Beheerst vernieuwen
Grote organisaties met veel IT zijn nogal eens geneigd om te kiezen voor revolutionaire in plaats van evolutionaire vernieuwing van hun IT-portefeuille. Alle systemen vervangen door buzzword-compliant IT: blockchain, micro-services, devops, kanban en agile. Daarmee wordt de code wendbaar, van-deze-tijd, en meer toeten-noch-blazen prietpraat.
De geestelijk vader van C++ (Bjarne Stroustrup) weet het mooi te zeggen: ‘Legacy code is a term often used derogatorily to characterize code that is written in a language or style that (1) the speaker/writer consider[s] outdated and/or (2) is competing with something sold/promoted by the speaker/writer. Legacy code often differs from its suggested alternative by actually working and scaling.’
Juist organisaties die niet snappen dat hun bestaande systemen hun grootste bezit zijn, zijn onvoldoende toegerust voor grootschalige nieuwbouw. Hoe vaak doet men dat, zulke nieuwbouw? Gezien de omvang van dit soort programma’s: nooit! Anders was er al lang een hoop vernieuwd in de loop der tijd, en waren groteske IT-gebaren onnodig.
De kennis binnen zulke organisaties over de extreem hoge afbreukrisico’s die aan zulke trajecten zitten is afwezig. ICT-dienstenleveranciers maken daar dankbaar gebruik van. Ruwweg: als een systeemcomplex de 7000 functiepuntengrens overschrijdt, gaat nieuwbouw vaker fout dan goed. Nieuwbouw van grotere portefeuilles moet je dus meermaals proberen voordat het een keer lukt; als je al zover komt.
Het alternatief is beheerst vernieuwen. Dat is een evolutionaire aanpak waarin de bestaande portefeuille diepgaand onderzocht wordt op pijnpunten, die vervolgens één voor één worden aangepakt. Er is een veelheid aan methodes en technieken om pijnpunten in bestaande systemen beheerst te vernieuwen. Alles weggooien en eisen en wensen opnieuw in kaart brengen is zelden de oplossing. Meestal zijn er tal van slagen te maken die economisch voordeliger zijn en (veel) minder risicovol.
Voormalig CIO van de grootste IT-organisatie ter wereld, het Amerikaanse Departement van Defensie, Paul Strassmann vatte het als volgt samen: ‘For an enterprise with a large accumulation of legacy systems – which includes all established organizations – there are no technical strategies other than evolutionary migration strategies. Defining the path of such migration requires placing limited objectives along the way. The managerial skill in coming up with such a plan and then making it happen will be the ultimate test which only superior information management teams will pass. [..] In the future, information political contests will be fought over issues that concern managing software assets. [..] Whoever accepts that conservation of software assets is now the key to all information politics will end up as a leader.’
Het zou goed zijn als bestuurders meer begrip van beheerste vernieuwing zouden krijgen. Maar de kantlijn van deze column is te klein om dat hier uit te leggen. Een uitdaging voor iBestuur?
Chris Verhoef is hoogleraar informatica en wetenschappelijk adviseur voor overheid en bedrijfsleven.
Deze bijdrage is te vinden in iBestuur magazine 28. Download hier
