van het IT-landschap van de overheid, op de voet gevolgd door een grotere digitale weerbaarheid. Dat vereist een vorm van risicodenken, waar de overheid nog niet erg aan is gewend.