De afgelopen tijd hebben we een overheid gezien die anders lijkt te handelen dan we gewend waren. Erg verfrissend.
We hebben de afgelopen tijd een overheid gezien die op een andere manier lijkt te handelen dan we gewend waren. Ik ben daar zeer van gecharmeerd, van mij mag dat het nieuwe normaal worden.
Een paar dingen vallen mij op in hoe de politiek nu handelt. Ten eerste: ze maken scherpe keuzes op basis van wetenschappelijke inzichten. Een groep wetenschappers adviseert het kabinet en dat zijn niet alleen virologen, maar ook onder meer economen, sociologen en gedragspsychologen. Natuurlijk werkte de overheid al met allerlei adviseurs, ook vanuit de wetenschap, maar de wetenschap is nu veel dominanter aanwezig. Zo is de directeur van het RIVM elke week in de Tweede Kamer om de wetenschappelijke inzichten en modellen toe te lichten waarop de politieke keuzes zijn gebaseerd.
Ten tweede communiceert het kabinet heel helder over de keuzes die het maakt op basis van deze wetenschappelijke adviezen. Het geeft duidelijk aan waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt, legt die goed uit en is open over wat zij niet weten. Die communicatie is bovendien eg persoonlijk, burgers worden echt aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid. Op wat ze zelf kunnen doen, zoals het inmiddels overbekende handen wassen en anderhalve meter afstand houden. De boodschap is steeds erg helder: we doen het samen, het succes van het beleid wordt bepaald door het handelen van burgers en bedrijven. Dat wordt gestimuleerd en streng gehandhaafd en die mix werkt goed, zo blijkt tot nu toe.
Een derde voorbeeld van dit nieuwe overheidshandelen hebben we gezien in de tijdelijke aanstelling van een vakminister, Martin van Rijn, als vervanger van Bruno Bruins. De politieke kleur speelde even geen rol. Hiermee is volgens mij een deur op een kier gezet die voor de toekomst interessante mogelijkheden biedt.
Het overheidshandelen tijdens deze crisis gaat uit van vertrouwen in hoe sterk we zijn als samenleving. Het kabinet lijkt voor een moderne agile manier van werken gekozen te hebben. Voor een aanpak die bestaat uit korte ‘sprints’, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten, waarbij iedere keer nieuwe maatregelen worden getroffen op basis van actuele data.
Van mij mag de overheid zo blijven werken, in de volle breedte. Keuzes maken op basis van wetenschappelijke inzichten, helder communiceren, snel bijstellen als dat nodig is. Alles op basis van vertrouwen in het gezonde verstand van burgers, in combinatie met handhaven waar dat nodig is. Op die manier kunnen we ons als samenleving blijven ontwikkelen, nu maar ook na de crisis. Laat dat het nieuwe normaal van overheidshandelen worden.
Hugo Aalders is directeur van VNG Realisatie
