Als het gaat om blockchain hebben we veel te maken met namaakdeskundigheid verwoord in ontoegankelijke verhalen van hen die het duidelijk evenmin begrepen hebben.
Margriet Vonno, ‘onze vrouw’ in Singapore, is me er een. Schrijf ik eerder nog dat wie de blockchain wil begrijpen volgens een Amerikaanse topeconoom minimaal drie academische titels nodig heeft, lees ik in de AG Connect dat zij op wel drie manieren kan uitleggen hoe het werkt. Knap hoor voor iemand met een voornamelijk bestuurlijke en diplomatieke achtergrond. Zelf probeer ik al maanden liefst meer vingers achter de blockchain te krijgen, maar steeds rijzen er nieuwe vragen. Nou ja, Margriet zal ook niet zomaar in een ‘Groep van Wijzen’ hebben gezeten, zoals we op internet kunnen lezen.
Ook de onafhankelijke advies en projectenorganisatie van de overheid ICTU denkt graag mee als het over nieuwe technologieën gaat en bracht daarover vorig jaar een witboek genaamd ‘Discipl. Technologie voor een samenleving van de toekomst’ uit. Mogen we een andere blockchaindeskundige genaamd Marloes Pomp geloven, dan is daarin een duidelijke visie geformuleerd op hoe de ICTU de blockchain binnen de overheid ziet. Marloes test, lees ik, graag nieuwe technologieën zoals de blockchain en was behalve initiator van 35 blockchainpilots bij de overheid missieleider van de eerste officiële blockchainmissie naar, u raadt het al, Singapore. Dus als iemand kan weten hoe een duidelijke visie op het gebruik van de blockchain eruit ziet, is zij het wel. Nu heb ik vaker interessante opinies van de ICTU gelezen, dus was het snel googelen geblazen.
Wat volgde was meer dan een teleurstelling. Enkele citaten:
“Laten we kennisopbouw versnellen zodat we deze ontwikkelingen kunnen inzetten voor het creëren van een betere wereld met een nieuw soort economie en een eerlijke en veilige samenleving. Een wereld waarin iedereen zijn of haar redelijke behoeften gratis vervuld kan zien. In deze wereld wordt technologie aangewend ten gunste van alle mensen, om hen sterker te maken in plaats van hen klein te houden of hun werk te geven dat eigenlijk niet nodig is. Dit is Ivy’s wereld. Overbevolking is een mythe als we middelen op een intelligente manier inzetten. In deze samenleving worden mensen versterkt, zoals in een cyane organisatie. Om meer gericht te zijn op de innovatie voor het goede, terwijl alle huidige systemen ook nog even blijven draaien conform een Three Horizons Framework. Ook is het nodig om dit alles te doen vanuit een holistische visie ten gunste van de gehele maatschappij. Met Discipl willen we daarmee een begin maken. Blockchain-technologie is zeker een doorbraak geweest. Terwijl het nog niet echt mainstream is geworden, lijkt het erop dat blockchain nu al zal worden vervangen door nieuwere distributed ledger technologieën. Discipl is toegerust voor de Not-So-Scary nieuwe wereld die zich nu openbaart.”
Echt het staat er allemaal tussen nog veel meer onzin in. In een witboek dat uitblinkt in het duiden van reeksen openstaande deuren en bizarre ideeën waaronder het automatiseren van de rechtspraak, alles verpakt in een mix van slecht Nederlands en een overdosis Engelse vocabulaire. Een witboek waarvan je veel kunt zeggen, maar helaas niet dat het ook maar ergens een heldere visie op bevat. Minstens zo triest is misschien wel dat dit witboek daarmee illustratief is voor het overgrote deel van wat aan zogenaamde gezaghebbende opinies en publicaties over de blockchain over ons heen komt. Namaakdeskundigheid verwoord in ontoegankelijke verhalen van hen die het duidelijk evenmin begrepen hebben, maar desondanks niet schromen zich op te werpen als blockchainexperts.
