Dwerg
Tijdens de campagne voor de Europese verkiezingen hoorde ik het vaak: in het Europees Parlement zouden vooral technocratische en bestuurlijke discussies plaatsvinden. Een vooroordeel dat ik niemand kwalijk neem, als zelfs Mark Rutte spreekt over ‘niet zo relevante verkiezingen’.
Niets is minder waar. Neem de digitale revolutie. Als medewetgever nemen we besluiten over hoe Europa zich staande kan houden in een wereld van multinationals en grootmachten. Het gaat hier niet om technische eisen aan elektrische auto’s of batterijen, maar over ethische, politieke vragen. Bijvoorbeeld, mag een beheerder van een blog verplicht worden binnen één uur terroristische content van een bezoeker weg te halen, ook als dat midden in de nacht is?
Op het gebied van privacy, vrijheid van meningsuiting, rechten van verdachten, eigendomsrechten en auteursrechten brengt de digitale revolutie ons in plaats van technische kwesties vooral ethische vraagstukken. In het Europees Parlement hechten we bij het maken van dergelijke keuzes sterk waarde aan burgerrechten en de mogelijkheid van het mkb om mee te kunnen in de 24-uurseconomie. Maar hoe kunnen we die waarden waarborgen in de nieuwe digitale wereld, waarin China en de VS met bedrijven als Huawei en Facebook steeds meer de dienst uitmaken? Europa is met slechts 2 procent van de waarde van de grote digitale platforms een digitale dwerg. Hoe kan Europa met zo weinig (digitale) macht opboksen tegen de buitenlandse techgiganten?
Het antwoord ligt niet in het eurosceptische ‘macht terug naar natiestaten’. Eurosceptici grijpen iedere mogelijkheid aan om door middel van soevereiniteit vast te kunnen houden aan onze eigen Nederlandse waarden. Maar hoe soeverein zijn we nog? In werkelijkheid is het slechts valse soevereiniteit, en smullen Facebook en Huawei, Xi Jinping en Trump van de Europese weerstand tegen politieke integratie. Zij hebben belang bij een verdeeld en zwak Europa dat niet in staat is tegen ze op te boksen. Juíst door soevereiniteit op te geven en naar Europees niveau te brengen, kunnen we een sterke Europese vuist maken, en kunnen we onze ‘Nederlandse’ waarden zoals vrijheid van meningsuiting en privacy beschermen.
De komende jaren zullen techbedrijven steeds meer producten de markt op brengen voor zowel consumenten als overheden, met technologieën – bijvoorbeeld gebaseerd op kunstmatige intelligentie – die nog nauwelijks gereguleerd zijn maar wel een enorme impact gaan hebben op onze levenssfeer. Gaan wij, Europeanen, in staat zijn om de strijd aan te gaan en ónze waarden te beschermen, waartoe de natiestaat anno 2019 niet meer in staat is? Wees eerlijk, vasthouden aan valse soevereiniteit houdt ons, een digitale dwerg, in de grip van de grote bedrijven. Om de 21ste eeuw echt aan te kunnen, moeten we ophouden met vasthouden aan die (valse) soevereiniteit, en moeten we onszelf de kans gunnen het juk van digitale dwerg af te schudden, en een daadkrachtig Europees geluid op het wereldtoneel laten horen. Allemaal om die typische Nederlandse waarden vast te kunnen houden.
Sophie in ’t Veld is lid van het Europees Parlement voor D66
Deze bijdrage is te vinden in iBestuur magazine 31