Gebrekkige gegevensuitwisseling gaat ten koste van inwoners

Op woensdag 4 december voert de vaste Kamercomissie Digitale Zaken een rondetafelgesprek over de Verzamelwet gegevensbescherming. In aanloop naar het gesprek delen diverse partijen een position paper. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) pleit voor het wegnemen van beperkingen in het uitwisselen van gegevens.

Top vijf knelpunten

Beperkingen in het uitwisselen van gegevens staat in de top vijf van knelpunten in de uitvoering van taken door gemeenten, schrijft de koepelorganisatie. Dat het systeem niet functioneert, gaat ten koste van inwoners en ondernemers. De position paper geeft een aantal voorbeelden. Zo is het niet mogelijk om samen met andere partijen (de hoogte van) de gezamenlijke schulden van burgers in kaart te brengen en die aan de colleges van B&W voor te leggen voor het verstrekken van schuldhulp. Ook lukt het nog niet om mensen proactief te ondersteunen bij het aanvragen van algemene bijstand vanuit de Participatiewet.

Strikte wetgeving

‘Inwoners en ondernemers hebben geen boodschap aan de grenzen tussen individuele overheidsorganisaties’, schrijft de VNG. Maar strikte en soms verwarrende regelgeving maakt het gemeenten moeilijk om gegevens uit te wisselen met andere overheidsorganisaties. Er zijn wettelijke grondslagen nodig, maar die zijn er (nog) niet. Hierdoor worden initiatieven zoals het inrichten van overheidsbrede loketten (OVBL, waar elk ‘kastje’ het juiste kastje is) bemoeilijkt.

Méér nodig

De Verzamelwet Gegevensbescherming is volgens de VNG een stap in de goede richting, maar er is méér nodig: mechanismen die vastgelopen situaties doorbreken. Het Netwerk Publieke Dienstverleners (NPD) maakte onlangs een inventarisatie van de knelpunten bij gegevensdeling in de uitvoering. Die analyse laat zien wat er moet gebeuren.

• Gemeenten moeten binnen het kader van hun taakuitvoering bevoegdheden krijgen om persoonsgegevens te kunnen verwerken van uitvoeringsorganisaties.
• Er mist een grondslag voor gegevensdeling ten behoeve van proactieve dienstverlening.
• Er is een bestuurlijk mechanisme met mandaat nodig om impassen snel te doorbreken. De VNG noemt het Belgische Informatieveligheidscommité (IVC) als voorbeeld.
• Voor het delen van gegevens is veel standaardisatie en harmonisatie nodig, om de interoperabiliteit tussen de systemen te vergroten.

Lees ook:

• Hartenkreet UWV-bestuurder: ‘Politiek, laat ons domeinoverstijgend werken’ – iBestuur
• Gemeenten gaan data delen over armoede en schulden – iBestuur