DigiD-alarm vanuit Brabant

Een Waalwijks reclamebureautje is het vertrouwen in de overheid geheel kwijt en waarschuwt nu zelf burgers om verstandig met hun DigiD-inlogcode om te gaan.

Nationale Authenticatievoorziening, Nieuwe Authenticatievoorziening, allebei afgekort NAV: handig, maar lekker bekken doet het niet. Burgerpin al meer. Er is zelfs een logo ontworpen voor deze vanuit de Manifestgroep geïnitieerde eID-check. Even is ook nog sprake geweest van OTV, Overheidstoegangsvoorziening, maar die heeft het (noch als naam, noch als door BZK af te leveren product) niet gehaald. Het is DigiD geworden (voor een product van de Manifestgroep dus, door BZK in dankbaarheid aanvaard), een naam waaraan tussen haakjes lange tijd “spreek uit: Diegiedee” werd toegevoegd. Niet ten onrechte dachten de bedenkers: “spreek niet uit: Diegit”. Want ook met een grote D aan het eind was een juiste uitspraak niet verzekerd.

Misschien hadden ze er beter een streepje tussen kunnen zetten: Digi-D. Dan zie je meteen dat je Diegiedee moet zeggen en hoef je dat er niet steeds bij te vertellen. Maar ja, dan is het wel lastiger om in het logo de laatste twee letters een ander kleurtje te geven om te laten zien dat het over ‘identiteit’ gaat. Al kun je dáár weer van zeggen dat in het resultaat (DigiD) het eerste deel niet spoort met andere bedenksels als Digikoppeling, Digimelding en Digilevering.

Als je bij D66 zit ben je zo gepreoccupeerd met die D dat je zoiets krijgt:

Vragen van het lid Verhoeven (D66) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de beveiliging van Digi-D en overheidswebsites (ingezonden 31 augustus 2011).

In de vragen schrijft Verhoeven drie keer Digi-D en als daar twee weken later de antwoorden van Donner bijkomen, houdt de minister het keurig op DigiD.

De gemeente Lisse is in zichzelf goed voor twee schrijfwijzen, verschillende, maar met als overeenkomst dat ze allebei afwijken van het Haagse voorschrift.

Dan is er de gemeente Purmerend, waar bij de opsteller van een stukje over het e-loket geen lichtje ging branden bij het webadres voor het aanvragen van de inlogcode, nadat hij de naam daarvan vier maal anders had geschreven.

Digi-D
Sommige producten kunt u met Digi-D aanvragen. Digi-D gebruikt u om zich te legitimeren via het internet. Heeft u nog geen Digi-D, dan kunt u deze aanvragen via www.digid.nl.

Een wonderlijke tekst vindt men op de website van Sint-Oedenrode, vooral vanwege het kopje ‘Synoniemen’. Hoe het ook zij, de tekst bevat wel drie spellingsvarianten van Diegiedee.

Synoniemen
digitale belastingbalie, digitaal belastingloket, digitaal loket, DigiD, digid, Digi-D, belastingbalie, aanslag, aanslagbiljet, aanslag gemeentelijke belastingen, rekening, factuur, WOZ-beschikking, woz aanslag, specificatie, specificatie kilo’s en ledigingen, uitsplitsing kilo, bezwaar maken, bezwaar indienen, bezwaarschrift, woz waarde, status bezwaar, machtiging automatische incasso, intrekken machtiging , automatische incasso, rekeningnummer wijzigen, rekeningnummer, betalingshistorie, Uitstel van betaling, kwijtscheldingsverzoek, kwijtschelding, vrijstelling, vermogen, schulden

Gisteren verscheen op het web de site zuinigopuwdigid.nl. Goed dat de overheid burgers wijst op de risico’s verbonden aan elektronische transacties op afstand. Je kunt niet voorzichtig genoeg zijn met je Diechyday en moet hem bijvoorbeeld niet uitlenen aan je buurman als deze voor jou de belastingaangifte verzorgt.

Nou, het is geen site van de overheid, maar van André Elings. André wie?
Elings. Hij en zijn vrouw Sheila drijven in een zolderkamer in Waalwijk een reclamebureautje, sinds oktober 2003 onder de naam Digi-D. De domeinnaam Digi-D.nl hadden ze al in februari 2003 geregistreerd. Logisch dus dat toen het Programmabureau Advies Overheid.nl van ICTU op 5 oktober 2004 in Bussum het Startcongres Burgerpin/NAV organiseerde om een nieuwe, aansprekende naam te lanceren, niet voor Digi-D koos, want dat bestond al. Wat jammer was, want dat zou zonder toelichting een juiste uitspraak bevorderen. Maar het werd dus DigiD (spreek uit Diegiedee).

Helpdesk

Elings lanceerde zijn waarschuwingssite omdat argeloze burgers hem van het werk houden met telefoontjes en e-mails in de veronderstelling dat ze met de overheid van doen hebben. Vervelend voor een kleine ondernemer, zeker als het tegen april loopt en honderdduizenden achter hun pc met de elektronische belastingaangifte aan de gang gaan. Maar ronduit kwalijk is het dat ze daarbij ook zonder dralen hun Burgerservicenummer en/of DigiD-inlogcode verstrekken. Elings stelt dat hij in de zeven jaar dat hij ‘eigenlijk helpdesk van de overheid’ is, 10.701 ‘inlogcodes / privacygegevens van Nederlandse burgers’ heeft ontvangen. We mogen dus wellicht blij zijn dat Iraanse hackers vorig jaar om te oefenen voor DigiNotar niet eerst Digi-D te pakken hebben genomen.

