Meer vacatures en profielen van werkzoekenden in beeld, zodat bemiddelaars in de publieke en private sector breder en slimmer kunnen matchen. Daarvoor zorgt het programma Verbeteren Uitwisseling Matchingsgegevens (VUM). UWV bereidt momenteel de aansluiting op VUM voor de pilotfase voor. Een landelijke uitrol kan vanaf volgend jaar starten.
“Meer mensen aan werk helpen, daar draait het om. Ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of mensen die op zoek zijn naar vrijwilligerswerk”, zegt Minke Verkerk, programmamanager VUM namens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, UWV en Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). “We weten dat bemiddelaars keihard werken om dit voor elkaar te krijgen. VUM is opgezet om het makkelijker te maken door een voorziening aan te bieden waarmee ze eenvoudig matchingsgegevens kunnen uitwisselen tussen collega-bemiddelaars.”
Benutten van elkaars gegevens
Het matchen zelf blijven de bemiddelaars doen, want het is en blijft mensenwerk en maatwerk. Een gegevensstandaard legt vast welke data op welke manier gedeeld worden. De uitwisselingsvoorziening zorgt voor de technische koppeling. Daarbij horen er nog afspraken over onder andere aansluiting, samenwerking, beveiliging en privacy. VUM-gebruikers, zoals gemeenten, UWV, WerkgeversServicepunten, Sociale Werkvoorzieningbedrijven en private bemiddelaars kunnen zo met hun eigen systemen blijven werken.
Werkfit of job ready
De uitwisseling van gegevens verloopt alleen succesvol als alle data op dezelfde manier zijn aangegeven. Volgens Bettina Jonker, regionaal projectleider bij het WerkgeversServicepunt Midden-Utrecht, is dat essentieel. “Op dit moment gebruikt iedere gemeente of uitvoeringsorganisatie haar eigen termen en definities. Bij de één is het bijvoorbeeld: ‘Rijbewijs: ja/nee’ terwijl de ander aangeeft: ‘Rijbewijs: B, C, et cetera’. De ene gemeente heeft het over ‘werkfit’ en de ander spreekt van ‘job ready’. Ook zijn er verschillende manieren voor het aanduiden van iemands afstand tot de arbeidsmarkt. We zijn al langer op zoek naar een manier om dit soort gegevens te harmoniseren. Als we allemaal dezelfde taal spreken dan bespoedigt dat de bemiddeling.’
De arbeidsmarktregio Midden-Utrecht heeft net een impactanalyse voor de aansluiting op VUM afgerond. Jonker: “We inventariseren niet alleen wat technisch nodig is, maar ook hoeveel tijd de implementatie kost en wat het vraagt van de betrokken medewerkers. Pas daarna volgt een go of no go om te starten met de pilot. Het is nog even afwachten dus.”
Soft skills
VUM heeft meer dimensies dan het sec uitwisselen van gegevens. In de gegevensstandaard is veel aandacht voor ‘soft skills’ en competenties. Hiervoor maakt VUM gebruik van de skills ontologie van het programma CompetentNL. Verkerk: “De focus op zachte vaardigheden groeit ten opzichte van de nadruk op diploma’s. Doordat de gegevensstandaard van VUM ook rekening houdt met de skills ontologie zijn er meer opties om iemands vaardigheden uit te drukken. Kandidaten worden hierdoor zichtbaarder en werkgevers hebben meer keuzes.”
Een andere manier van matchen is nodig. Zo blijkt uit de cijfers van het CBS dat er sinds augustus meer vacatures zijn dan werklozen: tegenover 100 werklozen zijn er 106 openstaande vacatures. Volgens Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie en -advies bij UWV, is het geen eenvoudige som van optellen en aftrekken. “Het aantal werklozen nam af, maar dat geldt niet voor langdurig werklozen, mensen die al een jaar of langer op zoek zijn naar werk. Uit de WW-cijfers van UWV blijkt dat zij amper profiteren.” De cijfers van het CBS geven aan dat het aantal zelfs toeneemt: van 69 duizend in 2020 naar 90 duizend in het tweede kwartaal van 2021.
Er valt veel te winnen door meer aandacht te vestigen op soft skills, persoonlijke eigenschappen.
“Dat is natuurlijk wrang voor hen”, zegt Witjes. “Hoe het komt? Om allerlei redenen, door strenge eisen van werkgevers die het schaap met de vijf poten willen of werkzoekenden die niet in een andere regio willen werken. Maar als je deze mensen spreekt, kunnen ze van gedachten veranderen. Volgens Witjes valt er veel te winnen door meer aandacht te vestigen op soft skills, persoonlijke eigenschappen. Hij spreekt uit ervaring. “Een recruiter zocht een ICT’er bij een bank: een creatief persoon met design skills. Uiteindelijk kreeg iemand de baan die de modevakschool heeft gevolgd. Een niet vanzelfsprekende, maar wel geslaagde match. Werkgevers denken soms te traditioneel. Door andere informatie te tonen, worden ze bewust van iemands potentie.”
Pilots
De pilots voor VUM zijn inmiddels gestart. Onder leiding van Hans van Alebeek, projectmanager VNG en Pilots VUM, gaat een aantal regio’s VUM beproeven en implementeren in hun regio met verschillende organisaties. “Deelnemers testen het programma aan de hand van onderzoeksvragen: helpt het bemiddelaars sneller om vacatures vervuld te krijgen, komen werkzoekenden terecht op de juiste plek, sluiten de competenties en soft skills goed aan, et cetera.” Van Alebeek spreekt van een ontwikkelproces: “Nog niets is in beton gegoten. Neem de gegevensstandaard, als blijkt dat veel pilotdeelnemers andere benamingen gebruiken dan nemen we dat mee.”
UWV bereidt momenteel de aansluiting op VUM voor de pilotfase voor. Gemeentelijke bemiddelaars kunnen op twee manieren aansluiten op VUM: via de leverancier van de matchingsoftware of via het uitwisselingsmechanisme Werk voor gemeenten (UMw), voor als er geen geschikte leverancier te vinden is om de technische koppeling voor een gemeente te realiseren. Private bemiddelaars sluiten via hun eigen leverancier van matchtingssoftware aan. Volgens Van Alebeek kan landelijke uitrol vanaf volgend jaar starten.
