Sophie in ’t Veld schreef deze blog met de Europese Verkiezingen pal voor de deur. Inmiddels is de uitslag bekend. Welke kansen ziet ze voor het nieuw verkozen Europees Parlement?
Eigenlijk is het project van Europese integratie vrij jong. De huidige opzet kennen we nog maar 15 jaar ongeveer, sinds de Europese Verkiezingen van 2010. Met een Europees Parlement als volwaardige wetgever, met beleid dat in de regel Europees is en bij uitzondering nationaal en met debatten die werkelijk pan-Europees zijn.
Eigenlijk beweegt Europa met enorme snelheid. In deze hogedrukpan voelt ieder parlementair mandaat van vijf jaar als een veel langere periode waarin veel kan veranderen. Zo was het Parlement tussen 2010 en 2019 heel assertief en werd er veel bereikt, terwijl de afgelopen vijf jaar zijn gekenmerkt door terughoudendheid en machtsverlies aan de andere EU-instellingen.
Als het allemaal zo snel beweegt, waarom voelt het dan toch zo stroperig? Heel simpel, de wereld beweegt nog sneller. De economische groei van China, India en de vaak over het hoofd geziene Zuidoost-Aziatische regio gaat sneller. Kunstmatige intelligentie gaat sneller. Amerika gaat sneller. We zijn weliswaar snel geïntegreerd, maar blijven op cruciale punten achter.
Dat brengt me bij de belangrijkste kans die het Europees Parlement moet grijpen: de leiding nemen. De Europese Raad van nationale regeringsleiders is niet geschikt om de boel in beweging te zetten. Verlamd door veto’s en een aantal regelrechte boeven in hun midden, hoeven we niet veel te verwachten van dit orgaan. Een Parlement, met debatten en gewone meerderheidsbesluitvorming, kan veel daadkrachtiger optreden. Juist als de mensen aan de knoppen het niet meer weten of niet meer kunnen waarmaken, is de kans daar om op kop te gaan.
Wat te doen als het initiatief eenmaal gepakt is? Op digitaal vlak zie ik vooral kansen om voort te bouwen op de regels die we hebben opgesteld voor de platform-economie en kunstmatige intelligentie. Die regels gaan over wat we – terecht – niet willen. Nu moeten we gaan nadenken over wat we wél willen. We zien in Amerika dat veel van de innovatie toch weer afglijdt naar hetgeen het (advertentie)geld in het laatje brengt. Laten we de reeds opgelopen achterstand inlopen, door in te zetten op het maatschappelijk nut van kunstmatige intelligentie. Een Europese Nobelprijs voor AI wellicht?
Deze blog is ook gepubliceerd als column in iBestuur Magazine #51
