Duitsland en Frankrijk zetten koers naar digitale autonomie met steun voor EuroStack

Niet eerder koos een Europese lidstaat zo duidelijk voor verankering van digitale soevereiniteit in een regeerakkoord als de Duitse coalitie van CDU/CSU en SPD. Het is mede te danken aan krachtig lobbywerk van topeconoom Francesca Bria, een van de voorvechters van EuroStack. Dit is een blauwdruk voor een Europees digitaal ecosysteem.
De Italiaanse Francesca Bria leidt het Europese DECODE project voor datasoevereiniteit, adviseert de VN over digitale rechten en is hoogleraar Innovatie aan University College London (UCL). Ze zat aan tafel bij de Duitse CDU en SPD om te pleiten voor steun aan het EuroStack-project en niet zonder resultaat: Duitsland zet expliciet in op het versterken van de digitale en technologische soevereiniteit, onder meer door te investeren in een eigen Europese digitale infrastructuur, cloud- en AI-technologieën en door deelname aan Europese initiatieven zoals Gaia-X en EuroStack.
Niet lang daarna sprak ook de Franse minister voor Digitale Soevereiniteit Clara Chappaz haar steun uit voor het EuroStack-project. Het zijn voorbeelden voor andere Europese lidstaten en vormen een belangrijke stap in de Europese politieke agenda rondom digitale soevereiniteit.

‘We hebben er keihard voor gewerkt’, zegt Bria in een interview met De Correspondent waarin ze uitlegt dat EuroStack de laatste kans is om te voorkomen dat Europa verwordt tot een digitale kolonie van andere wereldmachten. Ze pleit voor een volledige Europese controle over digitale technologieën. Die zijn in EuroStack ondergebracht in zeven lagen waarin waarden zijn omschreven als een stevig democratisch fundament, een gedecentraliseerde soevereine infrastructuur en inclusieve governance.
‘Het gaat niet alleen om de tech, maar vooral om het waarborgen dat vooruitgang ten goede komt aan de samenleving als geheel’, schreef Vincent Hoek, Enterprise Architect bij Rijksorganisatie voor Ontwikkeling, Digitalisering en Innovatie onlangs nog bij iBestuur. ‘Daarom ook omvat EuroStack de héle stack, de hele stapel: een veerkrachtig digitaal ecosysteem dat ‘by design’ geavanceerde technologieën zoals AI, quantumcomputing en cloudinfrastructuur integreert.’
Buy European Digital Act: helft cloudaanbestedingen bij EU-aanbieders

Europese clouddiensten zijn essentieel voor autonomie, stelt Bria in het interview met De Correspondent. Het probleem is dat nu nog 95 procent van de Europese cloudmarkt in handen is van Amerikaanse hyperscalers. Ze stelt daarom een Buy European Digital Act voor die verplicht dat tegen 2030 minstens de helft van de publieke cloudaanbestedingen terechtkomt bij betrouwbare Europese aanbieders. Daarna moet er hard worden gewerkt aan een digitale infrastructuur voor betalingen en transacties. Zonder dat wordt Europa een financiële kolonie, waarschuwt ze.
Geen nieuwe machtsblokken
Andere essentiële punten waar Bria op wijst, zijn de ontwikkeling van een Europese ID-wallet en digitale euro, publiek-private AI-labs en een Sovereign Tech Fund met een startkapitaal van €10 miljard, oplopend tot €300 miljard in tien jaar. Tegelijk moet ervoor gewaakt worden dat er in Europa niet opnieuw een machtsconcentratie ontstaat. Onderlinge samenwerking en verplichte interoperabiliteit kunnen nieuwe blokvorming voorkomen, denkt Bria.
Lees ook:
Of bekijk de video:
- ‘Sovereignty and Competitiveness: Why EuroStack is Europe’s Moment‘, met oa. Francesca Bria