Forse terugval overheidsinvesteringen in innovatie verwacht
De komende jaren dalen de Nederlandse overheidsuitgaven voor onderzoek en ontwikkeling van 9,7 miljard euro in 2024 naar 8,4 miljard euro in 2029. Dat berekent het Rathenau Instituut. Het is jaren geleden dat er voor het laatst zo’n klein gedeelte van het bruto binnenlands product in R&D-investeringen werd gestoken.
Geen rooskleurig beeld
Voor de publicatie ‘TWIN 2023-2029 – Totale investeringen in wetenschap en innovatie’ dook het Rathenau Instituut in de begroting en meerjarenramingen van de rijksbegrotingen van Prinsjesdag. Daarmee volgt het de internationale afspraken voor het opstellen van R&D-statistieken.
Die statistieken zien er niet rooskleurig uit. Was er tussen 2023 en 2024 nog sprake van een stijging van de R&D-investeringen van het Rijk, voor de periode 2024-2029 dalen ze met maar liefst 1,3 miljard euro. De bezuinigingen op het Nationaal Groeifonds zijn een belangrijke oorzaak. Het Nationaal Groeifonds was bedoeld om de duurzame economische groei een stimulans te geven, maar werd vroegtijdig ‘uitgefaseerd’.
Minder steun voor universiteiten
Ook de bezuinigingen op het hoger onderwijs hebben hun weerslag op de investeringen. De bijdrage die de overheid levert aan onderzoek aan de universiteiten en umc’s daalt.
Gerekend als aandeel van het bruto binnenlands product zakt het percentage dat in R&D-investeringen wordt gestoken van 0,86% in 2024 naar 0,66% in 2029. Zo’n laag percentage is niet meer voorgekomen sinds de ramingen op de Rijksbegroting 2020, schrijven de onderzoekers van het Rathenau Instituut.
Ook de fiscale voordelen voor onderzoek bij bedrijven als percentage van het bruto binnenlands product lopen terug. Deze maatregelen moeten het aantrekkelijk maken voor bedrijven om te investeren in R&D en daarmee innovaties aan te zwengelen. Nederland staat niet langer in de top 10 van landen die dit stimuleren.
Record aan Europese subsidies
Nederland is dan weer wél goed in het binnenslepen van Europese subsidies voor onderzoek. Gerekend in absolute bedragen staat Nederland op de vierde plek bij Horizon Europe, het belangrijkste EU-programma om onderzoek en innovatie te stimuleren. Sinds de start van Horizon Europe in 2021 sleepten Nederlandse onderzoekers ongeveer 1,1 miljard euro per jaar binnen. Procentueel gezien krijgt Nederland de laatste jaren bijna 9 procent van het beschikbare Europese wetenschapsgeld. Dat was nog niet eerder zo veel.
Lees ook:
