Samen organiseren is vooral een kwestie van werken aan onderling vertrouwen. Vertrouwen dat anderen minstens zo goed zijn als jezelf en over de grenzen van hun gemeente heen kijken.
John Hiatt zingt het prachtig: ‘Have a little faith in me’. Dat liedje past ook bij Samen Organiseren, vind ik. Want daar gaat het om vertrouwen: vertrouwen dat iets wat een andere gemeente heeft bedacht, heel goed bij jou kan werken.
Gemeenten staan voor veel vergelijkbare opgaven. Een paspoort ziet er in elke stad of dorp hetzelfde uit. Een uitkering is overal even hoog. Alle gemeenten regelen huishoudelijke hulp voor hen die dat nodig hebben. Samen organiseren richt zich op deze gemeenschappelijkheid, zonder aan de autonomie van gemeenten te willen tornen. Daarmee kunnen ze schaarse middelen, menskracht en kennis efficiënter inzetten, zodat er ook in de toekomst ruimte blijft voor dienstverlening op maat.
Deze ratio klinkt eenvoudig, maar zoals zo vaak blijkt de praktijk minder rationeel en weerbarstig. Het sleutelwoord is vertrouwen. Heb je evenveel vertrouwen in de oplossing van anderen als in een oplossing waaraan je zelf hebt meegewerkt? Hoe pak je zo’n oplossing op: zoek je naar manieren om het in je eigen gemeente werkend te krijgen? Of zoek je vooral naar redenen waarom het bij jou niet kan werken?
Samen organiseren is dus vooral een kwestie van werken aan onderling vertrouwen. Vertrouwen dat andere vakgenoten minstens zo goed zijn als jezelf en over de grenzen van hun eigen gemeente heen kijken. Dit vertrouwen in elkaar moet je verdienen. Maar het begint ook met het bieden van een eerlijke kans. Een kans voor gemeenten om in samenwerking met oplossingen te komen die voor alle gemeenten kunnen werken. Met vertrouwen, mandaat en soms ook middelen.
Stel je eens voor dat dertig netwerken van tien samenwerkende gemeenten met maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en leveranciers rondom dertig verschillende opgaven actief werken aan oplossingen voor álle gemeenten. De impact die dat zal hebben is enorm. In één collegeperiode zouden we een veelheid aan problemen kunnen tackelen en ruimte creëren om maatwerk te kunnen blijven bieden.
Voor mij is dit geen droom maar een heel realistisch perspectief. Ik geloof erin. Het belangrijkste dat nodig is: ‘A little bit of faith’.
Hugo Aalders is directeur van VNG Realisatie
