Kamer laat reactie op ‘Elias’ overeind

Kees Verhoeven: “Waarom wordt het BIT onder een ambtenaar gehangen?”

De Kamer voerde vandaag een debat over het rapport van de tijdelijke commissie ICT en met name de kabinetsreactie daarop van eind januari door minister Blok. Grote kritiek was er van de zijde van Kees Verhoeven (D66) en Mona Keijzer (CDA). Verhoeven stelde dat er een tandeloze tijger overblijft, zonder veel toegevoegde waarde. Belangrijkste discussieonderwerp was zoals te verwachten het Bureau ICT-Toetsing (BIT). Verhoeven: “D66 wil een BIT dat onafhankelijk is van het CIO-stelsel én van het gevestigde bedrijfsleven, en dat op de rem kan trappen, ook als de Kamer fout zit.” Waar dat BIT wordt ondergebracht vindt hij minder belangrijk, “zolang het maar onafhankelijk is. Daar zijn legio voorbeelden van. Ik wil een echt BIT, met een wettelijke basis. En voor elk project boven de 5 miljoen.” Die laatste eis, die in zijn reactie was weggelaten, wil Blok om te proberen wel voor een jaar uitproberen.

Poedel

Mona Keijzer (CDA) wil gewoon dat het BIT onder Algemene Zaken valt, zoals ‘Elias’ wenste. “De CIO Rijk krijgt de leiding over het BIT. Dat is vreemd, het departement blijft bepalen. Dat is precies waar het misgaat. Er moet doorzettingsmacht zijn. We willen een waakhond, maar dit is een poedel in plaats van een herder.”
Kamerleden Astrid Oosenbrug (PvdA) en Ingrid de Caluwé (VVD) vinden de plaatsing van het BIT bij de CIO Rijk wel in orde. Oosenbrug: “De Kamer is aan zet. We kunnen alles klakkeloos overnemen, of er zelf over nadenken. Mij gaat het puur om dat dat BIT er komt; wij kunnen via moties afdwingen wat wij willen. Uiteindelijk moet het BIT de organisatie zijn zoals wij die inrichten.” De Caluwé: “Een advies van het BIT mag niet vrijblijvend zijn. De personele invulling van het BIT moet voldoende onafhankelijk zijn en de door Elias opgestelde boerenverstandregels toepassen.”

‘ICT-Dashboard 2.0’

Blok zegt in zijn reactie dat de zo gewenste doorzettingsmacht staatsrechtelijk een lastig begrip is. “Een minister heeft nooit het recht een andere minister te blokkeren. Maar de Rijks-CIO moet wel veel invloedrijker worden. Het BIT krijgt een enorme macht, want die gaat aan het begin een analyse maken en vaak ook tussentijds. Het BIT publiceert ook die bevindingen. Dat betekent dat de Kamer op basis van het BIT-advies de vakminister zal aanspreken. Als dat BIT advies kritisch is en Kamer krijgt dat, zal die de minister naar de Kamer roepen.”

Verhoeven dient alsnog een motie in om zoveel mogelijk onduidelijkheid weg te nemen. Zijn grootste zorg blijft dat het BIT ‘onder een ambtenaar’ valt en daarmee per definitie de onafhankelijkheid onder druk staat. “Ik blijf het een te zwakke structuur vinden.” Hij vreest voor een ‘ICT-Dashboard 2.0’ en wil in ieder geval enige onafhankelijkheid in het instellingsbesluit vastgelegd zien.

Commissievoorzitter Ton Elias constateert in een tweet nog even terloops dat diverse partijen het gewoon laten afweten: “Ter informatie: Groen Links, ChristenUnie en ALLE splinterpartijen afwezig bij debat over oplossing ICT-miljardenverspilling bij overheid.”