Waarom draait de digitale overheid van Estland als een geoliede machine en hier niet? Twee antwoorden: onze legacy is gigantisch en daarnaast hebben we gewoon te veel geld.
Ik weet dat er recent weer een clubje ambtenaren naar Tallinn (Estland) is afgereisd. Nu ben ik laatst ook geweest: niet om te leren, maar om te feesten. De vraag is wie gelukkiger terugkomt.
Het verhaal van digital state Estland is heel eenvoudig te begrijpen als je de Tegenlicht-documentaire uit 2015 kijkt. Scheelt weer vliegtickets en een hotel. In twee regels: Nadat ze onafhankelijk werden van Rusland was er weinig tot geen geld, dus de Esten werden creatief. Eén chip werd het middelpunt van hun eGovernment, waarbij alle overheidsdiensten via één website worden aangeboden.
Dan weet je hoe de gemiddelde ambtenaar reageert: Estland is niet te vergelijken met Nederland. Net als het bedrijfsleven niet te vergelijken is met de overheid. Lekker makkelijk. Zodra het te ambitieus wordt of te mooi om waar te zijn, schuiven we het gewoon onder de categorie ‘appels en peren’.
Dat is natuurlijk klinkklare onzin. We vergelijken er lustig op los als het om concurrerende economieën of duurzame lidstaten gaat. Maar zodra we moeten toegeven dat we 10-0 achter staan tegen Estland qua digitalisering, durft niemand de hand in eigen boezem te steken.
Laat ik een poging te doen wél te leren van Estland. Waarom draait de digitale overheid daar als een geoliede machine en hier niet? Twee antwoorden: Legacy en luxe. Onze legacy is zo gigantisch dat wij mijlenver verwijderd zijn van een simpel en effectief systeem voor onze klanten. Eerder schreef ik al dat voor alle tien nieuwe initiatieven er één wordt opgeruimd. Dan luxe: We hebben gewoon te veel geld. De luxe om eindeloos te vergaderen, de luxe dat mensen (nog) niet de straat op gaan als onze dienstverlening slecht is. Lees: geen prestatieverplichting, geen urgentie.
Nu zijn er ook veel mensen die zeggen: Ja maar, als alles afhankelijk is van één systeem, dan ben je veel te kwetsbaar (zie daar onze multimiddelen-pps-hausse). Tegen hen wil ik graag zeggen: gemak overheerst alles. Met andere woorden: Als je gebruikers happy zijn, mag je best een keer down zijn. Bovendien, als duidelijk is wat er beschermd moet worden, kun je daar al je energie op richten. Reden waarom de beste hackers gaag voor de Cyber Defense League van Estland werken en niet voor ons.
Geen nieuws, geen poespas: Het portaal van Estland bevat enkel functionaliteit voor haar gebruikers.
