De mogelijkheden voor toepassing van consensusalgoritmes en software zijn op dit moment zeker nog niet duidelijk, maar zullen zeker groter zijn dan alleen in de vorm van crypto currencies.
Onlangs heeft het Amerikaanse National Institute of Standards and Technology een rapport gepubliceerd onder de titel: Blockchain Technology Overview [1]. In dit rapport staat onder andere: ‘The core ideas behind blockchain technology emerged in the late 1980s and early 1990s. In 1989, Leslie Lamport developed the PAXOS protocol, and in 1990 submitted the paper the Part-Time Parliament to ACM transactions on computer systems; the paper was finally published in a 1998 issue (2018:2).
Volgens de auteurs van het NIST-rapport is het door Lamport ontwikkelde model specifiek gericht op het verkrijgen van consensus tussen in een netwerk aanwezige computers. Elke door de computers met behulp van algoritmes en software bereikte overeenstemming die leidt tot het uitvoeren van een gezamenlijke informatietransactie is voor de auteurs een interactie tussen verschillende partijen. Zij schrijven: ‘In practice, software handles everything and the user does not need to be aware of these details’ (2018:18).
De mogelijkheden van blockchaintechnologie kunnen wellicht ook grote invloed krijgen op de verdere ontwikkeling van smart mobility doordat auto’s via algoritmes en software meer autonomie krijgen in het zelfstandig afhandelen van informatietransacties met verschillende partijen in een netwerk. Daarmee ontstaat ook een vraag of en hoe ethische aspecten een rol spelen bij het autonoom afhandelen van deze informatietransacties.
Smart mobility
Tijdens een bijeenkomst van het US-German standards panel afgelopen april in Berlijn ging Kuom [2] van het Federal Ministry for Economic Affairs and Energy uitvoerig in op de mogelijke relaties tussen de ontwikkeling van het concept van smart mobility en blockchaintechnologie. Hij stelde tijdens zijn presentatie onder andere dat Duitse bedrijven als Daimler en BMW mogelijkheden onderzoeken voor het gebruik en de toepassing van blockchaintechnologie voor bijvoorbeeld carsharing of het verlenen van toegang tot verschillende vormen van transport. Maar ook het vinden en betalen van parkeerplaatsen op basis van digitale betaalsystemen en reserveringen vormt bij deze studies een aandachtspunt. Aan het eind van zijn inleiding zegt hij: ‘Mobility will change away from ownership based models to service models in Blockchain in Smart Mobility (2018)’.
Ook Hackernoon [3] schrijft in een blog over de potentiële mogelijkheden van de combinatie blockchaintechnology en smart mobility. Zo staat er: ‘The latest example of this blockchain transparency across interactions is launched by Renault. The French automaker is piloting a digitized car maintenance program, which uses blockchain as a shared ledger to log all car repair and maintenance history in one place’.
Martin Gösele and Philipp Sandner [4] van de Frankfurt School Blockchain Center schrijven in een working paper onder andere over car wallets en betalingen door auto’s: ‘With an integrated Wallet-App, cars are enabled to make payments on their own. With blockchain, payments concerning every aspect of the car’s mobility can be executed fast, secure and automatically.’
In een rapport schrijft adviesbureau Ronald Berger [5] onder andere over de combinatie smart mobility en blockchain technology: ‘Blockchain Technology has clear applications in the area of secure communications, both vehicle-to-vehicle and vehicle to object. In the future autonomous vehicles will communicate with other vehicles, traffic lights and other unauthenticated devices. One obvious use of blockchain is to secure this communication and ensure that it occurs only between relevant entities, so it cannot hacked into by unauthorized outsiders (2018:12)’.
Meer autonomie
De genoemde voorbeelden gaan uit van de veronderstelling dat auto’s als fysiek apparaat in combinatie met een toenemende hoeveelheid algoritmes en software steeds meer autonomie krijgen in het uitvoeren van handelingen en activiteiten met andere objecten en mensen. De toenemende autonomie van deze cyber-physical systems stelt hen in staat op basis van blockchaintechnologie betrouwbaar en transparant tussen verschillende partijen te communiceren en met deze partijen overeenstemming te bereiken over uit te voeren informatietransacties. Dit betekent wel dat er een onderling vertrouwen moet bestaan over de uit te voeren besluitvormingsprocedures.
Ethics
Verbondenheid van auto’s in netwerken in combinatie met slimme algoritmes en software creëert toenemende autonomie voor een auto als cyber-physical system om samen met andere systemen zelfstandig informatietransacties uit te voeren. De in gezamenlijkheid genomen besluiten op basis van algoritmes en software voorafgaand aan de informatietransacties hebben uiteindelijk gevolgen voor ons als mens en horen daarmee zoals Floridi [6] stelt tot het terrein van de Ethiek van Informatie.
