Vergeet de killer app

Het is de jongensdroom van deze tijd: bedenk de app die iedereen wil hebben. Binnen de kortste keren miljoenen downloads, vermelding in alle hitlijsten… Het geeft een enorm wow-effect en maakt ineens zichtbaar wat allemaal kan met ICT en de juiste data. Het is bijna leuker dan popster zijn.

Ook met Open (geo)Data zijn zulke baanbrekende toepassingen mogelijk. Ik noem een Buienradar, ik raadpleeg die zelf als jeugdcoach op het sportveld in het weekeinde soms wel twintig keer. Toch is mijn ervaring dat veel pareltjes een iets langere adem vergen, wat meer onderzoek kosten en op meer verschillende plekken waarde creëren.

Als boegbeeld van het project Open (geo)Data mag ik, met 25 jaar ondernemerservaring, de overheid en overheidsdiensten meenemen op zoek naar die pareltjes. Voor mij is dit een leuke en vernieuwende zoektocht, die voelt als het delven van de goudmijn die overheidsdata heet.
Eén van de eerste dingen die de overheid ook hier van ondernemers kan leren is luisteren naar de gebruiker. De positie van de overheid is logischerwijs altijd geweest: er waren diensten aan te bieden en de enige vraag was hoe dat het beste (intern) georganiseerd kon worden. Maar nu is het uitdrukkelijk de bedoeling dat data op zo’n manier beschikbaar wordt gesteld dat ondernemers er verdere toepassingen mee kunnen ontwikkelen. Daarvoor is het essentieel om hun vraag goed te doorgronden.

Een waanzinnig mooi voorbeeld is en blijft het AHN2 ofwel de vernieuwde, fijnmaziger versie van het actuele hoogtebestand van Nederland. Dit is voorjaar 2014 beschikbaar gekomen als Open Data, de gebruiksmogelijkheden zijn legio. Van waterloopmodellen tot bouwhoogten, je kunt je er van alles bij voorstellen. Er zijn veel bedrijven opgesprongen. Zo zijn er apps ontwikkeld waarmee je in één oogopslag de zonnecollectorpotentie kunt aflezen op iedere locatie die je maar invoert. En er is het Boomregister in ontwikkeling dat stevig leunt op AHN2.

Het AHN2 heeft de overheid 18 miljoen euro gekost. Een investering die ze gedaan heeft om haar primaire taak goed uit te kunnen voeren. Wat de extra opbrengsten zullen zijn van het openstellen van de data moet nog blijken, maar duidelijk is dat dergelijke bestanden leiden tot economische activiteiten en (dus) opbrengsten. Net als bij de Basisregistratie Topografie (BRT) die in 2012 Open Data is geworden, zal de Wageningen Universiteit een onderzoek doen naar de economische effecten van het openstellen van het AHN2. De BRT had in het tweede jaar al een economisch effect van 9 miljoen euro. Mijn verwachting is dat de voordelen van het AHN2 voor de BV Nederland tenminste vergelijkbaar zullen zijn.
Of er echte killer apps uit voortkomen, moet nog blijken. Maar wie deze cijfers ziet, weet direct dat dit eigenlijk helemaal niet belangrijk is.