Gemeenten en ministeries laten politiek-bestuurlijke afwegingen nog wel eens prevaleren boven de privacyregels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit blijkt uit onderzoek Pro Facto en Hooghiemstra & Partners, in opdracht van het WODC. Uitvoeringsorganisaties zijn meer gewend aan het werken met databestanden.
Er moet meer oog komen voor de dilemma’s die naleving van de AVG soms met zich mee kan brengen. | Beeld: Dreamstime
Het gaat steeds beter met de naleving van de AVG, constateren de onderzoekers. Overheden maken daar serieus werk van en de kennis van de AVG bij overheden neemt toe. ‘Maar dat betekent niet dat naleving van de AVG altijd vanzelfsprekend is. Dat is vaak geen bewuste keuze. Soms ontbreekt voldoende besef dat het beoordelen van AVG-aspecten vooraf moet gaan aan een verwerking van persoonsgegevens. Een enkele keer is expliciet sprake van een keuze om niet na te leven, en is de beleidsdoelstelling leidend ten koste van AVG-naleving. Dan zou echt gesproken kunnen worden van tekortkomingen op ‘willen’. Maar dat zijn eerder de uitzonderingen die de regel.’
‘Politieke overheidsorganisaties’
De onderzoekers wijzen op een verschil tussen ‘politieke’ overheidsorganisaties, zoals gemeenten en ministeries, en ‘technische’ overheidsorganisaties, waaronder uitvoeringsorganisaties op rijksniveau. Omdat deze organisaties vaak werken met grote databestanden en registraties, leven zij op een meer vanzelfsprekende manier de normen van de AVG na.
Privacy moet al aan de voorkant bij de verwerking van data aandacht krijgen.
Bij de gemeente en het ministerie wordt de bescherming van persoonsgegevens sterker bepaald door politiek-bestuurlijke afwegingen. Binnen de weging van belangen delft het privacybelang dan soms het onderspit. Privacy moet al aan de voorkant bij de verwerking van data aandacht krijgen en niet pas nadat de belangrijkste beslissingen zijn genomen. Bewustwording is daarvoor volgens de onderzoekers een kernpunt. Dan gaat het ook over de prioriteit die bestuur en directie aan het onderwerp geven. En er moet oog zijn voor de dilemma’s die naleving van de AVG soms met zich mee kan brengen en de toegevoegde waarde van het voeren van een expliciet gesprek daarover.
Klik HIER voor het onderzoekrapport ‘Naleving van de AVG door overheden’
Apart dat de onderzoekers beveiliging niet zien als een uitvloeisel van de wettelijke geheimhoudingsplicht en identificatie bij inhuur niet afleiden uit de fiscale en financiële verplichtingen.