Naar de mening van Floridi ontwikkelt de wereld om ons heen zich steeds meer tot een: ‘fully interactive and responsive environment of wireless, pervasive, distributed , a2a (anything to anything) information processes, that work a4a (anywhere for anytime), in real time’ (2013:9). In deze interactieve wereld zijn volgens Floridi als moral agents te kwalificeren: ‘any interactive, autonomous and adaptable transition systems that can perform morally qualifiable actions’ (2013: 135). In deze omschrijving kunnen ook auto’s als cyber-physical systems door hun toenemende zelfstandigheid en onderlinge communicatie, interactie en transacties worden benoemd als moral agents. In deze ontwikkeling worden immers door deze systemen steeds meer acties of handelingen uitgevoerd die ook als moreel te kwalificeren zijn. De morele activiteiten zijn het resultaat van processen van complexe communicatie, interactie en besluitvorming tussen gedistribueerd opererende en samenwerkende systemen op een schaal die groter is dan door enig individueel mens kan worden overzien.
Het lijkt daarmee noodzakelijk te worden om na te denken over een mogelijk ethisch kader, zoals ik [7] eerder heb gesteld, waarbinnen deze autonome systemen zelfstandig kunnen en mogen opereren en besluiten kunnen nemen. Wanneer we voor dit ethisch kader bijvoorbeeld de gedachten van Immanuel Kant [8] volgen, dan kunnen we voor de ontwikkeling van regels voor deze samenwerkende systemen in de basis uitgaan van een synthese of wel samensmelting van ratio (algoritmes) en intuïtie (software).
De basissynthese stelt ons in staat het nieuwe geheel, dat is gevormd uit de onderliggende onderdelen en hun onderlinge relaties die gezamenlijk het concept van smart mobility vormen, beter te begrijpen. Het begrijpen van het functioneren van het nieuwe geheel is noodzakelijk voor het overzien van de mogelijke gevolgen die kunnen voortkomen uit de onderlinge samenwerking en gezamenlijk genomen besluiten door cyber-physical systems. De basissynthese op zijn beurt kan dan worden gevolgd door een nieuwe synthese die volgens Kant voortkomt uit het samenstel van plicht, wil en autonomie. De noodzaak van de uit te voeren handeling vloeit volgens Kant voort uit de plicht of de praktische dwang die een individueel cyber-physical system heeft of ervaart om handelingen in onderlinge verbondenheid met andere systemen uit te voeren. De plicht van het individuele cyber-physical system moet volgens hem een praktisch en onvoorwaardelijk voortvloeisel zijn uit de noodzakelijke handeling.
Volgens Kant [9] is de wil van het systeem het vermogen om in autonomie te kunnen kiezen voor wat het systeem als goed wordt (h)erkent en de geselecteerde keuze zelfstandig uit te kunnen voeren. Moraliteit is volgens Kant daarmee de verhouding van de plicht tot het uitvoeren van activiteiten of handelingen in relatie tot de wil van het systeem om de gekozen handeling zelfstandig uit te voeren. De basissynthese van ratio en intuïtie en de combinatie van plicht, wil en autonomie zou moeten gelden voor alle onderling verbonden cyber-physical systems die zelfstandig onderling communiceren, interacteren, besluiten nemen en op informatie gebaseerde handelingen of activiteiten uitvoeren.
Conclusies
De mogelijkheden voor toepassing van consensusalgoritmes en software zijn op dit moment zeker nog niet duidelijk, maar zullen zeker groter zijn dan alleen in de vorm van crypto currencies. Duidelijk is wel dat consensusalgoritmes zullen bijdragen aan het vergroten van de autonomie van cyber-physical systems bij het zelfstandig en gezamenlijk uitvoeren van handelingen of activiteiten. De toenemende zelfstandigheid van cyber-physical systems roept vragen op over de ethische aspecten die zijn verbonden aan de processen die leiden tot deze besluiten. Nadenken over deze (ethische) aspecten kan ons helpen bij het bepalen van de essentie van deze technologie en de mogelijke gevolgen daarvan voor ons als mens.
[1] Yaga D. Mell P. Roby N. Scarfone K. (2018) Blockchain Technology Overview. NISTIR 8202.
[2] Kuom M. (2018) Blockchains in Smart Mobility. U.S. -German Standards Panel 2018. DLR project management Agency. Society, Innovation, Technology. Berlin, Federal Ministry for economic affairs.
[3] Blockchain DuDe – Blockchain writing a new chapter for Automotive industries
[4] Gosele M and Sandner Ph. (2018) Analysis of Blockchain Technology in the Mobility Sector . FSBC Working paper Apil 2018. Sandner Ph.
[5] Roland Berger Focus. September 2018. The blockchain bandwagon. Is it time for automotive companies to start investing seriously in blockchain?
[6] Floridi (2013) Ethics of Information. Oxford UK, Oxford University Press. ISBN 9780199641321
[7] Lier v. B. (2018) Thinking about ecologies of autonomous cyberphysical systems and there ethics. Inaugural Lecture University of Appied Science Rotterdam. ISBN
[8] Kant I. Critics of pure reason. Dutch edition 2017. Translation Veenbaas J. & Visser W.Amsterdam Boom. ISBN 9789085060178
[9] Kant I. (1785) Grounding for the metaphysics of morals. Dutch edition 2005. Translation Mertens Th. Amsterdam, Boom uitgeverij. ISBN 90 53522484
