Ambtenaren moeten ‘risicobewust’ omgaan met social media

Privéuitlatingen doen op sociale media kunnen snel in verband worden gebracht met het werk als ambtenaar. ‘Ambtenaren dienen zich van dit risico bewust te zijn’, schrijft demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen in antwoord op Kamervragen naar aanleiding van berichtgeving van Binnenlands Bestuur over Friese ambtenaren die hun ‘klimaatzorgen moesten inslikken’ van hun werkgever.

‘Naarmate de ambtenaar zich nadrukkelijker en specifieker als ambtenaar in functie uitspreekt, is de relatie met die functie publiekelijk gemakkelijker te leggen,’ schrijft de staatssecretaris. Onder omstandigheden zal overschrijding van de norm van artikel 10, eerste lid, Ambtenarenwet 2017 dan eerder aan de orde kunnen zijn dan in het geval de uitlating als privépersoon is gedaan, vervolgt ze. En ‘het is niet altijd duidelijk of de ambtenaar zijn uitlatingen heeft gedaan binnen diens functievervulling, dan wel daarbuiten’.

Wie beoordeelt of de wet wordt overtreden?

Wie beoordeelt nu in eerste instantie of een ambtenaar Artikel 10 van de Ambtenarenwet heeft overtreden, willen de Kamerleden weten. Als er aanleiding toe is, moeten ambtenaren zich jegens hun werkgever wel verantwoorden over de afwegingen en keuzes die zij maakten. ‘Het is dan aan de werkgever om te beoordelen of er sprake is van een overtreding van geldende wet- en regelgeving’, legt Van Huffelen uit. ‘Het kabinet vindt het van groot belang dat ambtenaren en hun leidinggevenden in dit soort situaties het gesprek met elkaar voeren over wat de ambtenaar bezighoudt. Daarbij kunnen alle perspectieven ter sprake komen. Volgens het kabinet zouden alle inspanningen erop moeten zijn gericht om samen tot een handelingsperspectief te komen.’ Bij een overtreding kan de werkgever de ambtenaar aanspreken, waarschuwen of een straf opleggen. Een adviesaanvraag bij de Adviescommissie grondrechten en functie-uitoefening (AGFA) is bij het rijk in ieder geval verplicht. Zowel de betrokken ambtenaar als de werkgever worden dan gehoord.

Betrokkenheid is wel een ‘groot goed’

Op de vraag of Van Huffelen, net als Zeger van der Wal, ook verwacht dat uitingen en protestacties onder ambtenaren vaker zullen voorkomen en dat met name ‘de jonge generatie ambtenaren meer de neiging voelt zich uit te spreken over maatschappelijke kwesties’, antwoordt ze dat het kabinet bij ambtenaren ‘een grote betrokkenheid bij de publieke zaak’ ziet. Die betrokkenheid uit zich soms ook buiten het eigen dossier of het eigen werk. ‘Het kabinet juicht betrokkenheid van alle ambtenaren, ongeacht generatie, toe en ziet dit als een groot goed. Deze bevlogenheid past bij de overheid die we willen zijn. Uiteraard mag het functioneren van de overheid hierdoor niet in gevaar komen. Daarbij zal het soms zoeken zijn naar de juiste balans.’

Lees het hele artikel bij onze collega’s van Binnenlands Bestuur