Begin volgend jaar verschijnt PubHubs, een nieuw Nederlands sociaal netwerk gebaseerd op publieke waarden als privacy, veiligheid en transparantie. PubHubs is een initiatief van de Nijmeegse hoogleraar Security, privacy en identity Bart Jacobs en José van Dijck, hoogleraar Media en Digitale Samenleving aan de Universiteit Utrecht.
Bart Jacobs tijdens de presentatie van PubHubs op PublicSpaces-conferentie van 17/18 mei 2022 | Beeld: Twitter
Jacobs is geen fan van Facebook, dat moge bekend zijn. Hij noemt het een “commercieel plundernetwerk dat gemaakt is om zijn gebruikers te manipuleren en op die manier geld te verdienen”. Dat moet PubHubs helemaal anders gaan doen. Om te beginnen is de software transparant, zodat iedereen kan controleren dat er geen gegevens worden weggesluisd. “Het is een bepaalde houding: we hebben niets te verbergen”, zegt Jacobs. “Het is ook een praktische keuze om de technologie open source te maken. Iedereen kan bijdragen.”
“Wat in een Hub gebeurt, blijft bij die organisaties.”
Op PubHubs kunnen mensen zich bij gemeenschappen (Hubs) aansluiten. Deze Hubs kunnen over verschillende onderwerpen gaan. Zo kan er een Hub zijn voor een basisschool, waar leraren, kinderen en ouders samenkomen. Binnen de Hubs bestaan Rooms voor verschillende onderwerpen binnen de gemeenschap. “Wat in een Hub gebeurt, blijft bij die organisaties”, zei Jacobs bij de presentatie van PubHubs tijdens de PublicSpaces conferentie in Pakhuis De Zwijger. PublicSpaces is een consortium van 45 publieke culturele organisaties, van omroepen tot musea en festivals.
Privacyvriendelijk inloggen
Jacobs is ook de bedenker van de privacyvriendelijke identificatiesoftware IRMA, dat de basis vormt voor de inlogmethode van PubHubs. Inloggen met behulp van IRMA biedt deelnemers aan een hub onder meer de mogelijkheid om anoniem te blijven, terwijl hun identiteit wel is geverifieerd. Daardoor is het initiatief interessant voor bijvoorbeeld patiëntenorganisaties, waarvan er in Nederland zo’n zeshonderd zijn. Ook vanuit bibliotheken is er veel interesse. Het modereren van groepen binnen hubs is aan de organisaties zelf. Zij hebben een ‘zorgplicht’ voor hun deelnemers, benadrukt Van Dijck. “Modereren gaat PubHubs niet doen, dat is juist aan de community’s zelf.”
Over het financieel model moet nog nagedacht worden.
Helemaal gelukkig is Van Dijck niet met alle aandacht die er al is voor PubHubs, zegt ze op Binnenlands Bestuur. Er staat nu een testomgeving klaar, waarin vijf deelnemers aan PublicSpaces een beperkt aantal functionaliteiten uittesten. “We willen klein beginnen en uitrollen wat werkt. Ik heb liever dat we te weinig verwachtingen wekken en vervolgens met iets moois komen, dan dat we tegen torenhoge verwachtingen moeten opboksen.” Ook over het financieel model moet nog nagedacht worden. Mogelijk moeten eigenaren van Hubs ook financieel bijdragen.
Mogelijkheden voor overheden
Als PubHubs in staat blijkt om een deel van de hoge verwachtingen in te lossen, liggen er mogelijkheden voor lokale overheden. De functionaliteit waarmee de identiteit van gebruikers veilig en privacyvriendelijk wordt gecheckt, kan worden ingezet om online vragen van burgers te beantwoorden. Handig voor mensen die moeite hebben om naar het gemeenteloket te komen (of voor de volgende pandemie). Ook het veilig moderen van online interactie in kleine groepen is interessant voor lokale overheden. Eén van de uitdagingen waar PubHubs voor staat, is wel om de scope af te bakenen, zegt Van Dijck. ‘Er zijn al goede initiatieven voor het organiseren van conversaties met burgers in buurten en wijken, zoals Gebiedonline. Dat willen we niet dupliceren.’
Met dank aan Marjolein van Trigt