De website is niet het eerste wat Elings onderneemt om de onverkwikkelijke situatie te stoppen. Al enkele jaren tracht hij tot een oplossing te komen, maar contacten met (DigiD-beheerder) Logius, Tweede Kamer-fracties, de Nationale Ombudsman, het College Bescherming Persoonsgegevens en Neelie Kroes in Brussel hebben niet tot voor Elings acceptabel resultaat geleid. Ook een rechtszaak, waarbij het Waalwijkse tweemanszaakje op moest boksen tegen de Staat der Nederlanden, bood geen soelaas. Elings wil de naam van zijn onderneming wijzigen, maar gehakketak over de hoogte van een vergoeding van kosten daarvoor door de Nederlandse Staat houdt de affaire al ruim twee jaar in een impasse. In februari van dit jaar stuurde Logius Digi-D een brief, waarin het een ‘herhaling van zetten’ signaleerde en ‘de correspondentie derhalve als afgesloten’ beschouwde, al bleef Logius ‘uiteraard, in het belang van de getroffen burgers, bereid te zoeken naar een oplossing’. Frappant: Logius erkent dat burgers ‘getroffen’ zijn, maar beëindigt het contact met Elings.

Minister Donner heeft een jaar geleden in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven wat Logius doet om verkeerde signalen op overheidswebsites tegen te gaan. Als Logius DigiD ergens afwijkend gespeld ziet, onderneemt het actie. En de ‘DigiD Checklist Testen’ (versie 4.1 van 23 augustus 2012) bevat de volgende checks, met een vierkantje ervoor voor het vinkje.

• 6 U schrijft DigiD met hoofdletters ‘D’;
• 6a U spreekt over ‘DigiD’ in plaats van bijvoorbeeld ‘de DigiD’;
• 7 Op elke plaats waar u op uw website doorverwijst naar DigiD voor authenticatie gebruikt u het website-icoon conform de aanwijzingen:

Handhaving

Strenge regels van Logius dus, maar hoe zit het met de handhaving? Ga maar eens kijken op de site van Amstelveen, Assen, Breda, Cuijk, De Wolden, Dordrecht, Epe, Gorinchem, Hoorn, Maastricht, Midden-Delfland, Rijswijk, Rotterdam, Schiermonnikoog, Schijndel, Vaals of West Maas en Waal en vind daar dit logo:

En op zijn waarschuwingssite heeft Elings links naar 61 gemeenten gezet, die hun inwoners voorlichten met ‘Digi-D, digi-d, Digi-d, DIGI-D of DIGI-d’. Een paar gemeenten hebben de fout inmiddels hersteld, maar het aantal afwijkingen valt zonder veel moeite uit te breiden. En dat in een Assense bestuursrapportage uit 2007 Digi-D staat is niet zo’n ramp, maar uit het verslag van een Utrechtse commissievergadering van november vorig jaar (6 maal DiGi-D) blijkt dat een juiste spelling ook in recenter dagen niet vanzelfsprekend is. Begrotingsstukken van Binnenlandse Zaken met Digi-D zijn weer wat ouder (2009) maar desondanks amusant omdat Logius bij dat ministerie zit. Elings wijst naar 15 Kamerstukken en een toespraak van prinses Laurentien. Het actueelst in de fout gaat nog altijd een fors aantal gemeenten bij hun uitleg van het e-loket (waaronder zeven Dimpactgemeenten) of hun toelichting op het Omgevingsloket (waar overeenkomstige teksten op een gezamenlijke herkomst van een Haags programmabureau wijzen).

Is het erg? Dat een gemeente DychiDé schrijft, drijft de burger niet massaal naar Waalwijk, net zo min als logo’s met verschillend lettertype, maar om nu te zeggen dat de overheid eenduidig communiceert, nee. En dat voorkomt niet het ontstaan van een diffuus beeld van iets, wat cruciaal is voor veilige elektronische dienstverlening, die diezelfde overheid zo ijverig zegt te bevorderen. Discrepantie tussen Haagse voorschriften en decentrale praktijk dwingt evenmin veel respect af.

André Elings is het vertrouwen in de overheid allang verloren. Met zijn site richt hij zich nu op de burger. Een filmpje toont een lekkende kraan, waar persoonsnamen uit druppelen, met daar overheen de tekst dat verspilling een slechte zaak is, ‘helemaal als u er zelf iets aan kan doen’. Dan de oproep: ‘Wees zuinig met uw gegevens… wees zuinig met uw DigiD’. Op Twitter oordeelt ICT-expert Arjen Kamphuis dat het Waalwijkse reclamebureau ‘doet wat de overheid nalaat’. BZK moet zich ‘diep schamen’.

Voor wie zich afvraagt of een vergeefse gang langs (DigiD-beheerder) Logius, Tweede Kamer-fracties, de Nationale Ombudsman, het College Bescherming Persoonsgegevens en Neelie Kroes in Brussel niet wijst op een obstakel aan de zijde van Digi-D: al zouden André en Sheila niet altijd even handig hebben geopereerd, dan mag het nog niet zo zijn dat een machtig instituut als de Staat der Nederlanden het jarenlang willens en wetens toelaat dat burgers hun ‘eigen inlogcode voor de hele overheid’ naar een pc op een zolderkamer in Waalwijk sturen, en er niet in slaagt daaraan een einde te maken.