Gaat de brandweer beter functioneren als men de beschikking krijgt over persoonsgegevens? Ik geloof daar helemaal niets van.
Wat is de corebusiness van de brandweer? Vraag het aan een kind en je krijgt een glashelder antwoord: branden blussen en mensen redden! Ik moest daar aan denken toen ik las dat de informatiemanager van Brandweer Amsterdam Amstelland, Barry van ’t Padje, in een bijdrage in de aanloop naar het iBestuur symposium ‘Grip op privacy’ graag slimmer data wil combineren.
Natuurlijk is het erg handig als de brandweer op het moment van uitrukken beschikt over de meest optimale gegevens over wat men op een onheilsplek kan aantreffen. Daarvoor kan die organisatie op dit moment – zeker na de stormachtige ontwikkelingen in het geo-domein – beschikken over nogal wat data. Daarnaast beschikt de brandweer over een schat aan eigen gegevens als gevolg van vergunningverleningen en inspecties. Van zowat elke plek waar mensen elkaar kunnen treffen heeft de brandweer al een risicoprofiel. Dat dat vraagt om robuust informatiemanagement is inderdaad zo klaar als een klontje, maar volgens Van ’t Padje heeft de brandweer juist nog meer data nodig. “Het is voor ons bijvoorbeeld belangrijk om tijdens een brand te weten of de bewoners verminderd of niet zelfredzaam zijn, of wellicht gevaarlijk”, zo onderbouwt hij zijn wens om aan de slag te kunnen met persoonsgegevens.
De vraag die zich hier opdringt is of de brandweer beter gaat functioneren als men de beschikking krijgt over persoonsgegevens. Is het zo dat op dit moment mensen niet of te laat worden gered uit brandende percelen omdat de brandweer te weinig van ze weet? Ik geloof daar helemaal niets van. In de regio Amsterdam Amstelland wonen meer dan een miljoen mensen die allemaal potentieel klant zijn van de brandweer. Die hebben met elkaar gemeen dat ruim 99 procent gelukkig nooit daadwerkelijk met de brandweer te maken zal krijgen. Ik zie niet in waarom de brandweer dan toch een database met persoonsgegevens van zijn potentiële klanten zou moeten gaan bijhouden. De brandweer is goed in blussen en mensen redden, maar niet in het beheer van persoonlijke data die men ook helemaal niet nodig heeft om effectief te kunnen opereren. Zo bezien wordt de veiligheid van burgers niet groter maar juist kleiner door het risico van datalekken uit een onnodige database met persoonsgegevens. Het opbouwen en beheren van zo’n database is duur of er moet worden gegraaid in bestaande overheidsdatabases met gegevens die mensen om heel andere redenen aan de overheid (moeten) afstaan. Dat is de glijdende schaal waarbij burgers er niet meer op kunnen vertrouwen dat de overheid hun gegevens alleen gebruikt voor het doel waarvoor ze zijn verstrekt. Het lijkt ook erg veel op de neiging om dingen te gaan doen omdat ze nu eenmaal kunnen, zonder nog de vraag te stellen of het wel nodig is.
Wat ook weinig vertrouwen geeft is de nu al bestaande neiging bij Van ’t Padje om maar een beetje om bestaande en komende privacywetgeving heen te gaan werken. “De privacywetgeving werkt in de praktijk vaak als een verbod en de procedures die het gebruik van gegevens regelen schrikken enorm af”, aldus de informatiemanager. Wat de brandweer betreft kan het kennelijk wel een beetje minder met die privacybescherming. Het is aan de politiek-bestuurlijk verantwoordelijken voor de brandweer om de organisatie te behoeden voor dit soort misstappen. Maar verder heb ik er alle vertrouwen in dat in geval van brand de brandweer komt blussen en me zal redden. Daarna zal ik ze graag vertellen wie ik eigenlijk ben.
