De gemeente Almere is een typische ‘Centric-gemeente’; ze betrekt de meeste grote gemeentelijke applicaties van deze leverancier. Dat belet de gemeente niet om stappen te zetten richting Common Ground. Want daar ligt de toekomst. En Centric verdwijnt daarmee niet naar de achtergrond; alleen de relatie verandert. Want een goed samenspel tussen gemeenten en markt zorgt voor echte vernieuwing.
Nieuw samenspel overheid en markt
Op weg naar een toegankelijke en slagvaardige overheid zijn gemeenten en leveranciers het op hoofdlijnen met elkaar eens: de gemeentelijke IT moet eenvoudiger, sneller en beter. Daardoor verandert ook de relatie tussen gemeenten en leveranciers. Aan de hand van een aantal voorbeelden wordt getoond dat die veranderende relatie prima werkzaam is.
“Het mooie van Common Ground is dat elke gemeente hiermee aan de slag kan, onafhankelijk van het gekozen sourcingmodel”, zegt Eric Foppen, leverancier- en contractmanager bij de gemeente Almere. “Ons beleid is dat we niet zelf ontwikkelen, maar onze software betrekken bij partners zoals Centric. Andere gemeenten ontwikkelen wel hun eigen software, of kopen die in bij verschillende kleinere partijen. Of ze kiezen voor een mix van deze twee strategieën. Maar iedereen voelt aan dat de toekomst ligt bij Common Ground.”
Jan Willem Woolderink, informatiemanager domein Dienstverlening van Almere, vult aan: “Deze architectuur biedt veel meer flexibiliteit en transparantie. Dat geeft ons als gemeente de mogelijkheid sneller publieke waarde toe te voegen. Door in korte sprints nieuwe diensten te ontwikkelen, met informatie die direct uit de juiste bron komt. En met een goede ‘toegangssluis’. Waardoor je als inwoner ook kunt zien wie toegang gevraagd heeft tot jouw gegevens, en met welk doel.”
Almere is nog maar net begonnen met deze nieuwe ontwikkeling. Een complete overstap naar Common Ground zal volgens Woolderink zo’n 6 tot 8 jaar tijd nemen. “Het is geen doel op zich. In de praktijk zullen we natuurlijke momenten kiezen: wanneer een applicatie aan het eind van z’n levensduur is, wanneer contracten aflopen. We gaan uit van de publieke waarde: inwoners, bedrijven of de stad als geheel moeten er wel wat aan hebben.” Foppen vult aan: “Of er achter de website voor een vergunningsaanvraag of een belasting een oude Lada zit of een splinternieuwe BMW, is voor een inwoner niet interessant. Als de software voldoet en veilig is, hebben wij als gemeente ook geen haast.”
Huwelijksplanner
Woolderink geeft een concreet voorbeeld van een Common Ground-ontwikkeling en wat dit betekent voor de samenwerking met de leverancier. “Samen met acht andere gemeenten werkt Almere in sprints aan een huwelijksplanner. We leveren hiermee standaardservices op die andere gemeenten ook weer kunnen gebruiken. We willen deze planner ook aansluiten op de Burgerzaken-applicatie van Centric. Een aantal andere gemeenten bleek dit ook te willen. Waardoor Centric vanuit allerlei hoeken een net iets andere vraag kreeg. Nu proberen we via de VNG de vraag te centraliseren, en vanuit de Common Ground-gedachte in te vullen. Zo zou je snel een nieuw standaard component moeten kunnen opleveren. Maar je merkt dat dit nog lastig is voor de organisatie van Centric, die vooral nog gericht is op beheerste ontwikkeling van dit bedrijfskritische systeem op basis van jaarplannen. Ze zijn daarom ook bezig om hun organisatie hierop aan te passen.”
Almere zet Common Ground gericht in op vernieuwing met meerwaarde voor de stad. De bestaande systemen moeten hier stap voor stap op aansluiten. Maar wel betrouwbaar blijven draaien. En met minder inspanning zodat er tijd is voor vernieuwing. Samen met Centric kijkt de gemeente daarom niet alleen naar mogelijkheden vanuit Common Ground, maar ook naar meer inzet van SaaS en beter gebruik van het standaard- product. Foppen: “We willen in de komende twee tot drie jaar alle maatwerk minimaliseren die aan standaardapplicaties is geknoopt. Want dat is duur en bijna niet te onderhouden. En is al dat extra maatwerk aan de standaardsoftware wel daadwerkelijk nodig? We bekijken dat zorgvuldig.”
De geleidelijke overstap naar Common Ground biedt een goede gelegenheid om een aantal zaken kritisch tegen het licht te houden. Foppen: “We zullen steeds meer partnerships gaan vormen. Bijvoorbeeld met andere gemeenten die zoeken naar vergelijkbare oplossingen voor de maatschappelijke vraag- stukken of voor verbetering van de dienstverlening. We zullen ons dan focussen op de functionele vraagstelling voor onze leveranciers. Zo houden we niet alleen elkaar als gemeenten scherp, maar ook onze leveranciers. Met hen gaan we ook een gelijkwaardiger partnership aan. Uiteindelijk wordt iedereen daar beter van.”
Deze bijdrage is te vinden in iBestuur magazine 31
