Kom in beweging

‘Waar kom jij ‘s ochtends je bed voor uit?’ werd mij gevraagd. ‘Een rondje hardlopen’, zei ik. ‘Ik houd van beweging en om mezelf en anderen in beweging te krijgen.’

Kom in beweging, is een aanmoedigingsmanifest (Blees en ter Haar) dat ik laatst las. Niet om fysiek meer te gaan bewegen, maar om dat wat jou beweegt in beweging te brengen. Je stem te laten horen, woorden van betekenis te uiten. Het één hoort wel bij het ander: ons denken gaat beter als we fysiek bewegen, en met ons denken en uitspreken veroorzaken we een beweging: al is het maar klein. Filosoof Nietzsche wandelde en schreef. Romanschrijver Murakami rent dagelijks flink wat kilometers voor hij schrijft.

Ons aardse bestaan wordt gekenmerkt door beweging, aldus Aristoteles: het heeft een begin en eind. Maar die beweging zou wel ergens moeten door zijn veroorzaakt, en dat zou ‘iets’ zijn dat er zelf altijd al was en geen begin en eind kent: een onbewogen beweger (een goddelijke entiteit).

Onbewogen betekent voor mij ook: niet geroerd. In beweging zit dat waar je naar streeft, waar je naartoe wil of juist waarvandaan wil bewegen, of er omheen. Hoe dan ook: we moeten in beweging komen en niet gelaten dingen laten gebeuren. Of onverschillig zijn. Dan raken we onze menselijkheid kwijt.

In veel (‘westerse’) ethische methodes wordt rationeel gewerkt met argumenten. Het risico: afstand ervaren en niet invoelend reageren. Nog een risico: denken dat een systeem dit ook kan. De vraag ‘kunnen we generatieve AI inzetten voor onze ethische reflectie?’ is al een paar keer voorbij gekomen. Nee, dat kan niet, om meerdere reden. Zoals: hallo, het is een taalmodel en geen kennismodel! En: ons gevoel geeft ándere informatie dat niet in een systeem te vangen is. Dat gevoel is een belangrijk menselijk signaal en precies dat verdient een onderzoeking. Het uiten van gevoelens gaat men soms liever uit de weg: te kwetsbaar, eng, persoonlijk wellicht. Maar doe het toch maar wel. Daar gaat ethiek voor mij over: toon je (mede)menselijkheid. Om daar te komen met een groep vraagt veel aandacht.

‘Kom in beweging’ is een aanmoediging om je stem te laten horen, nu – zo vlak voor de verkiezingen- maar ook daarna. Altijd eigenlijk: daar waar jij laat horen wat jóu beweegt, kun jij verandering teweeg brengen. Daar hoef je echt niet voor te gaan rennen (mij helpt het, Murakami ook). Gebruik je stem.

Deze blog is als column gepubliceerd in iBestuur Magazine #56 van oktober 2025
Nog geen (gratis) abonnement? Klik HIER