Na twee jaar, en met nog een stevige stap te gaan op het financiële pad, is de basis gelegd voor de inhaalslag in digitale dienstverlening.
Deze zomer is het twee jaar geleden dat het kabinet me de opdracht gaf om vaart te geven aan de digitalisering van de – hele – overheid. De Generieke Digitale Infrastructuur (alles wat te maken heeft met elektronische identificatie en authenticatie, de voorzieningen, de standaarden en de basisregistraties) is daarbij het centrale onderwerp. De kwartiermakers hadden de start gedegen voorbereid en na het oppoetsen van kennis over de stand van zaken en het opbouwen van een kundig (maar klein) Digibureau werd snel duidelijk op welke drie thema’s we ons moesten richten. Het ontbrak aan een gezamenlijk plan van aanpak in relatie tot een gedragen visie op de digitale overheid. Er was geen behoorlijk overleg waar alle partijen hun inbreng kunnen hebben; een governance dus, die zou moeten leiden tot samenhangende besluiten geldig voor alle overheidslagen en uitvoeringsorganisaties. En tot slot, en hiermee samenhangend, moesten gaten worden gedicht in de financiën en structureel ruimte worden gemaakt voor doorontwikkeling en innovatie.
In de afgelopen kleine twee jaar zijn bergen werk verzet. In het bijzonder door een aantal overheidspartijen, die in direct contact met burger en bedrijfsleven staan, is de digitale dienstverlening tot een versnelde ontwikkeling gekomen. Er ontstaan binnen die overheidsorganen andere bedrijfsprocessen, datagestuurd veelal, die de burger en het bedrijfsleven meer regie geven. En die – in de komende tijd – steeds meer gericht zullen zijn op de wensen en verwachtingen vanuit de maatschappij. Het kabinet heeft op voorstel van het Nationaal Beraad voor de digitale overheid besloten tot een Digiprogramma, waarin deze en andere ontwikkelingen zijn geconcretiseerd voor de komende twee jaar. Er is daarbij overeenstemming over de visie. Dat zal helpen om de opgelopen achterstand van de laatste jaren weer in te lopen. We moeten weer terug als Nederlandse digitale overheid in de top vijf, geheel in lijn met wat er in onze economie als transitie voltrekt. De samenhang en afstemming wordt gegarandeerd in de nu werkende governance, zonder aan de verantwoordelijkheden van bestuurslagen en departementen en uitvoeringsorganisatie te tornen.
De grote uitdaging voor de komende tijd voor mij als Digicommissaris is het bewerkstelligen van voldoende budgetten, stevige overheidsbrede governance en mede te bevorderen dat een adequate wet op de Generieke Digitale Infrastructuur tot stand komt. Dat is nodig om positieve ontwikkelingen, die we nu al kunnen signaleren, verder mogelijk te maken en te sturen.
De berichtenbox is daar een mooi voorbeeld van. Vijf miljoen accounts zijn ondertussen in een snel tempo geactiveerd en de terechte complimenten uitgedeeld aan ieder, die dit mogelijk maakte. Maar we moeten naar een berichtenbox nieuwe stijl, aangepast aan de wensen van burger en bedrijfsleven. Een zelfde box voor burger en bedrijfsleven, één vindplaats en één adres, de mogelijkheid om iedereen te bereiken in een soort van informeringsfunctie, één duidelijk loket en tweerichtingsverkeer moet worden mogelijk gemaakt. Dat alles vraagt financiën, aanpassingen en standaardisatie.
Kort en goed, na twee jaar, en met nog een stevige stap te gaan op het financiële pad, is de basis gelegd voor de inhaalslag. Zodat Nederland weer meetelt als volwassen gedigitaliseerd land, in het belang van een sterke economie, en een puike dienstverlening aan burger en bedrijfsleven.