De vele ondermaatse schrijverij over de blockchain is bovendien debet aan het ontstaan van een welhaast Babylonische spraakverwarring omdat de auteurs zich consequent van verschillende benamingen bedienen waar het gaat over de diverse rollen en taken binnen een blockchain. Verwarring die er, los van de onbestreden complexiteit van de materie, ongetwijfeld aan bijdraagt dat we over de blockchain te weinig vernemen van hen die doorgaans wel iets zinnigs te melden hebben. Willen we dat veranderen, dan is het hanteren van een eenduidig begrippenkader en een heldere beschrijving van de verschillende rollen en taken binnen de blockchain een eerste voorwaarde. Ook is absoluut noodzakelijk dat er een helder antwoord komt op fundamentele vragen, zoals of in de blockchain opgeslagen data nu wel of niet veranderbaar zijn. Analisten van Forrester schreven recent dat die data wel degelijk kunnen worden gewijzigd, namelijk door brute rekenkracht en met slim ‘forken’.
Dat in de blockchain opgeslagen data niet kunnen worden gewijzigd, noemen de onderzoekers een van zes mythes die over de blockchain bestaan. Voorts zouden, aldus een andere publicatie, voor ieder nieuw blok meerdere geldige oplossingen van de cryptografische puzzels mogelijk zijn en ook dat vereist enige uitleg. Ook wat betreft de consequenties daarvan voor een blockchain.
Daarnaast bestaan inmiddels twijfels over de veronderstelde grote schaalbaarheid van een blockchain, evenals over het onaanvaardbaar hoge energieverbruik bij gebruik van complexere consensus-mechanismen. Is het wellicht daarom dat de ICTU schrijft dat de blockchain nu al lijkt te gaan worden vervangen door nieuwe technologieën ?
Ik nodig Margriet, Marloes en andere blockchaindeskundigen graag uit daarover duidelijkheid te verschaffen. Desgewenst op drie manieren, maar in ieder geval snel. Al was het maar om te voorkomen dat een als vanouds argeloze overheid, maar ook het bedrijfsleven, straks opgescheept zitten met een fenomeen dat niet alleen een hype maar vooral een mythe blijkt te zijn. Of, anders gezegd, dat vooral disruptief in de verkeerde zin blijkt te zijn…
Afgelopen weekend heeft de 2e blockchain Hackathon in Groningen plaatsgevonden (grootste ter wereld) 63 teams hebben aan maatschappelijke problemen/vraagstukken gewerkt en zijn met concrete toepasbare oplossingen gekomen. Zie de timeline van @blockchaingers op twitter en zie de site http://www.blockchaingers.org In gemeente Groningen draait al een volledig operationele toepassing (zonder bureaucratie) met een blockchain-basis; de Stadjerspas voor ‘minima’ met 20.000 gebruikers. Een paar voorbeelden: “www.youtube.com/watch?v=Iiao3HgJOrc” & https://youtu.be/KU5nL6e1Ocs
Eens trouwens dat er nog steeds z.g. experts zijn die blijven steken in mooie praatjes, mooie relaties en mooie reisjes. Het wordt nu tijd dat er ‘ geleverd’ wordt en dat was het mooie aan de Hackathon in Groningen afgelopen weekend. Doe je volgend jaar ook mee?
Deze blog gaat over twee zaken: 1) blockchain en 2) een ICTU initiatief genaamd Discpl. De teksten komen uit een Discipl-whitepaper dat te vinden is op de website van ICTU.
De door Leether genoemde dames hebben blijkens hun LinkedIn CV geen achtergrond waaraan ze echte deskundigheid kunnen ontlenen, maar ongetwijfeld een neus voor wat bestuurlijk trendy is.
Dat ligt echter anders bij de white paper. Twee of drie van de vijf auteurs hebben een zeer serieus te nemen achtergrond. Hoe deze mensen dit soort zweefteksten kunnen afscheiden is mij een raadsel.
Gelukkig lees ik dat alles wat er rond Discipl gebeurt open source is. Doe er een WOB bij en we weten straks wat de kosten, baten en productiviteit zijn geweest. Ik kan niet wachten.
PS Blockchain is alweer achterhaald, lees ik. Wat gaat het toch hard in de ICT.
@Erik van Zuidam:
De twee youtube videos bevatten niets dat dhr. Leether of welke scepticus dan ook zal overtuigen.
