VVD en PvdA zeggen in het regeerakkoord dat ze een onverwoestbaar geloof in de toekomst hebben. Maar hoe ziet die toekomst er dan uit?
Tot nu toe staat ICT nauwelijks op de agenda van de Haagse politiek. ICT kwam niet voor in de plannen van vorige kabinetten. In het deze week uitgebrachte regeerakkoord van VVD en PvdA ‘Bruggen slaan’ wordt ICT een paar keer genoemd. Dat is goed nieuws. Maar het is nog niet genoeg.
Toen begin deze week het Regeerakkoord openbaar werd gemaakt heb ik het snel gelezen en vooral gezocht naar de visie van het nieuwe kabinet op ICT en internet. Tot nu toe hebben opeenvolgende kabinetten weinig visie en daadkracht laten zien op het gebied van de mogelijkheden van nieuwe technologie. Ook in de Tweede Kamer wordt niet veel gesproken over ICT, behalve als er weer eens problemen zijn met grote ICT-projecten van de overheid, of paniek rond de OV-chipkaart, of zorgen over privacy bij zaken als electronisch patienten dossier of rekeningrijden.
Gelukkig lijkt er een kentering te komen. De afkorting ICT komt enkele keren voor in het regeerakkoord en dat op zich is al winst:
- in verband met het verminderen van regeldruk (digitaal uitwisselen van gegevens tussen bedrijven en overheid)
- als enabler voor innovatie in het bedrijfsleven
- het mogelijk maken van digitaal procederen in het bestuursrecht.
Het woord internet komt niet voor in het regeerakkoord. Wel wordt er gerefereerd aan internet: privacy, cybersecurity, netneutraliteit en ACTA worden genoemd.
Het is een begin, maar het is nog veel te weinig. Want de technologie heeft zo’n ingrijpende invloed op onze maatschappij dat we het ons eenvoudig niet kunnen permitteren om er geen visie op te hebben.
ICT biedt geweldige kansen, juist in deze tijd van economische crisis. In onderwijs en zorg moeten de kosten omlaag, terwijl we de kwaliteit op een hoger plan willen brengen. Dat kan alleen door slimme toepassing van ICT.
De verstrekking van gratis schoolboeken wordt gestopt, een bezuiniging. Maar waarom geen innovatie: overschakelen op electronische leermiddelen? Die kunnen zonder kosten verspreid worden.
Ook op het gebied van bruggen slaan tussen Den Haag en de burgers, een doelstelling van het nieuwe kabinet, liggen er geweldige kansen. ICT is bij uitstek de technologie die verbindt, die bruggen slaat. Wat zou het mooi zijn als dit kabinet actief zou gaan experimenteren met sociale media. Er komen veel veranderingen aan in het openbaar bestuur, maar een visie op het gebied van iBestuur is nog niet zichtbaar.
Behalve kansen zijn er ook bedreigingen. De ontwikkeling van de technologie gaat snel en werkt verstorend op veel maatschappelijke processen. Momenteel is er zorg om de werkgelegenheid. Het verdwijnen van banen wordt geweten aan de economische crisis. Maar we moeten beseffen dat veel van de verdwenen banen nooit meer terugkomen. Er komen wel mogelijkheden voor nieuwe banen, die worden gecreëerd door de nieuwe technologie, maar we hebben geen mensen die dat werk kunnen doen. Er moeten nieuwe opleidingen komen en we moeten mensen omscholen.
We moeten ons niet steeds weer laten overvallen door incidenten zoals Project X, maar we moeten ons voorbereiden op de digitale toekomst. Dat vraagt visie, dat vraagt durf, dat vraagt om investeren in onderzoek.
Dat vraagt ook om een revolutie in het onderwijs. We moeten de volgende generatie voorbereiden op de nieuwe digitale wereld, aandacht besteden aan digitale geletterdheid. Dat vraagt om meer dan een kwaliteitsslag bij de leraren.
Bruggen slaan. Dat is goed en dat is nodig. Ik ben blij met deze inzet van VVD en PvdA. Het is een begin, maar nog niet genoeg. Wat we nodig hebben is een brug naar de toekomst. VVD en PvdA zeggen in het begin van het regeerakkoord dat ze een onverwoestbaar geloof in de toekomst hebben en een rotsvast vertrouwen in wat Nederlanders samen voor elkaar kunnen krijgen. Maar hoe ziet die toekomst er dan uit? We hebben een visie op de toekomst nodig, en een visie op de rol die technologie in de digitale toekomst speelt. Laten we niet wachten op een kabinet, maar samen die brug naar de toekomst gaan bouwen. ICT geeft ons de middelen om dat te doen!
