Boerenbandbreedte

Rightmove, de Engelse Funda, geeft tegenwoordig de beschikbare internetbandbreedte weer bij hun woningaanbod. Gebruikers prevaleren dit boven mobiliteit of buurtscholen. Breedband wordt een dealbreaker volgens Engelse makelaars. In Engeland betekent boerenbandbreedte een waardedaling tot twintig procent ten opzichte van vergelijkbare panden met breedband. Het CPB heeft de marktwerking in de telecom geëvalueerd. Beleidsmakers hebben gezonde concurrentie in de digitale infrastructuur overschat. Terugkeer naar een overheidsmonopolie wordt niet uitgesloten. Concurrentie moet geen doel op zich worden. Beleidsmakers en toezichthouders moeten een regierol nemen om innovatie en investeringen vlot te trekken.

Digitale infrastructuur overlaten aan de commercie werkt niet in het buitengebied. In Gelderland bleek dat maar weer: een hoog rendement en afschrijven over negen jaar, en of de provincie maar wil meebetalen. Gelderland antwoordde met een eigen bedrijf met een afschrijving van twintig jaar en rendement op inflatieniveau, precies zoals het CPB voorspelde. Provinciale Staten staan unaniem achter Glasvezel Achterhoek BV. In zo’n business case kun je ook een op peil blijvende OZB meenemen in plaats van twintig procent waardedaling. En natuurlijk afstandsonderwijs, digitale zorg, veiligheid, en andere zaken waar lokale overheden de voordelen van genieten via de digitale snelweg.  De business case valt eerder positief uit als de benefits bij de investeerder terecht komen. Een kabelaar int geen OZB.
Variant: ‘Deventer verdient fors aan glasvezel’ kopt de Stentor. SallandGlas krijgt een lening voor aanleg van glasvezel tegen commercieel tarief. Deventer leent zelf voordelig via de BNG. Da’s een beter idee dan Icesave! Naast financiële creativiteit is ook technisch vernuft nodig om breedband aan te leggen. Slimme en liefst reeds bestaande infrastructuur zorgt voor te overziene kosten. In de UK hangen ze glas in de bovengrondse elektriciteitspalen. In Nederland gaat glas door het riool. Buitengebieden worden aangesloten via het persriool. Een Nederlands bedrijf heeft dat ontwikkeld. Projecten van vijftig huizen worden dan ineens rendabel. In Duitsland en België denkt men aan glas via de waterleiding. Je kunt ook denken aan glas via de brandleiding, enzovoort.

Het is lovenswaardig dat Minister Kamp komt met subsidie voor breedband in buitengebieden. Kamp wil een richtlijn zodat aanbieders de fysieke infrastructuur van andere netwerkbeheerders (waaronder riool-, elektriciteits- en gasbeheerders) kunnen gebruiken en kunnen aanhaken als daar toch aan gewerkt wordt.
Het opstarten van dergelijke initiatieven is niet makkelijk. Niemand is er namelijk van, maar iedereen vindt de aanwezigheid van breedband vanzelfsprekend. Vaart maken met breedband, aldus de verkiezingsprogramma’s. Maar nu nog even doen. De burger wijst naar de gemeente, die wijst naar de markt, de provincie, het rijk, Europa. Dit soort samenwerkingen is hoogcomplex en het gevaar bestaat dat men op elkaar zit te wachten, elkaar onbedoeld tegenwerkt, of dat de regie onvoldoende wordt ingevuld. De aanjagers zijn toch echt de overheden. In een lijst van 43 breedbandinitiatieven in onze buitengebieden komen de woorden gemeente en provincie 90 keer voor. Kortom, provincies, gemeenten, creatieve financiële constructies, slimme rechtspersonen en innovatieve marktpartijen maken gezamenlijk verglazing van buitengebieden mogelijk.

Chris Verhoef is hoogleraar informatica aan de VU en wetenschappelijk adviseur voor overheid en bedrijfsleven.