Digitale autonomie: meer dan alleen cloud

Steeds meer organisaties streven naar “Digitale autonomie” omdat de afhankelijkheid van de huidige (vooral Amerikaanse) cloud spelers en hun thuisland hen zorgen baart. Maar om de door iedereen zo gewenste flexibiliteit in IT te bereiken zijn er, ook dichter bij huis, al veel mogelijkheden om minder afhankelijk te zijn van grote spelers.

20 jaar geleden ging besloten veel organisaties dat hun versnipperde IT landschap de belangrijkste oorzaak was voor hoge kosten, complexiteit en inflexibiliteit. Grote, multifunctionele oplossingen als ERP-, CRM-, en Zaaksystemen kregen de voorkeur want als alles onder één paraplu te vangen was dan kwam het wel goed.

Silo’s nog steeds prominent aanwezig

Eenmaal aangeland in 2025 blijken silo’s niet verdwenen te zijn, is datamanagement nog steeds een complexe zaak, komen nieuwe IT initiatieven moeilijk van de grond en duurt het opleveren van management rapportages eerder weken dan dagen. Daarnaast is er een sterke afhankelijkheid van 3 á 4 grote cloud- en applicatieleveranciers en valt op dat door de grote afhankelijkheid vooral leidt tot hogere jaarlijkse kosten. Een zorgwekkende trend die de roep naar “digitale autonomie” de afgelopen tijd sterk heeft aangewakkerd.

100% digitale autonomie onmogelijk

Om maar meteen met de deur in huis te vallen; een 100% digitale autonomie is niet mogelijk. We zullen voor altijd afhankelijk blijven van bedrijven die zich gespecialiseerd hebben in het bouwen van allerlei software, het hosten van een grote en schaalbare cloud-omgeving en het leveren van allerlei diensten. Maar we kunnen wel de afhankelijkheid van anderen te minimaliseren en de risico’s zo beheer(s)baar mogelijk te maken. En dat is soms eenvoudiger dan velen denken. Vaak is een simpele blik op het “plaatje” van de architectuur al voldoende; leunen veel processen te veel op technologieën en standaarden van specifieke leveranciers, dan is er ook een grote afhankelijkheid en loopt u dus veel risico.

Functionele logica hoort niet opgesloten te zitten in applicaties

Regelmatig zien we dat belangrijke capaciteiten – zoals integraties, datadistributie, datamanagement, datatransformatie en zelfs metadata-management – zijn ingebed in de applicatie zelf. Dit lijkt efficiënt op korte termijn, maar zorgt op lange termijn voor een lock-in. De organisatie verliest regie en flexibiliteit.
Voorbeeld: Als al je integraties binnen één ERP-of zaaksysteem zijn gebouwd, wordt overstappen op een nieuw systeem complex en risicovol. Elke verandering vraagt aanpassingen binnen de applicatie en dus via die leverancier.

Strategische functies horen in een onafhankelijke architectuur laag

Door cruciale IT-capaciteiten – zoals integratie, datadistributie, metadata management, data governance en logging & monitoring – onder te brengen in een applicatie-overstijgende laag, behoudt de organisatie controle. Dit maakt het mogelijk om applicaties te vervangen, innoveren of opschalen zonder het hele landschap te moeten herbouwen. Denk aan een centrale API Gateway of integratieplatform dat los staat van je applicaties, of een gegevensmodel waarin de definitie van de data vastgelegd wordt ongeacht waar het wordt opgeslagen.

Leveranciersonafhankelijkheid is geen doel, maar een middel

Het gaat niet om “tegen leveranciers zijn”, maar om het behouden van keuzevrijheid en wendbaarheid. Door functionele afhankelijkheden slim te positioneren in een centrale laag, wordt het eenvoudiger om met meerdere leveranciers samen te werken, en leveranciers samen te laten werken, maar ook om te migreren naar nieuwe oplossingen of specifieke componenten uit te faseren – zonder je hele landschap te verstoren.