We moeten het dus nog even doen met die andere blockchain-casus. Die heeft wel een aardig filmpje. Ik raad iedereen aan om dit even te bekijken. Het is een leuke opgave om uit te vinden waarom deze blockchain toepassing totaal niet overtuigt als argumentatie om over te gaan op de blockchin: http://www.youtube.com/watch?v=zLOFaK_ZQ0I
Beste Erik,
Ik wil best geloven dat de hackaton in Groningen een bijzondere bijeenkomst was, maar daar gaat mijn blog niet over. Wel over het feit dat de overheid wederom meent voorop te moeten lopen bij de inzet van nieuwe IT-technieken zonder dat voldoende duidelijk is hoe ze werken en zonder dat tal van daarmee samenhangende technische en juridische vragen afdoende zijn beantwoord. En natuurlijk gaat mijn blog ook over het feit dat zij, niet voor het eerst, wordt overspoeld door namaakdeskundigheid helaas ook van vakgenoten. De overheid heeft de afgelopen decennia honderden miljoenen euro’s in een commercieel riool laten lopen en het zou van enig lerend vermogen en wijsheid getuigen als zij zich voor de afwisseling nu eens niet de rol van (door belastingbetalers gefinancierde) trendsetter laat opdringen.
Dit is het beste stuk wat ik over Blockchain heb gelezen. Misschien kan jou dit helpen om de verwaring en complexiteit beter te begrijpen.
mobile.nytimes.com/2018/01/16/magazine/beyond
Ruud heeft gelijk. 80% heeft geen idee waar het over gaat. Het is gewoon heerlijk om termen als deze te gebruiken en te doen of je er verstand van hebt.
Ondertussen heeft I&O research aangetoond dat het vetrouwen in de digitale overheid ronduit slecht is, maar daar heeft niemand het over. Want dat is een stuk minder leuk.
Misschien ook interessant de blockchain eens te beschouwen vanuit klimaatperspectief:
digiconomist.net/bitcoin
digiconomist.net/ethereum
Geen cryptovaluta-transacties meer doen levert je het ‘recht’ op heel wat vliegmijlen en autokilometers op, 1 bitcoin transactie staat gelijk aan de CO2 uitstoot van 1000 kilometer scheuren in een sportwagen.
Ook ik heb diverse keren op het duurzaamheidsaspect gewezen en doe dat wederom in deze blog. De vooralsnog geringe overheidsaandacht daarvoor is des te opmerkelijker waar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, dat voorop loopt als het gaat om het initiëren van blockchainpilots en blockchainwerkgroepjes, naar de huidige benaming doet vermoeden ook dient te staan voor investeren in een duurzaam Nederland. Heeft men ook daar dan toch nog niet helemaal begrepen hoe een blockchain werkt of slaat verkokering binnen de overheid wederom genadeloos toe ?
Deze mythevorming maakt dat nooit de goede vragen worden gesteld, in hoofdzaak: ‘Waarom en wanneer Block chain?’ Wanneer heb je er iets aan en wanneer niet, wanneer is het apert ongeschikt? Ik ben in de block chain pilots nog geen voorbeeld tegengekomen van een systeem dat niet net zo goed, zo niet veel beter gebaseerd had kunnen worden op een centrale server, al dan niet redundant uitgevoerd. Voor gebruikers is een block chain immers niets anders dan een cloud service achter hun app.
Waarom is Block Chain bijzonder?
Het kenmerkende van Block chain is dat data die vastgelegd is in een block chain digitaal en toch praktisch onuitwisbaar en onmuteerbaar wordt, door automatische correctie van blokken waarin pogingen tot mutaties gedetecteerd worden. Dat kost wel heel veel resources, dus een goede reden om het te doen is nodig.
Gaat Block Chain de wereld veranderen, is het echt een grotere ontwikkeling dan Internet? Ik geloof er niets van. De disintermediation waar veel over gesproken wordt berust niet zozeer op Block chain maar op smart contracts, applicaties in wezen, waarmee regels worden uitgevoerd/afgedwongen. Banken zijn wellicht boeven, maar toch zie ik die disintermediation als iets om buitengewoon voorzichtig mee te zijn, want al die tussenpartijen hebben meer functies dan je op het eerste gezicht denkt en ik moet er niet aan denken dat we in een wereld van buggy ´smart contracts´ terecht komen waar de computers onwrikbaar hun gelijk blijven herhalen terwijl dat niet waar hoeft te zijn. De notie dat het bij het gebruik van smart contracts foutvrije code noodzakelijk is wil niemand horen, dat verbaast het me niet want het is een zware opgave. Maar nodig is het wel, en hier ligt een belangrijk veld van onderzoek.
