Buurmans gek
Na jaren van onderhandelingen en een dreigend no-deal-scenario hebben de Britten eind januari dan toch de Europese Unie verlaten. Het afscheid van dierbare en strijdlustige Britse collega’s viel zwaar, in de wetenschap dat brexit niets meer dan een grote, tragische fout is. Voortaan zijn het Verenigd Koninkrijk en de EU slechter af in een kolkende wereld vol grote uitdagingen. Taking back control in een vijver met Trump, Facebook en Huawei: veel succes.
We zijn nog niet van de brexitperikelen af. Sterker nog, het begint pas. Boris Johnson heeft zichzelf tot eind dit jaar de tijd gegeven om de relatie met de EU gestalte te geven. De toekomstige handelsrelatie zal het nieuws domineren, maar ook zaken als gegevensbescherming en veiligheid moeten geregeld worden. Gegevensstromen stoppen immers niet aan de grens, criminelen evenmin. We moeten op deze vlakken willen samenwerken, maar alleen met degelijke afspraken. De Europese Commissie stuurt echter aan op business as usual, alsof na brexit alles hetzelfde is gebleven. Ze wil snel een zogeheten ‘adequaatheidsbesluit’ afgeven. Daarmee zou Europa stellen dat de bescherming van onze gegevens in het VK even goed zou zijn als in de EU. De vraag is of we de Britten écht kunnen vertrouwen met onze gegevens.
Recent werd bekend dat de Britse overheid misbruik maakt van het Schengen Informatie Systeem. Losse kopieën met foto’s en vingerafdrukken slingerden rond op laptops op luchthavens of werden gedeeld met Amerikaanse bedrijven. Allemaal zonder dat het VK lid was van de Schengenzone. De EU verleende de Britten toegang tot de informatie. Enerzijds uit vriendelijkheid, anderzijds omdat ze ons zouden waarschuwen voor mogelijke dreigingen voor het Schengengebied. Denk aan gevaarlijke individuen die bij de Britten op de radar stonden. Dat laatste verzuimde het VK echter te doen.
Hoewel de Europese Commissie al sinds 2015 op de hoogte was, is de situatie nog steeds niet opgehelderd. Het ging in de doofpot. In een ander schandaal bleek dat ruim 75.000 veroordelingen van Europese criminelen door het VK niet werden gemeld aan hun land van herkomst. Tot op heden zijn deze 75.000 strafbladen niet gedeeld met politie en justitie in de andere lidstaten. De fout werd verdoezeld, uit angst voor reputatieschade. Deze schandalen staan nog los van het feit dat de Britse inlichtingendiensten niet terugdeinzen voor malafide praktijken, ook over de grens. De hack van het Belgische telecombedrijf Belgacom door de Britse inlichtingendienst GCHQ, om toegang te krijgen tot communicatie van EU en NAVO, is zeven jaar later nog steeds niet opgelost. De Britten weigeren simpelweg mee te werken. De Britse en Belgische overheden houden hun mond, uit angst voor diplomatieke spanningen
Hoe kunnen we de Britse regering na deze schandalen nog als betrouwbare veiligheidspartner zien? Wat halen we uit samenwerking op dit gebied als de Britten de regels aan hun laars lappen, onze privacy schenden, en er geen essentiële informatie met ons gedeeld wordt? Het Europees Parlement eist met oog op deze voorgeschiedenis dat de samenwerking gebonden is aan de strikte voorwaarden van wederkerigheid en gegevensbescherming volgens de hoge Europese normen. Al te goed is buurmans gek.
Sophie in’t Veld is lid van het Europees Parlement voor D66
Dit artikel staat ook in iBestuur magazine 34
