Drones in het OV zijn niet meer ondenkbaar. Dat vraagt om het plannen en inpassen in infrastructurele projecten.
Is er plek voor drones in de toekomstige vernieuwing van het openbaar vervoer (OV)? Dat is de vraag die zich opdringt nu zowel de overheid als de OV-sector zich hebben uitgesproken voor omvangrijke investeringen in de OV-infrastructuur.
Modernisering is nodig om in de komende jaren de groeiende stroom van OV-reizigers op te vangen. En eerder dit jaar liet ook staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat) al een soortgelijk geluid horen in het rapport ‘Contouren Toekomstbeeld Openbaar Vervoer 2040’.
Dit rapport concludeert dat de trends van digitalisering, verduurzaming, verstedelijking en het delen van bezit van grote invloed zijn op onze mobiliteit. Openbaar, publiek vervoer en private vormen van vervoer zullen steeds meer in elkaar overlopen. De staatssecretaris concludeert in haar Kamerbrief dat Nederland koploper is in innovatie en vernieuwing van het OV. Hoewel het gebruik van een drone wel wordt genoemd in het rapport dat staatsecretaris Van Veldhoven bij haar brief voegde, worden de consequenties van de introductie van deze modaliteit verder niet in het rapport beschreven. Wereldwijd echter ontstaan er meer en meer serieuze commerciele initiatieven rond pakket- en personenvervoer met drones. Afgelopen jaar heeft ondergetekende als eerste Nederlander zelf nog in de Chinese stad Guangzhou (met 15 miljoen inwoners) het gemak mogen ervaren van het vliegen in een autonome dronetaxi. Een drone zonder stuur en rempedaal met alleen maar een iPad waarin de rit kan worden ingevoerd. En een bedrijf als Uber is zelf al bezig met het bewerkstelligen van Skyports, stations waar overgestapt kan worden van trein naar drone danwel andere modaliteiten. Daarnaast zien we initiatieven van ondernemers die in steden als onder andere London, Singapore, New York en Dubai daken op gebouwen geschikt willen maken voor het landen en opstijgen van drones voor zowel personen- als pakketenvervoer. Parijs, waar in 2024 de Olympische Zomerspelen zullen worden gehouden, wil zelfvliegende luchttaxi’s inzetten tussen de verschillende wedstrijdlocaties om toeschouwers te vervoeren en ze daarmee uit de file te houden. De ontwikkelingen gaan razend snel en dus zullen ook in Nederland drones hun weg vinden na 2020 als ons land overgaat op de nieuwe EU-verordening die een breder gebruik van drones toestaat.
Dat drones ver voor 2040 beschikbaar zijn voor meerdere commerciele toepassingen en ingepast kunnen worden in meerdere vervoersconcepten binnen en buiten het OV domein, is een relatief nieuw maar praktisch gegeven. Daarmee is het starten met plannen en inpassen in infrastructurele projecten een must.
We staan dus voor de grootste veranderingen in het mobiliteitsdomein ooit. Combinaties van nieuwe technologieën en diensten, van autonoom vervoer tot delen van modaliteiten en verplaatsing via drones in de lucht en over de weg (de laatste kilometers waar nodig tot de bestemming) zullen van grote invloed zijn op de congestie de komende jaren. Bedrijven in het mobiliteitsdomein, van producenten van vervoertuigen tot app-bouwers en de consument, dicteren hierbij meer en meer de wijze waarop vervoer zal plaatsvinden. Voor de overheid geldt dat die zich, onder invloed van deze nieuwe ontwikkelingen in het mobiliteitsdomein, meer zal gaan richten op het managen van onzekerheden dan het creëren van zekerheden.
Nederland kan haar koploperschap niet alleen makkelijk consolideren, maar ook versterken in innovaties in OV en andere infrastructurele projecten als de komende jaren de consequenties van de introductie van drones voor de toepassingen rond personen- als goederenvervoer een plek krijgen in de planvorming.
Zsolt Szabo is Vice President Business Innovations bij Capgemini Nederland BV en oud-Kamerlid