Bedenk ook dat Block chain extra gevoelig is voor buggy apps doordat het een techniek is die rechtstreeks werkt op het niveau fysieke opslag (zeg maar disk blocks), iets wat we al een jaar of 50 achter ons gelaten hebben. De kans op correcte applicaties zou al veel groter zijn als we over nette abstracties zouden beschikken (strong typed data, objects, ACID transacties etc.). Een goed voorbeeld van de problematiek die dit oplevert was de DAO hack in Ethereum, medio 2016 waar een corrupt transactiemodel werd gehanteerd.
Dat neemt niet weg dat verkennen van nieuwe technologie buitengewoon nuttig is, maar dat moet dan verder gaan dan de constatering dat je een of ander register kunt maken op basis van Block chain, want dat is nogal triviaal.
Grappig is dat er ook andere ontwikkelingen zijn, zoals IOTA.ORG, heeft niets te maken met block chain maar positioneert zich wel als Block Chain Next Generation: iets wat veel van de nadelen van block chain mist. Creatieve manier van meeliften!
Lekker gemaakt door de Bitcoin en zwaar teleurgesteld in de hedendaagse technologie, bleken velen rijp voor een nieuw religie op basis van een idealistisch concept. Daar zijn vervolgens tal van onbewezen kwaliteiten aan toegedicht zonder het concept eerst stevig aan de tand te voelen op de pijnbank der praktijk, waar onze legacy systemen dagelijks vertoeven.
Daar leren we dat alles wat wordt gemaakt door mensen ook kan worden gehackt door mensen, ook als de bedenkers van de nieuwe religie anders beweren.
De geschiedenis heeft bewezen dat discussiëren met de aanhangers van een religie doorgaans geen gewijzigde inzichten oplevert bij die gelovigen. Daarom moet ik bij Blockchain steeds vaker aan de Scientologykerk denken.
Dank Rein en Harry voor jullie reacties die mij sterken in de overtuiging dat het hoog tijd wordt voor een (wel) realistische tegenbeweging. Niet omdat ik zou vinden dat het blockchainconcept als zodanig niet deugt. Hoe zou ik ook ? Daarover oordelen laat ik graag over aan geschoolde IT’ers zoals jullie. Wel omdat eerst de juiste vragen moeten worden gesteld en beantwoord alvorens de overheid wederom met een complex IT-fenomeen aan de haal gaat op voorspraak van vooral zelfverklaarde interne en externe deskundigen.
Zoals altijd praten believers (IT-ers en meelopers zoals bedoeld door Leether) en mensen die vragen durven te stellen over het desbetreffende (vak)gebied langs elkaar heen. Lees allemaal nou eens rustig wat Leether schrijft: “wat niet kan worden uitgelegd kan niet worden begrepen en wat niet kan worden begrepen kan niet van het juiste regelgevende kader worden voorzien”. Gisteren samenvattend door hem verwoord met de volgende woorden “(dat) eerst de juiste vragen moeten worden gesteld en beantwoord”. Niet alleen juristen begrijpen – mag ik hopen – de onverkorte juistheid hiervan. Maar – inderdaad – met believers discussiëren heeft meestal geen zin. In dit geval adepten met grote commerciële belangen die er baat bij hebben om hun omgeving niet veel wijzer te laten worden. Het is juist om die redenen dat een extra alertheid van en bij de overheid mag worden verwacht, sterker, moet worden geëist. Dat is wat Leether doet. Wie kan daar tegen zijn?!
Wat mij opvalt in de blockchain-discussies, is dat eigenlijk nooit de vraag wordt gesteld waarom we deze (in mijn ogen, maar dat is misschien gebrek aan kennis…) complexe en dure technologie nodig hebben om overheidsprocessen te automatiseren. Waarom volstaat ‘gewone’ automatisering niet? Daaraan hebben we onze handen in verschillende sectoren al meer dan vol en ook het creëren van essentiële digitale basisvoorzieningen of van kaders om de ontwikkeling daarvan in goede banen te leiden, blijkt al geen sine cure (zie de historie van eID en de wetgeving voor de GDI).
Als we zaken voor burgers en bedrijven eenvoudiger willen maken, lijkt me het opschonen van de veelheid aan regelingen en de procedures die daaraan gekoppeld zijn veel nuttiger dan het heil zoeken in nieuwe technologische oplossingen, zeker als de werking daarvan zo moeilijk uit te leggen (en waarschijnlijk dus ook te controleren) valt.