Florida zet Nederlandse universiteiten op zwarte lijst vanwege Israël-boycot
De Amerikaanse staat Florida heeft zeven Nederlandse universiteiten op een zwarte lijst geplaatst, omdat zij samenwerking met Israëlische instellingen hebben stopgezet. De boycot heeft mogelijk op termijn grote gevolgen voor samenwerking op gebied van technologie en life-sciences.
Samenwerkingen tussen organisaties en bedrijven uit Florida en de Universiteit van Amsterdam (UvA), Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Eindhoven, Radboud Universiteit Nijmegen, Erasmus Universiteit Rotterdam, Tilburg University en Universiteit Utrecht komen door de boycot stil te liggen.
De maatregel vloeit voort uit wetgeving in meer dan 35 Amerikaanse staten die samenwerking verbiedt met organisaties die Israël boycotten. Daardoor kunnen internationale onderzoeksprojecten, academische uitwisselingen, conferenties en toegang tot Amerikaanse fondsen onder druk komen te staan. De precieze gevolgen verschillen per staat.
Verregaande gevolgen
Marc Salomon, decaan van de Amsterdam Business School en hoogleraar Besliskunde aan de Universiteit van Amsterdam, waarschuwt voor verregaande gevolgen. Op LinkedIn noemt hij de situatie de start van een “battle of the boycotts”. ‘Wat begon als een moreel statement, kan uitmonden in een neergaande spiraal met alleen verliezers – studenten, onderzoekers én samenlevingen’, schrijft hij. ‘Wetenschap floreert bij open samenwerking, niet bij muren.’
In een toelichting aan Computable benadrukt Salomon dat de impact veel groter kan worden als andere Amerikaanse staten het voorbeeld van Florida volgen. ‘Als de zwarte lijst in Florida zich uitbreidt tot andere staten, acht ik het zelfs mogelijk dat Amerikaanse serviceproviders als Microsoft, Google, Amazon Web Services, Nvidia en Qualcomm niet meer aan wetenschappelijke instellingen in Nederland gaan leveren’, zegt hij. ‘Dat kan de hele academische wereld diep treffen.’
Mogelijke escalatie
Volgens Salomon kunnen vooral de technische en ‘life sciences’-projecten zwaar worden geraakt. ‘Zelfs medische behandelingen waarbij Amerikaanse bedrijven zijn betrokken, lopen gevaar; niet direct, maar mogelijk wel op lange termijn als de boycotmaatregelen escaleren’, aldus de decaan in Computable. Op de lijst in Florida staan momenteel nog geen academische ziekenhuizen.
Salomon wijst erop dat de samenwerking tussen Nederlandse en Amerikaanse instellingen juist intensief is, onder meer op het gebied van chips, IT en quantumtechnologie. ‘Chipmachinefabrikant ASML onderhoudt diepe banden met afnemers als Intel en Nvidia die profiteren van de research die de TU Eindhoven doet. De TU Delft wisselt veel kennis uit met MIT en Stanford op gebied van quantum computing, chip-architectuur en hardware. Het Delftse QuTech werkt nauw samen met IBM en Google bij de ontwikkeling van quantum chips’, aldus Salomon in Computable.
Hoewel hij het belang van ethische reflectie erkent, waarschuwt Salomon dat boycots vaak leiden tot polarisatie en isolement in plaats van dialoog en begrip. ‘Het verleden laat zien dat dit alleen maar negatieve effecten heeft’, zegt hij. ‘We moeten bruggen bouwen in plaats van muren op te trekken.’
Lees meer:
