De Rotterdamse Haven wordt steeds slimmer

De Port Reference Architecture is de architectuur van de Rotterdamse haven. Ze telt vier lagen: ruimte, infrastructuur, transport en logistiek. De digitale transitie raakt alle vier. Innovatie Directeur Oscar van Veen vertelt over een steeds slimmere haven, autonome communicatie en de samenwerking met collega’s van de klassieke infrastructuur.

De haven van Rotterdam beslaat een ruimte van 8.000 hectare. Een strook land van 42 kilometer lang, met daarop 80 terminals, 3.000 bedrijven en 565.000 banen voor mensen. De fysieke infrastructuur telt waterwegen, kades, bolders, spoorwegen, leidingen en kabels onder en boven de grond. Daarop komt het transport met schepen, treinen, vrachtwagens, drones, en pompen. Dat alles wordt beheerd door de logistiek: de goederen, de energie, de moleculen en de data. Dit zijn de vier lagen van de Port Reference Architecture.

Nieuwe ontwikkelingen

Toevoegingen aan de fysieke ruimte zijn bijvoorbeeld simulaties en digitale modellen, al dan niet verrijkt met AR en VR. Een slimme infrastructuur is riant uitgerust met sensoren en chips. Rotterdam heeft al slimme bolders, aanlegpalen die de kracht ‘weten’ die een scheepstros op hen uitoefent. Dat kan nog veel slimmer. “Dat de bolder niet alleen vertelt dat een lijn strakgespannen staat, maar ook dat er een schip aankomt.” Nu nog worden data uit de systemen in de verschillende architectuurlagen gehaald. Als in de nabije toekomst transportmiddelen en fysieke infra autonoom met elkaar gaan praten, dan is draadloze bereikbaarheid van topkwaliteit nodig. “Het kan tien jaar duren, maar je wilt dat alles met elkaar gaat praten.” Van Veen herinnerde het publiek aan het containerschip Ever Given dat bijna een week scheeflag in het Suezkanaal. In een slimmere wereld had de wal wellicht het schip op tijd kunnen keren.

Samenwerking

Uiteraard heeft ook beveiliging en veiligheid de aandacht. “De haven is een verzameling netwerken. Water. Energie. Transport. Ook daarom zijn we aan het voorsorteren op bedreigingen. Als het waterleidingbedrijf wordt gehackt en verkeerde informatie verstuurd waardoor onze kades zichzelf afsluiten… Het is maar een voorbeeld.” Al deze ontwikkelingen vragen om meer kennis en meer samenwerking. Internationaal gebeurt dat al veel langer, met andere grote havensteden als Busan en Singapore. Dichterbij huis ook, omdat we dezelfde buur hebben als Duitsland en België: de Noordzee.

Weerstand begrijpen

Uit het publiek kwam de vraag hoe de eigen organisatie, die al 90 jaar bestaat, omgaat met de digitale transitie. Van Veen gaf toe dat het aanvankelijk tot tweespalt leidde. “De mensen die verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse business werken 24/7 keihard aan het in de lucht houden van het havenbedrijf. Dat is een bijna militaire organisatie. Terwijl zij bezig zijn hacks, Log4J-problemen en andere bedreigingen af te slaan, moet ik niet aankomen met mijn quantumcryptobeveiliging en blockchain.” In plaats van steeds weer uit te leggen waar hij mee bezig was, is hij gaan begrijpen waarom zijn collega’s weerstand voelden. Dat werkte beter. “Als ze nu even geen Russen moeten afhouden willen ze wel met ons meekijken. Dus begin niet bij jezelf begrijpelijk te maken, maar kijk waar de weerstand van de ander zit.”